Nguyễn Công Hãng đối đáp thế nào mà bỏ cống tượng vàng Liễu Thăng?

Sau cuộc chiến với nhà Minh, nhà Lê chấp nhận lệ cống người vàng Liễu Thăng. Lệ cống ấy kéo dài gần 300 năm, và chỉ kết thúc sau tài ngoại giao kiệt xuất của Nguyễn Công Hãng.

Nguyễn Công Hãng (1680 - 1732) là danh sĩ đời Lê Hi Tông, tự Thái Thanh, hiệu Tĩnh Am, người làng Phù Chẩn, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, trấn Kinh Bắc (nay thuộc thôn Roi Sóc, xã Phù Chẩn - Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).
Ông đỗ Đệ tam giáp đồng tiến sĩ xuất thân khoa thi Canh Thìn niên hiệu Chính Hòa 21 (1700) đời vua Lê Hi Tông, làm quan tới chức Thượng thư bộ Lại, hàm Thái tử Thái phó, thăng Thái bảo, xếp vào hàng Tá lý công thần.
Trụ cột triều Lê
Theo tư liệu chính sử và tư liệu điền dã của Bảo tàng tỉnh Bắc Ninh, danh sĩ Nguyễn Công Hãng là một vị quan tài năng đức độ, nắm giữ nhiều chức vụ cao và có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của triều đình Lê – Trịnh giai đoạn đầu thế kỷ 18.
Về sau chúa Trịnh Giang nghe lời gièm pha bèn giáng chức và điều ông đi làm Thừa chính sứ Tuyên Quang. Sau đó bắt ép ông phải uống thuốc độc tự tử vào năm Nhâm Tý (1732) khi mới 53 tuổi. Đến đầu đời vua Lê Hiển Tông, ông được minh oan và ban tặng sắc phong vào năm Cảnh Hưng thứ 2 (1741).
Hơn 30 năm trên quan trường, với nhiều đóng góp lớn cho đất nước, Nguyễn Công Hãng được người đời biết đến là một trung thần có tư tưởng cải cách, có nhiều suy nghĩ, việc làm táo bạo. Đồng thời còn là một nhà ngoại giao có tính cách mạnh mẽ, ứng đối mẫn tuệ, tất cả vì lợi ích quốc gia. Tiếc là, một trụ cột như ông phải vạ can gián mà mất mạng.
Ngay khi còn trẻ, Nguyễn Công Hãng nổi tiếng hay chữ, năm 20 tuổi đã đỗ Tam đệ giáp đồng tiến sĩ xuất thân. Cùng thời Lê trung hưng, cùng quê hương trấn Kinh Bắc với ông còn có Lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Đăng Đạo, các văn thần như Lê Anh Tuấn, Nguyễn Công Cơ… họ đã cùng nhau phát huy được tài năng phụng sự đất nước.
Tài năng của Nguyễn Công Hãng được vua Lê chúa Trịnh đánh giá cao, khi ông được cử đi sứ nhà Thanh, chúa Trịnh đã đích thân làm 2 bài thơ ban cho đoàn đi sứ có ý ngợi khen tài năng, chí khí Công Hãng. Đồng thời khuyến khích, động viên và bày tỏ sự tin tưởng vào sự thành công của sứ bộ sẽ mang điều vẻ vang cho đất nước.
Không phụ lòng mong mỏi của triều đình cùng thần dân Đại Việt, Nguyễn Công Hãng đã đạt được thành quả rực rỡ trong chuyến đi sứ năm Mậu Tuất (1718). Với tài năng ứng đáp mẫn tiệp, lập luận chặt chẽ, lý lẽ đanh thép nhưng lại hết sức mềm mỏng khiến triều thần nhà Thanh phải quy phục mà bỏ lệ cống người vàng Liễu Thăng vốn đã tồn tại gần 300 năm.
Đối đáp bỏ lệ cống người vàng
Nguyen Cong Hang doi dap the nao ma bo cong tuong vang Lieu Thang?
 
