Một nhóm các nhà nghiên cứu đã giải mã một mật mã có tuổi đời 5 thế kỷ tiết lộ âm mưu của Pháp nhằm ám sát Hoàng đế Charles V.
Charles là một trong những người đàn ông quyền lực nhất thế kỷ 16. Ông chủ trì một đế chế rộng lớn chiếm phần lớn Tây Âu và Châu Mỹ trong thời gian trị vì hơn 40 năm.
Nhóm nghiên cứu từ phòng thí nghiệm Loria ở miền đông nước Pháp đã mất sáu tháng để giải mã bức thư do Hoàng đế viết vào năm 1547 cho đại sứ của mình ở Pháp. Trong thời kỳ hỗn loạn này, những cuộc chiến liên tục nổ ra và căng thẳng leo thang giữa Tây Ban Nha và Pháp, lúc đó đang nằm dưới sự cai trị của vua Francis I.
Bức thư của Charles V gửi Jean de Saint-Mauris đã bị lãng quên hàng thế kỷ trong các bộ sưu tập của thư viện Stanislas ở Nancy. Cécile Pierrot, một nhà mật mã học từ phòng thí nghiệm Loria, lần đầu tiên nghe nói về sự tồn tại của nó vào một bữa tối năm 2019, và sau nhiều lần tìm kiếm, cô ấy đã tìm thấy nó vào năm 2021.
Những dòng chữ trong bức thư rất bí ẩn và không thể nào đọc hiểu được. Sau quá trình làm việc miệt mài với sự hỗ trợ của máy tính, Pierrot nhận thấy sự quen thuộc ở khoảng 120 biểu tượng mà Charles V sử dụng.
Toàn bộ từ ngữ trong thư được mã hóa bởi một biểu tượng và hoàng đế đã thay thế nguyên âm ở sau phụ âm bằng các dấu, có thể lấy cảm hứng từ tiếng Arab. Một trở ngại khác là Charles V sử dụng những biểu tượng vô nghĩa để gây hiểu lầm cho bất kỳ kẻ thù nào muốn tìm cách giải mã bức thư.
Bước đột phá đến vào tháng 6 khi Pierrot tìm cách đọc được một cụm từ trong bức thư, và nhóm sau đó đã giải mã được với sự giúp đỡ của Camille Desenclos, một nhà sử học. Cô nói: “Đó là công việc khó khăn và lâu dài nhưng thực sự đã có đột phá xảy ra trong ngày hôm đó, khi chúng tôi có được giả thuyết đúng."
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng dựa vào lá thư khác từ Jean de Saint-Mauris, trong đó người nhận đã vẽ nhanh một dạng mã dịch ở bên lề. Theo Desenclos, bức thư góp phần xác nhận quan hệ xấu đi vào năm 1547 giữa Francis I và Charles V dù họ đã ký hiệp ước hòa bình trước đó 3 năm.
Mối quan hệ giữa hai bên trở nên căng thẳng, với nhiều nỗ lực nhằm làm suy yếu lẫn nhau. Nhiều đến mức một mẩu thông tin được tiết lộ là tin đồn về một âm mưu ám sát Charles V được cho là đã được ủ ở Pháp, Desenclos cho biết: “Không có nhiều thông tin được biết về âm mưu nhưng nó nhấn mạnh nỗi sợ hãi bị ám sát của quốc vương."
Hiện các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ xác định được các bức thư khác giữa hoàng đế và đại sứ của ông, để có một cái nhìn tổng quan về chiến lược của Charles V ở châu Âu. Desenclos nói thêm: “Có khả năng là chúng tôi sẽ thực hiện nhiều khám phá nữa trong những năm tới."
