Hàng năm, gần đến dịp Tết Nguyên đán, giới sành chơi hoa Hà Nội lại cố đi tầm cho được một chậu nhất chi mai về chưng trong nhà. Nhất chi mai hay còn được gọi là mai trắng là loài hoa quý hiếm, thường xuất hiện trong các gia đình vương giả ở đất kinh kỳ xưa.
Vốn là loài cây khó trồng, kén người chơi, đến nay, số người trồng được nhất chi mai ở làng Nhật Tân (Tây Hồ, Hà Nội) cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay.
Nhất chi mai vốn nằm trong nhóm cây tứ quý: tùng- cúc- trúc- mai. Trải qua mùa đông lạnh giá, nhưng gần đến dịp Tết, mai vẫn đâm chồi, nảy nộc xanh non, ra hoa trắng muốt tinh khôi.
Mai trắng kiên cường, nhưng cũng rất mảnh mai, yêu kiều, mang vẻ đẹp độc đáo riêng có. Cây mai đẹp phải nụ nhú mày ngoài vỏ đỗ xanh, đài trong phải đỏ son môi, sau vài ngày sau, đài trong của hoa chuyển sang màu tím hồng và đến ngày thứ 10 bạc trắng thanh tao.
Mỗi bông nhất chi mai thường có từ 5 - 6 lớp cánh nhỏ xếp chồng lên nhau, cá biệt có bông có đến 8 - 9 lớp cánh.
Sắc trắng tinh khiết của hoa, cùng màu chồi non xanh như ngọc mang sắc xuân về sớm trên làng Nhật Tân.
Ông Vĩnh Tiến, chủ vườn đang sở hữu hơn 50 gốc mai trắng quý tại Nhật Tân cho biết, nhất chi mai rất kén người chơi, hầu hết khách đến vườn gia đình ông tìm mai đều là khách quen. Gốc mai quý, phải mất đến cả chục năm mới lên dáng đẹp, nên các chủ vườn thường không bán mà chỉ cho thuê. Giá thuê thấp cũng từ 5-7 triệu/ gốc, thế nhưng dịp Tết vẫn không đủ hàng phục vụ người chơi. Thậm chí có những người mê nhất chi mai đến nỗi gặp được cây ưng ý thì giá nào cũng mua, nhưng không phải lúc nào cũng có cây.
Cùng với đào thất thốn, nhất chi mai được ví như thú chơi tao nhã nhưng "bỏng tay' của người Hà thành nay.
Hiện các vườn nhất chi mai ở Nhật Tân, Tây Hồ đã sẵn sàng phục vụ người chơi hoa.
