Mực khổng lồ sống ở mọi đại dương, có chiều dài ước tính khoảng 12 đến 14 m từ thân tới chóp xúc tu, nặng khoảng 270 kg, theo Heather Judkins, chuyên gia về động vật chân đầu ở Đại học Nam Florida tại St. Petersburgf.
Có nhiều nhân chứng mô tả từng gặp mực khổng lồ dài tới 20 m, nhưng lời kể tới nay vẫn chưa được xác minh.
Mực colossal sống ở Nam Cực nhưng có thể phân bố xa hơn về phía bắc như New Zealand, ước tính dài khoảng 9 - 10 m. Dù tổng chiều dài không bằng mực khổng lồ nhưng mực colossal lại chiến thắng về cân nặng. Chúng có thể phát triển tới 450 kg, theo Judkins.
Điều này biến mực colossal trở thành động vật không xương sống nặng nhất hành tinh, theo tổ chức phi lợi nhuận Oceana. Mực khổng lồ và mực colossal cũng là loài có đôi mắt lớn nhất trong số các loài động vật còn sống trên Trái Đất. Mắt của chúng rộng khoảng 27 cm, tương đương một quả bóng đá.
Mỗi con mắt mực colossal trang bị một cơ quan phát sáng gọi là photophore. Mực colossal sử dụng photophore như một chiếc đèn pha để quan sát trong bóng tối. Mực khổng lồ thì không có photophore.
Mực colossal cũng có chiếc mỏ lớn nhất trong các loài mực, cấu tạo từ chất liệu tương tự móng tay người. Chúng sử dụng mỏ để chia thức ăn thành nhiều miếng vừa miệng trước khi ăn.
Cả hai loài mực này đều ăn cá và những loài mực khác. Sau khi trưởng thành, kẻ thù thường xuyên chúng phải đối đầu nhất là cá nhà táng. Mực colossal là thức ăn yêu thích của cá nhà táng, theo Bảo tàng New Zealand.
Do đại dương quá rộng và hai loài mực đều sống ở độ sâu lớn nên chúng ta rất khó để bắt gặp chúng.
Phần lớn những gì các nhà khoa học biết về mực khổng lồ đến từ xác mực khi trôi nổi trên mặt biển, mắc cạn hoặc nằm trong bụng cá nhà táng.
Mãi tới năm 2004, giới nghiên cứu mới chụp được ảnh mực khổng lồ trưởng thành trong môi trường tự nhiên. Mực colossal cũng tương tự. Trước năm 2003, chưa có ai từng trông thấy mực colossal nguyên vẹn.
