Nằm ở huyện Shevchenkivskyi của thành phố Kiev, nhà thờ Chính tòa Thánh Sophia là một trong những địa danh nổi tiếng nhất của thủ đô đất nước Ukraine.
Theo các nhà sử học, nhà thờ cổ này được xây dựng vào năm 1011 dưới triều đại cha đẻ của Yaroslav Thông thái, đại hoàng tử của Rus' Kiev, Vladimir Đại đế.
Tên nhà thờ xuất phát từ công trình nổi tiếng Hagia Sophia ở Constantinople, tức Istanbul ngày nay. Trước khi trở thành thánh đường Hồi giáo, Hagia Sophia là nhà thờ trung tâm của Giáo hội Chính thống giáo Đông phương trong gần 1000 năm.
Qua các các biến cố lịch sử, nhà thờ đã nhiều lần bị phá hủy và được xây lại. Các kiến trúc hiện tại được định hình vào thế kỷ 17-18, được coi là di sản đặc sắc của kiến trúc Baroque Ukraina.
Về tổng quan cấu trúc nhà thờ có 5 gian với 5 khu tụng niệm, được bao quanh bởi các phòng trưng bày hai tầng từ ba phía.
Điểm nhấn trong kiến trúc của công trình là 13 vòm bát úp, thể hiện đặc trưng của phong cách Byzantine.
Về nội thất, nhà thờ gây ấn tượng lớn khi vẫn giữ được các bức tranh khảm và bích họa từ thế kỷ thứ 11, bao gồm cả một tác phẩm cũ xưa của gia đình của Yaroslav. Nhiều trong số đó vẫn còn nguyên vẹn sau một thiên niên kỷ.
Xung quanh nhà thờ Thánh Sophia là nhiều công trình khác như tháp chuông, nhà ăn, nhà của các trưởng lão, tu sĩ…
Tồn tại qua nhiều thế kỷ, nhà thờ là minh chứng cho sự hài hòa độc đáo của kiến trúc và thiên nhiên, kiến trúc và tinh thần quốc gia, trở thành một địa điểm quan trọng trong lịch sử phát triển của Kiev.
Vào năm 1990, nhà thờ Thánh Sophia đã trở thành địa điểm đầu tiên ở Ukraina được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