Các tài liệu lịch sử ghi chép rằng, sau khi kết thúc chiến tranh Minh - Đại Việt, để giữ yên bờ cõi, chấm dứt chiến tranh và để quan hệ hòa hiếu giữa hai nước, nhà Lê từ Lê Thái Tổ phải chấp nhận lệ cống người vàng Liễu Thăng với ý nghĩa đền mạng cho Liễu Thăng bị Lê Sát và nghĩa quân Lam Sơn chém đầu tại núi Mã Yên (thuộc châu Ôn).
Khi giảng hòa, người Minh bắt đền mạng, vì muốn cho công việc giảng hòa nhanh chóng kết thúc, Lê Lợi sai đúc một người vàng để thay thế gọi là “đãi thân kim nhân”. Sau khi nhà Mạc cướp ngôi nhà Lê, nhà Minh sai bọn Mao Bá Ôn và Cửu Loan đem quân đến cửa Nam Quan hỏi tội, hạch sách đòi đồ cống.
Nhà Mạc sợ xảy ra chiến tranh lại phải đúc người bằng vàng để “đút lót” cầu hòa. Sang thời Lê trung hưng, nhà Minh vin vào cớ tự tiện giết công thần là Mạc Mậu Hợp (vị vua cuối cùng của nhà Mạc) bắt phải đúc người vàng để tạ lỗi, từ đấy thành ra thường lệ của lễ cống.
Việc đó sang thời nhà Thanh khi thay thế nhà Minh, Đại Việt vẫn phải tiếp tục lệ cống. Mãi đến năm 1718, Nguyễn Công Hãng đi sứ nhà Thanh có đề nghị và được vua Khang Hy chấp thuận chấm dứt việc bỏ cống người vàng.
Nguyen Cong Hang doi dap the nao ma bo cong tuong vang Lieu Thang?-Hinh-2
 
Khi Nguyễn Công Hãng sang sứ, ông bảo triều đình ta thôi không đúc người vàng nữa. Đến khi sang Trung Quốc, các quan thiên triều xét đồ cống thấy thiếu liền đem tâu lên vua quan nhà Thanh.
Các quan triều Thanh đem chuyện cũ ra hỏi, ông đáp: Quốc vương nước tôi nối gìn nghiệp cũ, không dám bỏ việc tuế cống còn các việc thu thành, nạp khoán hay bồi thường thì sứ thần này đâu biết đến.
Người Thanh lại nhắc lại chuyện Liễu Thăng, ông cười trả lời: Liễu Thăng là tên bại tướng của nhà Minh. Triều Thanh ta nay bao gồm cả muôn nước mà lại cứ khư khư đi đòi món “của đút” của kẻ thua trận để trả thù cho người xưa, sao đủ để làm gương cho đời sau.
Ngoài lệ cống người vàng, Đại Việt còn phải cống thêm một hũ nước giếng nơi mà Trọng Thủy đâm đầu tự tử, vì tương truyền nước giếng này rửa ngọc trai rất sáng. Nguyễn Công Hãng bảo đổ đi rồi bảo múc nước ở một giếng khác đem theo (có thuyết cho là dọc đường đi sứ đánh vỡ cái hũ).
Khi người Thanh đem nước đó ra rửa ngọc trai thì không thấy ngọc sáng, liền kì kèo cật vấn. Nguyễn Công Hãng nói: Đấy là tại lâu ngày khí mạch biến đổi đi! Người Thanh nghe thế, đành chịu.
Bắt đầu từ chuyến đi sứ của Nguyễn Công Hãng năm 1718, mỗi lần triều cống, Đại Việt không phải cống 2 thứ đó nữa.
Mắc vạ can gián
Nguyen Cong Hang doi dap the nao ma bo cong tuong vang Lieu Thang?-Hinh-3
 
