Binh sĩ Ukraine khai hỏa lựu pháo M777 trong giao tranh với Nga ở vùng Donetsk. Ảnh: NYT
Theo tờ New York Times (NYT), ông Zelensky bước vào Nhà Trắng để gặp ông Trump hôm 28/2, biết rằng dòng vũ khí và trang thiết bị quân sự từ Mỹ đến Ukraine về cơ bản đã ngừng lại.
Sau một cuộc tranh luận căng thẳng giữa hai lãnh đạo và ông Zelensky rời đi, tình hình dường như đang trở nên tồi tệ hơn.
Khả năng Mỹ ngừng hỗ trợ quân sự cho Ukraine
Sau màn đối đầu công khai giữa hai nhà lãnh đạo tại Nhà Trắng, một quan chức Mỹ tiết lộ ông Trump có thể sẽ ra quyết định dừng hỗ trợ Ukraine.
Quan chức này nói toàn bộ viện trợ của Mỹ dành cho Ukraine—bao gồm cả những lô đạn dược và thiết bị cuối cùng được phê duyệt dưới thời người tiền nhiệm Joe Biden—có thể sớm bị hủy bỏ.
Mỹ cũng có thể dừng hỗ trợ quân sự gián tiếp cho Ukraine, gồm tài trợ quân sự, chia sẻ tình báo, huấn luyện binh sĩ và phi công, cũng như điều phối các gói viện trợ quốc tế từ một căn cứ quân sự Mỹ ở Đức.
Trả lời câu hỏi liệu ông có cân nhắc cắt viện trợ quân sự cho Ukraine hay không sau cuộc gặp ông Zelensky, Tổng thống Trump nói với các phóng viên: "Việc tôi đang cân nhắc điều gì không quan trọng. Tôi chỉ muốn nói với các bạn rằng: Các bạn đã thấy những gì tôi thấy hôm nay. Đó không phải là người muốn tạo dựng hòa bình và tôi chỉ quan tâm nếu ông ấy muốn chấm dứt sự đổ máu".
Viện trợ Mỹ đình trệ
Tính đến thời điểm cuộc gặp diễn ra, đã 50 ngày trôi qua kể từ khi Mỹ công bố gói vũ khí cuối cùng cho Ukraine. Chính quyền ông Trump gần như không đề cập đến việc sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí.
Dưới thời ông Biden, Mỹ đều đặn công bố các gói viện trợ quân sự cho Ukraine với khoảng hai tuần một lần, thậm chí có lúc chỉ cách nhau năm hoặc sáu ngày. Tổng cộng ông Biden đã duyệt 71 gói viện trợ quân sự từ kho dự trữ của Mỹ với tổng trị giá 33,8 tỷ USD. Các gói viện trợ gồm 3 triệu quả đạn pháo 155mm, hàng chục nghìn tên lửa chống tăng và rocket dẫn đường, hàng nghìn tên lửa phòng không, hàng nghìn xe bọc thép và hàng chục xe tăng.
Binh sĩ Ukraine tham gia huấn luyện chiến đấu ở vùng Donetsk vào ngày 22/10/2024. Ảnh: Global Images Ukraine.
Một cựu quan chức quốc phòng cấp cao của chính quyền Biden cho biết số vũ khí cuối cùng Ukraine đặt mua từ các công ty quốc phòng Mỹ sẽ được chuyển hết trong vòng 6 tháng tới.
Sau thời điểm đó, Ukraine sẽ phải phụ thuộc vào các nước châu Âu và các đồng minh khác để duy trì nguồn cung vũ khí.
Thực tế là kể từ khi ông Trump nhậm chức, không có gói viện trợ mới nào được công bố, khiến các lô hàng vũ khí còn lại từ thời ông Biden cạn dần.
Ngoài ra, Mỹ cũng đã cung cấp 33,2 tỷ USD qua chương trình Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine, cho phép Kiev mua trực tiếp khí tài quân sự từ các công ty quốc phòng Mỹ. Dưới thời ông Biden, các khoản tài trợ này được công bố trung bình 44 ngày một lần, với gói cuối cùng được thông báo vào ngày 30/12.
Chuyển giao vai trò lãnh đạo
Một khi nguồn viện trợ của Mỹ cạn kiệt, hy vọng lớn nhất của Ukraine sẽ đặt vào Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine, tập hợp khoảng 50 quốc gia được thành lập tháng 4/2022.
Nhóm này đã họp 25 lần để phối hợp cung cấp vũ khí và phát triển năng lực quân sự cho Ukraine. Tại cuộc họp hồi tháng 1 ở căn cứ không quân Ramstein (Đức), ông Zelensky cảnh báo: “Bỏ cuộc vào lúc này sẽ là một quyết định điên rồ”.
Vai trò lãnh đạo trong Nhóm Liên lạc Quốc phòng Ukraine hiện đã được Mỹ chuyển giao cho Anh. “Một nền hòa bình công bằng và bền vững chỉ có thể đạt được nếu chúng ta tiếp tục thể hiện sức mạnh và cung cấp cho Ukraine sự hỗ trợ cần thiết để tự vệ trước sự tấn công của Nga,” một phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Anh cho biết.