Ba ứng viên hàng đầu của chức bộ trưởng quốc phòng của chính quyền ông Biden: Cựu thứ trưởng Quốc phòng đặc trách an ninh - quốc phòng Michele Flournoy (giữa), tướng bốn sao Lloyd Austin (phải) và cựu bộ trưởng An ninh nội địa Jeh Johnson (trái). Ảnh minh họa: CNN

Ông Biden bị đặt vào thế khó

Ở thời điểm hiện tại, sức ép phải lựa chọn lãnh đạo Lầu Năm Góc cũng đang ngày càng gia tăng theo thời gian khi ông Biden sẽ chính thức nhậm chức vào ngày 20-1 năm sau. Ông Biden một mặt phải gấp rút thực hiện nỗ lực kiện toàn nhân sự, mặt khác cố gắng duy trì liên minh rộng lớn đã giúp ông giành chiến thắng trước Tổng thống đương nhiệm Donald Trump trong cuộc bầu cử tháng 11.

Đầu tiên, nhóm đảng viên da màu trong đảng đã đánh tiếng muốn ông Joe Biden chọn một bộ trưởng da màu để đa dạng hóa thành phần nội các trong tương lai - tức loại bà Michele Flournoy, để lại hai ông Austin và Johnson. Trong khi đó, nhóm nữ đảng viên dĩ nhiên muốn tân bộ trưởng là một phụ nữ và liên tục đốc thúc ông Biden cân nhắc bà Flournoy. Tuy nhiên, nhân vật này hiện lại đang bị một lượng không nhỏ người trong đảng phản đối vì lo ngại với lịch sử hoạt động dưới thời ông Obama, bà Flournoy khi nắm quyền sẽ lập tức điều quân trở lại tham chiến ở Trung Đông, kéo theo ngân sách quốc phòng tăng trở lại sau bốn năm bị chính quyền Tổng thống Donald Trump cắt giảm liên tục.

Trong một thư ngỏ gửi cho ông Biden tuần trước, một liên minh gồm ít nhất bảy nhóm cấp tiến đã cảnh báo tổng thống đắc cử không nên lựa chọn Flournoy với lý do bà đã “từng đưa ra những quyết sách thiếu sáng suốt” liên quan đến vấn đề Saudi Arabia và Afghanistan. Ngoài ra, những người phản đối cũng đặc biệt quan tâm đến các báo cáo cho rằng bà Flournoy đã phản đối những lời kêu gọi chấm dứt cuộc chiến do Saudi Arabia khởi phát tại Yemen. Ông Biden từng cam kết chấm dứt sự ủng hộ của Mỹ đối với cuộc chiến này.

Một số ý kiến khác lo ngại về quan hệ của Michele Flournoy với các tổ chức tư nhân sẽ làm bà khó tập trung toàn ý phục vụ lợi ích xã hội vì bà là người đồng sáng lập của Westexec Advisors, một công ty tư vấn phân tích rủi ro địa chính trị cho doanh nghiệp.

Theo phân tích của giới chuyên gia, khi phải đối mặt với một loạt thách thức lớn như vậy thì ý kiến của nhóm cấp tiến lại trở nên quan trọng hơn cả bởi đây là nhóm chiếm phần đông lượng thành viên trong đảng. Gần 100 nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện thuộc phe cấp tiến có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến việc hiện thực hóa các cam kết mà ông Biden đã đưa ra như ban hành dự luật cứu trợ nạn nhân COVID-19, cải cách sâu rộng y tế, nhập cư, giáo dục và môi trường.

Ảnh hưởng ngày càng tăng của phe cấp tiến

Hồi những cái tên đầu tiên trong danh sách nội các nhiệm kỳ sau mới được công bố, các nhóm cấp tiến từng tương đối hoan nghênh sự lựa chọn của ông Biden, đặc biệt là khi ông đã đề cử Jared Bernstein và Heather Boushey - hai cựu cố vấn kinh tế trong chiến dịch tranh cử tổng thống của ông vào Hội đồng Cố vấn kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, AP cho rằng các nhóm này đang muốn chính quyền mới phải “cấp tiến hơn nữa” mới có thể đẩy lùi những di sản của ông Trump. Do đó, họ đang quyết tâm củng cố quyền lực trong môi trường chính trị mới và để mắt đến một số vị trí nội các trọng yếu khác vẫn còn trống, ở đây là bộ trưởng quốc phòng.

“Chúng tôi có thể không giành được chiến thắng trong tất cả cuộc cạnh tranh trong đảng nhưng việc có thêm nhiều nhân sự mang quan điểm cấp tiến trong nội các mới sẽ tạo ra sự khác biệt khi chính phủ đưa ra các quyết sách quan trọng trong bốn năm tới” - cựu thành viên cơ quan lập pháp bang Rhode Island David Segal, người dẫn đầu nhóm cấp tiến Demand Progress, nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, Waleed Shahid, phát ngôn viên của một nhóm cấp tiến khác tên Justice Democrats, chia sẻ thêm rằng các đề cử nhân sự đến nay của ông Biden vẫn chưa thực sự hoàn hảo, song vẫn cấp tiến hơn các đề cử mà ông Obama đưa ra vào năm 2018.

“Dù vậy, quan điểm chính trị thật sự của chính quyền ông Biden chỉ được bộc lộ khi ông lên nắm quyền chính thức vào tháng 1 năm sau và khi ông bắt đầu làm việc với Quốc hội để thực thi chương trình nghị sự. Nếu ông ấy chọn hợp tác hòa giải với lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell thì sự chia rẽ bên trong đảng Dân chủ sẽ ngày càng trở nên rõ ràng hơn” - ông Waleed Shahid nói.

AP còn cho hay ngoài giành giật ứng viên bộ trưởng Quốc phòng, phe cấp tiến Dân chủ cũng đang chuẩn bị khả năng cho các cuộc đối đầu, thậm chí còn gay gắt hơn liên quan đến việc lựa chọn nhân sự cho các bộ Thương mại, Lao động, Giáo dục, Nội vụ và Tư pháp. Họ đã bày tỏ ý định phản đối nếu ông Biden đề cử Rahm Emanuel - Chánh văn phòng Nhà Trắng dưới thời Obama vào vị trí bộ trưởng Giao thông vận tải và Mike Morell - một cựu quan chức khác dưới chính quyền Obama vào vị trí giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương (CIA). Hai người này bị chỉ trích là không đủ năng lực khi để xảy ra nhiều ồn ào suốt thời gian đảm nhiệm vị trí cũ cũng như không đủ độ “cấp tiến cần thiết” cho chính phủ mới.