Là người tận tụy với công việc, lại gặp minh chúa An Đô vương Trịnh Cương biết trọng dụng nhân tài, Nguyễn Công Hãng được tin tưởng thăng làm Thượng thư, là Tể tướng trong triều, giao đặc trách những việc quan trọng.
Cao Bằng đều là một trong những trọng trấn “ma thiêng nước độc”, phải có người tài mới trị được. Lúc bấy giờ có người tên là Uyên Hiệp, giả danh là Mạc Trạch, phiến động mê hoặc dân châu làm loạn. Các quan có đưa một vài người nhưng không được Chúa ưng thuận, vì Đốc trấn Cao Bằng vốn là chức quan trọng yếu, nên người đi trị nhậm phải là người tài đức.
Nguyễn Công Hãng là một trong số những người nằm trong số được cả vua Lê, chúa Trịnh tin cậy sai đi. Nguyễn Công Hãng trị nhậm tại Cao Bằng được khoảng hai năm, mà việc đã yên. Tất cả các mặt chính sự, binh, dân, tiền của, thuế má đều hoàn tất, phiên trấn yên lành ổn định trong thời gian dài.
Vì luôn có tư tưởng cải cách, với việc sửa tô thuế, giúp dân giảm bớt đi những nỗi thống khổ của sưu cao, thuế nặng. Nhưng cũng chính tư tưởng táo bạo, một lòng vì dân giúp nước nên ông bị không ít gian thần tìm cách hãm hại.
Khi Nguyễn Công Hãng được cử làm Thái phó cho thế tử Trịnh Giang – con cả Trịnh Cương. Thấy Giang bất tài, không có tư cách làm chúa, Nguyễn Công Hãng đã dâng một mật sớ tâu An Đô vương Trịnh Cương với lời nhận xét rằng: “Trịnh Giang là người ươn hèn không thể gánh vác được ngôi chúa”.
Nhưng Trịnh Cương chưa kịp suy xét thì mất tháng 10 âm lịch năm 1729. Trịnh Giang với tư cách là Thế tử lên nối ngôi chúa. Năm 1732, có người gièm pha ông và tâu với Trịnh Giang việc ông muốn thay ngôi Thế tử. Vì thế, Nguyễn Công Hãng bị Trịnh Giang giáng chức xuống thành Thừa chính sứ Tuyên Quang rồi tìm cách bức tử chỉ sau một tháng.
Người đời truyền tụng rằng, đương thời có một ông thầy bói chuyên bói theo lối chiết tự, vào thăm ông. Nguyễn Công Hãng viết mấy chữ “Thập nhị nguyệt hoa tàn” (tháng Mười hai hoa rụng) để nhờ bói thử. Thầy bói khuyên ông xử sự theo lối “cấp lưu dũng thoát” (nước chảy xiết, phải biết dừng lại ngay). Ông im lặng và thời gian sau thì xảy ra tai họa.
Di văn của Tiến sĩ Nguyễn Công Hãng còn lại đến ngày nay là tập thơ “Tinh sà thi tập” bao gồm những bài thơ tả tình, vịnh cảnh, tiếp sứ bộ Triều Tiên… thơ ông đề cập đến trách nhiệm của người cầm quyền, truyền thống văn hiến và vận mệnh của đất nước cùng nếp sống chất phác, thật thà, nhân nghĩa.
“Đại Việt sử ký” có ghi việc Nguyễn Công Hãng cho rằng lối học kinh nghĩa là rập theo khuôn sáo cũ, không có cốt tủy văn chương. Còn thể văn bát cổ thì lập ý để chữ, có thể dùng để thử người tài lạ. Vì muốn biến đổi thể văn để chọn học trò cho nên đem quan văn vào Quốc Tử Giám nhằm cổ vũ khích lệ phong khí của kẻ sĩ.
Chủ trương dùng thể văn bát cổ để thu hút người tài tuấn của Nguyễn Công Hãng chưa được áp dụng rộng vào thực tế giáo dục khoa cử thì ông bị nạn qua đời, việc đó cũng bị bỏ không thi hành.
Bát cổ là thể văn khoa cử khó làm nên chủ trương ấy ít được ủng hộ. Lê Quý Đôn trong “Kiến văn tiểu lục” tỏ ý không tán thành, cho rằng, thể bát cổ không quan thiết gì đến trị thế, đến kinh luân hữu dụng.
Phạm Đình Hồ trong “Vũ trung tùy bút” lại tỏ ý tán thành khi cho rằng, không có thực tài văn chương thì không thể làm nổi văn bát cổ, do đó đưa thể văn này vào giáo dục khoa cử có thể khắc phục được tình trạng học kinh điển qua loa tóm tắt.
Nguyễn Công Hãng có tài làm tể tướng, đứng đầu ngôi tướng trong 13 năm, cuối cùng mắc nạn ở tuổi 53. Đến đầu đời Lê Hiển Tông, Nguyễn Công Hãng mới được minh oan, khai phục chức tước cũ và cho con cháu đem hài cốt về chôn cất tại quê nhà. Tên của danh nhân Nguyễn Công Hãng được nhiều địa phương chọn đặt làm tên đường.

“Ngừng ăn thịt thú rừng, góp thiện cho đời“

Chiều 15/3, tại TP. Tam Kỳ, UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm về đa dạng sinh học và mít ting hưởng ứng chiến dịch hành động vì động vật hoang dã.

“Ngung an thit thu rung, gop thien cho doi“
 Lễ khai mạc Triển lãm về đa dạng sinh học và mít tinh hưởng ứng chiến dịch hành động vì động vật hoang dã là hoạt động hưởng ứng "Năm Phục hồi đa dạng sinh học Quốc gia - Quảng Nam 2024" với chủ đề “Chung sống hài hòa với thiên nhiên”.

Đà Nẵng: Incheon và loạt sai phạm ở các thẩm mỹ viện, phòng khám

PGĐ Phụ trách Sở Y tế Đà Nẵng Trần Thanh Thủy khẳng định, trên địa bàn thành phố có nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ chưa được cấp phép, hoạt động “chui”.

