Một người đàn ông Iran đi ngang qua biểu ngữ có hình ảnh tên lửa trên bản đồ quốc gia vào ngày 29/4/2024. Ảnh: EPA-EFE.
Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt mới
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Iran và Israel, Mỹ đã công bố lệnh trừng phạt đối với các công ty và tàu thuyền mà Washington cho rằng có liên quan đến việc buôn bán và vận chuyển dầu mỏ của Iran. Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo các biện pháp này vào ngày 11/10, sau khi Israel cam kết sẽ có phản ứng mạnh mẽ đối với vụ tấn công tên lửa của Iran.
“Sau vụ tấn công chưa từng có của Iran vào ngày 1/10, Mỹ đã khẳng định rằng chúng tôi sẽ buộc Tehran chịu hậu quả”, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhấn mạnh. “Hôm nay, chúng tôi thực hiện các bước để ngăn chặn dòng tiền mà chính quyền Iran sử dụng để phát triển chương trình hạt nhân và tên lửa, hỗ trợ các nhóm ủy nhiệm và gây ra xung đột tại Trung Đông”.
Các biện pháp trừng phạt cụ thể
Lệnh trừng phạt mới nhắm vào ngành dầu mỏ và hóa dầu của Iran – những lĩnh vực mà Mỹ cho rằng Iran sử dụng để tài trợ cho các chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân. Mặc dù Iran đã chịu sự trừng phạt nặng nề về dầu mỏ từ Mỹ, nhưng các biện pháp mới dường như nhằm siết chặt hơn việc thực thi các lệnh cấm này và gửi đi thông điệp ủng hộ mạnh mẽ đối với Israel.
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng thông báo chính quyền Tổng thống Joe Biden sẽ áp đặt lệnh trừng phạt lên bất kỳ cá nhân nào tham gia vào lĩnh vực dầu mỏ hoặc hóa dầu của Iran. Cụ thể, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo áp đặt lệnh trừng phạt với 6 tổ chức và 6 tàu thuyền, trong khi Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt 17 con tàu.
Các tàu này được đăng ký tại nhiều quốc gia như Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE), Trung Quốc và Panama. Các biện pháp trừng phạt sẽ đóng băng tài sản của các thực thể này tại Mỹ. Các thực thể cũng bị cấm thực hiện các giao dịch tài chính với công dân Mỹ.
Phản ứng quốc tế và lo ngại leo thang xung đột
Khu vực Trung Đông đang căng thẳng chờ đợi phản ứng của Israel sau vụ tấn công, với nỗi lo rằng tình hình có thể leo thang thành một cuộc chiến toàn diện kéo theo cả khu vực vào vòng xoáy bạo lực.
Tổng thống Biden trong tuần qua đã khuyên Israel nên tránh tấn công các cơ sở hạt nhân hoặc mỏ dầu của Iran, nhưng chính phủ Israel đã nhiều lần bác bỏ những lời cảnh báo từ phía Mỹ.
Ông Biden phát biểu: “Nếu tôi ở vị trí của Israel, tôi sẽ cân nhắc các lựa chọn khác thay vì tấn công các mỏ dầu của Iran.”
Hôm 10/10, phát ngôn viên nhóm vũ trang Kataib Hezbollah ở Iraq – tổ chức có liên kết với Iran, đã cảnh báo nếu một cuộc “chiến tranh năng lượng” nổ ra, thế giới có thể mất đi 12 triệu thùng dầu mỗi ngày – tương đương khoảng 10% sản lượng toàn cầu. Người phát ngôn này không cung cấp thêm chi tiết.
Hậu quả kinh tế và chính trị
Một cuộc tấn công quân sự vào ngành dầu mỏ của Iran có thể đẩy giá dầu toàn cầu lên cao và gây thiệt hại cho người tiêu dùng Mỹ, điều này có thể ảnh hưởng đến cơ hội đắc cử của Phó Tổng thống Kamala Harris, ứng viên đảng Dân chủ.
Trong tuần qua, bà Harris đã tuyên bố Iran là “kẻ thù lớn nhất” của Mỹ, đồng thời khẳng định sự ủng hộ “không lay chuyển” đối với Israel. Tổng thống Biden cũng đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, tái khẳng định cam kết vững chắc của Mỹ đối với đồng minh này.
Phản ứng từ Iran
Trong khi đó, Iran vẫn giữ lập trường sẵn sàng tự vệ trước bất kỳ hành động quân sự nào. Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Amir Saeid Iravani khẳng định rằng Iran “sẵn sàng bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ trước bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào các lợi ích quan trọng và an ninh của nước này”.