Vừa qua, loạt ngân hàng lớn, bao gồm cả những “ông lớn” trong nhóm “Big 4” như VietinBank, Vietcombank, Agribank cũng đồng loạt thông báo về việc bán các khoản nợ nghìn tỷ đồng của dự án bất động sản nghỉ dưỡng, khách sạn, nhà đất tại nhiều địa phương trên cả nước... Trong đó, nhiều tài sản đã được đưa ra đấu giá nhiều lần nhưng vẫn chưa có khách mua.
Cụ thể, nửa đầu tháng 8, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank) siết nợ hàng loạt dự án bất động sản là các khách sạn tại khu du lịch. Khoản nợ lớn nhất nhà băng rao bán đợt này có giá khởi điểm hơn 1.100 tỷ đồng của Công ty cổ phần Khách sạn Bến Du Thuyền (Marina Hotel).
Agribank rao bán khoản nợ hơn 1.100 tỷ đồng của Công ty cổ phần Khách sạn Bến Du Thuyền tại Nha Trang
Tài sản đảm bảo của khoản nợ là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất hình thành trong tương lai có diện tích 3.860 m2 thuộc Khu B của Dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia tại Khu đô thị Vĩnh Hòa, phường Vĩnh Hòa, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Được biết, Khu A của Dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia diện tích gần 6.000 m2 cũng đã được Ngân hàng Công Thương (VietinBank) rao bán để thu hồi cho khoản nợ 540 tỷ của Marina Hotel.
Một phần Dự án Trung tâm Bến Du Thuyền Hoàng Gia đồng thời là khoản nợ 540 tỷ đồng của VietinBank
Trung Tâm Bến Du thuyền Hoàng Gia bao gồm các khách sạn, condotel, resort nghỉ dưỡng cao cấp... được xây dựng tại "khu đất vàng" của thành phố biển Nha Trang. Dự án này dự kiến bàn giao cho khách hàng từ cuối 2019 nhưng tới nay đã chậm tiến độ hơn 3 năm.
Ngoài khoản nợ nghìn tỷ của Marina Hotel, Agribank cũng đang siết nợ 7 doanh nghiệp với tổng dư nợ gần 500 tỷ đồng, được thế chấp bằng các bất động sản thuộc Tổ hợp du lịch, giải trí tại Phú Quốc của Tập đoàn Tân Hoàng Minh.
Tổ hợp du lịch, nghỉ dưỡng này do chủ đầu tư là Tập đoàn Tân Hoàng Minh khởi công từ cuối 2021 với tổng mức đầu tư 24.000 tỷ đồng bao gồm tòa căn hộ khách sạn, hệ thống resort, hệ thống shophouse, biệt thự...
Tại Hội An, cách đây một tháng, Ngân hàng Công thương Việt Nam cũng rao bán gần 60 khách sạn, bất động sản khác nhau, phân khúc phổ biến là các khách sạn 3-4 sao, homestay và biệt thự với giá bán từ vài chục tới vài trăm tỷ đồng. Trong đó có hai khách sạn 4 sao với quy mô 98-104 phòng được VietinBank chào đồng giá 420 tỷ đồng cho mỗi bất động sản.
Ngoài ra, nhà băng này cũng siết nợ hàng loạt khách sạn 4-5 sao, homestay, biệt thự tại các thành phố du lịch khác như Đà Nẵng, Nha Trang... Đơn cử tại Đà Nẵng có một khách sạn 5 sao xây dựng trên diện tích hơn 1.200 m2, quy mô 236 phòng, được VietinBank chào bán với giá 600 tỷ đồng.
Hàng loạt ngân hàng khác cũng nhiều lần thông báo bán nợ và đấu giá tài sản là các khách sạn nhưng chưa có khách mua
Bên cạnh đó, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng thường xuyên thông báo về việc bán nợ và đấu giá tài sản. Nhiều tài sản đã được đưa ra đấu giá nhiều lần nhưng vẫn chưa có khách mua. Một số khoản nợ của các công ty đạt mức hàng trăm tỉ đồng như khoản nợ từ Công ty CP Tập đoàn Phú Minh Sơn và Công ty CP Thanh Tâm, với mức giá khởi điểm hơn 346 tỷ đồng. Tổng dư nợ gốc và lãi tính đến tháng 3/2023 lên đến 582 tỷ đồng.
Liên quan đến động thái “ráo riết” của các ngân hàng trong việc thanh lý các tài sản bảo đảm là bất động sản, dự án bất động sản các chuyên gia đánh giá là khá khó khăn khi thị trường mua bán nợ xấu ở Việt Nam vẫn chưa được định hình và còn nhiều hạn chế.
Báo cáo tài chính Quý II/2023 của các ngân hàng cho thấy tình hình nợ xấu đang tăng cao. Do vậy, vừa qua đã có nhiều ngân hàng lớn tăng cường thúc đẩy việc rao bán các tài sản thế chấp, trong đó gồm bất động sản nhằm thu hồi nợ.
Theo NHNN, tỷ lệ nợ xấu của lĩnh vực BĐS đang có chiều hướng gia tăng so với thời điểm cuối năm trước (tháng 6/2022 là 1,53%, tháng 6/2023 là 2,47%).
Chia sẻ tại Hội thảo mới đây, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước - NHNN) cho biết, tín dụng BĐS chiếm tỷ trọng 20% tổng dư nợ tín dụng chung nên khi tín dụng BĐS tăng cao sẽ kéo theo tín dụng toàn hệ thống tăng và ngược lại.
Dư nợ tiêu dùng và tự sử dụng bất động sản, chiếm đến 65% tỷ trọng dư nợ tín dụng bất động sản giảm 1,12% (năm đầu tiên xuất hiện xu hướng giảm trong 3 năm gần đây, cuối năm 2022 tăng 31,01%).
Ở chiều ngược lại, dư nợ kinh doanh bất động sản trong nửa đầu năm 2023 đã tăng với mức là 17,41%, vượt xa so với tốc độ tăng trưởng của cả năm 2022 (10,73%).
Những diễn biến trên cho thấy sức cầu yếu trên thị trường khi người dân giảm nhu cầu mua bất động sản dẫn đến việc các doanh nghiệp khó bán được hàng để thu tiền về trả nợ các nghĩa vụ tài chính đến hạn (gồm trái phiếu, tín dụng,…).