Mới đây, một bệnh nhân tham gia gói điều trị vảy nến hàng chục triệu đồng tại Viện thẩm mỹ quốc tế Incheon ở địa chỉ 363 Nguyễn Văn Linh, phường Thạc Gián, quận Thanh Khê, TP. Đà Nẵng đã phải "bỏ của chạy lấy người" và làm đơn khiếu nại gửi cơ quan chức năng nhờ can thiệp.
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham
Gia đình bệnh nhân phản ánh với Sở Y tế về hoạt động của Viện thẩm mỹ quốc tế Incheon.
Theo trình bày của bệnh nhân Trần Thị Hoa (trú huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam), sau khi thăm khám và tư vấn, Viện thẩm mỹ quốc tế Incheon đã đưa ra phác đồ điều trị bắn tia sáng xanh để chữa dứt điểm bệnh vảy nến của bà trong một liệu trình (10 lần) với số tiền là 20 triệu đồng.
Sau khi đóng đủ tiền và tiến hành bắn tia lần thứ nhất được 2 ngày, bà Hoa bị sưng tấy đỏ toàn thân, nhức nhói khó chịu, đi đứng khó khăn và không thể ăn ngủ được. Quá hoảng sợ, gia đình đã đưa bà Hoa đến Bệnh viện Da liễu Đà Nẵng nhập viện điều trị.
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham-Hinh-2
Bà Hoa bị sưng tấy đỏ toàn thân sau hai ngày bắn tia sáng xanh để chữa  bệnh vảy nến tại Viện thẩm mỹ quốc tế Incheon.
Nhiều lần bà Hoa liên hệ với Viện thẩm mỹ quốc tế Incheon để xin hoàn lại số tiền đã đóng nhưng cơ sở này từ chối trả tiền như đã cam kết bằng văn bản trước đó. Bức xúc, gia đình bà Hoa đã gửi đơn khiếu nại và liên hệ các cơ quan chức năng nhờ can thiệp.
Trao đổi với phóng viên Báo Tri thức và cuộc sống, Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế Đà Nẵng Trần Thanh Thủy cho biết, Sở Y tế TP. Đà Nẵng đã nhận được phản ánh của người dân về việc sử dụng dịch vụ y tế tại địa chỉ này. Sở Y tế đã thành lập đoàn thanh tra cùng với địa phương và các ngành chức năng để kiểm tra, xác minh các nội dung phản ánh của người dân. Hiện nay, qua hệ thống dữ liệu của ngành, Sở Y tế thành phố Đà Nẵng chưa cấp phép hoạt động khám chữa bệnh cũng như chưa tiếp nhận hồ sơ công bố đủ điều kiện cung cấp dịch vụ thẩm mỹ của cơ sở thẩm mỹ tại địa chỉ 363 Nguyễn Văn Linh, phường Thạc Gián, quận Thanh Khê, TP. Đà Nẵng."
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham-Hinh-3
 Bà Trần Thanh Thủy - Phó Giám đốc phụ trách Sở Y tế TP. Đà Nẵng trả lời báo chí tại buổi họp báo ngày 20/3.
Thông tin của người đứng đầu ngành y tế thành phố Đà Nẵng cung cấp khiến nhiều người "ngã ngửa" khi cơ sở này hoạt động ngay trung tâm thành phố, trên con đường sầm uất bậc nhất Đà thành với bảng hiệu rất hoành tráng. Vụ việc khiến nhiều người nhớ đến các vụ "bác sĩ trình độ THPT", "lao công căng da mặt" hay "hoạt động chui" của các thẩm mỹ viện trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong thời gian gần đây.
Trước đó, vào tháng 10/2023, công an quận Thanh Khê (Đà Nẵng) đã phát hiện và đình chỉ hoạt động cơ sở kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ "chui" ID Korea tại địa chỉ số 265-267 Hùng Vương, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này không xuất trình Hợp đồng thu gom chất thải nguy hại theo quy định, không trang bị thùng rác chuyên dụng để thu gom, lưu giữ rác thải y tế, rác thải nguy hại tại cơ sở; cơ sở chỉ trang bị thùng rác thông thường không có nắp đậy; không bố trí khu vực để thùng rác y tế; rác thải y tế để chung với rác thải thông thường.
Đáng nói hơn, lực lượng chức năng còn phát hiện bác sĩ thẩm mỹ của cơ sở này là bà L.T.H (SN 1999, trú huyện Nghi Sơn, tỉnh Thanh Hóa) đang thực hiện dịch vụ "nâng ngực" cho một khách hàng. Tuy nhiên, bà H. cho biết mình mới chỉ tốt nghiệp cấp THPT, chưa từng được đào tạo chuyên môn, không có bất kỳ bằng cấp, chứng chỉ hành nghề khám bệnh, chữa bệnh theo quy định. Thế nhưng, quá trình làm việc, bà H. được nhân viên marketing của cơ sở ID Korea giới thiệu là "Bác sĩ thẩm mỹ giỏi nhất Đà Nẵng".
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham-Hinh-4
 Lực lượng chức năng kiểm tra tại Thẩm mỹ viện "chui" ID Korea
Cơ sở kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ ID Korea sau đó đã bị xử phạt hành chính 5 hành vi vi phạm với tổng số tiền phạt là 180 triệu đồng, đồng thời, bị đình chỉ hoạt động trong thời gian 24 tháng.

