Tàu thám hiểm Perseverance mới đây đã phát hiện những tảng đá tuyệt đẹp trong miệng núi lửa Jezero trên sao Hoả. Những tảng đá này được cho là bị nước làm biến đổi hình dạng.
Vì vậy các nhà khoa học kết luận rằng bề mặt hành tinh Đỏ từng ngập nước, dấu hiệu của sự sống. Các nhà khoa học của NASA đã bất ngờ lớn khi tàu thám hiểm sao Hoả Perseverance bắt đầu phân tích 4 mẫu đá trong miệng núi lửa Jezero vào mùa xuân năm 2021.
Họ đã mong đợi tìm thấy đá trầm tích vì miệng núi lửa này từng chứa một hồ nước cách đây hàng tỷ năm trước. Theo lý thuyết, việc chứa hồ nước sẽ khiến cho cát và bùn lắng đọng lại.
Tuy nhiên, thay vào đó, robot tự hành Perseverance lại phát hiện ra rằng đáy hồ đã cạn chứa hai loại đá magma - một loại hình thành từ hoạt động núi lửa trên bề mặt và một loại có nguồn gốc từ magma sâu dưới lòng đất - chúng được hình thành do quá trình làm lạnh của vật liệu nóng chảy.
Các nhà khoa học đã nghĩ rằng tảng đá, được hình thành cách đây khoảng 3,5 tỷ năm, có thể là trầm tích, được hình thành như bùn và cát lắng đọng trong lòng hồ.
Đá magma cho biết niên đại của đáy hồ một cách xuất sắc. Điều này là do các tinh thể bên trong chúng ghi lại chi tiết về thời điểm chính xác mà chúng hình thành.
“Một giá trị tuyệt vời của những tảng đá magma mà chúng tôi thu thập được là chúng sẽ cho chúng tôi biết về thời điểm hồ nước có mặt ở miệng núi lửa Jezero” - Ken Farley thuộc Học viện Công nghệ California (Mỹ), đồng thời là nhà khoa học của dự án Perseverance cho biết.
“Điều này sẽ giải quyết một số câu hỏi chính: Khi nào khí hậu của sao Hoả thuận lợi cho các hồ và sông trên bề mặt hành tinh; và khi nào nó thay đổi sang điều kiện khô và lạnh như chúng ta thấy ngày nay?”
Tuy nhiên, đá magma không phải là lý tưởng để bảo tồn các dấu hiệu tiềm ẩn của sự sống vi mô cổ đại mà tàu thám hiểm sao Hoả Perseverance đang tìm kiếm, vì cách nó hình thành.
Mặt khác, việc xác định tuổi của đá trầm tích có thể là một thách thức, đặc biệt là khi nó chứa các mảnh đá hình thành ở các thời điểm khác nhau trước khi trầm tích đá được lắng đọng.
Tuy nhiên, đá trầm tích thường hình thành trong môi trường nước thích hợp cho sự sống và tốt hơn trong việc bảo tồn các dấu hiệu cổ xưa của sự sống.
Đó là lý do tại sao vùng châu thổ sông giàu phù sa Jezero mà Perseverance đã được khám phá từ tháng 4 năm 2022 đang khiến các nhà khoa học phải kinh ngạc. Perseverance đã bắt đầu khoan và thu thập các mẫu lõi của đá trầm tích ở đó để thực hiện chiến dịch Trả mẫu sao Hoả có khả năng đưa chúng trở lại Trái Đất, nơi chúng có thể được nghiên cứu bằng thiết bị phòng thí nghiệm tại Trái Đất.