Ngoài xử phạt cơ sở này, UBND TP Đà Nẵng cũng ra quyết định xử phạt hành chính đối với bà L.T.H (nhân viên của cơ sở) số tiền 35 triệu đồng về hành vi khám, chữa bệnh khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề.

Tháng 8/2023, Công an quận Thanh Khê lại phát hiện tại Viện thẩm mỹ Kangzin (số 368 Hùng Vương), một phụ nữ là nhân viên lao công tại đây đang phẫu thuật can thiệp căng da mặt cho khách, trong khi người này không xuất trình được chứng chỉ hành nghề. Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở thẩm mỹ Kangzin không xuất trình được các loại giấy tờ pháp lý đảm bảo đủ điều kiện hoạt động.
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham-Hinh-5
Nhân viên lao công không có chứng chỉ hành nghề đang căng da mặt cho khách tại thẩm mỹ viện Kangzin 
UBND quận Thanh Khê đã ra quyết định xử phạt Công ty TNHH MTV Kangzin (trụ sở chính tại quận Phú Nhuận, TP HCM - địa điểm kinh doanh thẩm mỹ Kangzin tại đường Hùng Vương, quận Thanh Khê) về 5 hành vi vi phạm với tổng số tiền 320 triệu đồng.
Mới đây, UBND TP Đà Nẵng vừa ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Phòng khám đa khoa Miền Trung thuộc Công ty TNHH MTV Dịch vụ Y tế Hữu Thọ với số tiền 170 triệu đồng.
Trước đó, ngày 30/1/2024, Đoàn kiểm tra do Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an thành phố Đà Nẵng phối hợp với lực lượng chức năng liên quan kiểm tra Phòng khám đa khoa Miền Trung (280-282 Nguyễn Hữu Thọ, phường Khuê Trung, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng). Đoàn kiểm tra phát hiện phòng khám này vi phạm các quy định như thực hiện không đúng một trong các nội dung giấy phép môi trường; không thu gom, lưu giữ chất thải nguy hại theo quy định; bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định và không lập báo cáo công tác bảo vệ môi trường theo quy định...
Da Nang: Incheon va loat sai pham o cac tham my vien, phong kham-Hinh-6
Phòng khám đa khoa Miền Trung thuộc Công ty TNHH MTV Dịch vụ Y tế Hữu Thọ bị xử phạt số tiền 170 triệu đồng. 
Thông tin với báo chí về tình hình hoạt động của các cơ sở dịch vụ thẩm mỹ trên địa bàn tại buổi Họp báo quý I/2024 do UBND thành phố Đà Nẵng tổ chức vào ngày 20/3, Phó Giám đốc Phụ trách Sở Y tế Trần Thanh Thủy cho biết, năm 2023, Sở Y tế thành phố đã phối hợp với các đơn vị chức năng thanh tra, kiểm tra hoạt động của 50 cơ sở kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ; trong đó có 40 cơ sở hoạt động, nhưng đến 22 cơ sở có dấu hiệu vi phạm trong hoạt động thẩm mỹ.
Phó Giám đốc Phụ trách Sở Y tế thành phố Đà Nẵng cũng khẳng định, trên địa bàn thành phố có rất nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ thẩm mỹ chưa được cấp phép, hoạt động “chui” gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân.

“Về phía cơ quan quản lý nhà nước, các ngành chức năng đang quyết liệt trong công tác thanh tra, kiểm tra. Nhưng quan trọng nhất vẫn là ý thức, hiểu biết của người dân.”, bà Thủy nhấn mạnh.

>>> Mời độc giả xem thêm video Chân dung “nữ bác sĩ dỏm” là “bác sĩ thẩm mỹ giỏi nhất Đà Nẵng”: