Binh sĩ Ukraine nã pháo về phía quân đội Nga trên tiền tuyến (ảnh: Reuters)
Keith Kellogg – Đặc phái viên Mỹ về Ukraine – hôm 6/3 cho rằng, Ukraine “tự chuốc lấy” hậu quả này, sau khi Tổng thống Ukraine Zelensky lớn tiếng tranh cãi với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Phòng Bầu dục hồi cuối tháng 2.
Hôm 7/3, Hãng hàng không vũ trụ Mỹ Maxar thông báo, Ukraine bị đình chỉ truy cập GEGD – chương trình của Mỹ cho phép các đồng minh và đối tác truy cập hình ảnh vệ tinh do các vệ tinh Mỹ cung cấp.
“Chính phủ Mỹ đã quyết định tạm đình chỉ các tài khoản của Ukraine tại GEGD”, Maxar cho biết.
Theo Kyiv Independent, giới chức Ukraine đang làm việc với các đối tác nước ngoài, có thể là Pháp, để tìm nguồn tình báo thay thế Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Pháp – ông Sebastien Lecornu – hôm 5/3 cho biết, Pháp sẵn sàng chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine.
“Không có gì đặc biệt về năng lực tình báo của Mỹ. Chúng ta có thể thay thế họ”, ông Mykhailo Samus – chuyên gia phân tích quân sự tại Kiev – nói.
Binh sĩ Ukraine sử dụng UAV góc nhìn thứ nhất để do thám (ảnh: Kyiv Independent)
Các binh sĩ Ukraine nói gì?
Nhiều binh sĩ và chỉ huy Ukraine trên tiền tuyến cho biết, việc Mỹ cắt đứt thông tin tình báo hầu như không ảnh hưởng đến họ.
“Máy bay không người lái có thể cung cấp cho chúng tôi các thông tin tình báo”, một lính pháo binh Ukraine đang chiến đấu ở Kursk nói với Kyiv Independent.
“Tôi tin rằng các binh sĩ có thể ứng phó trên tiền tuyến mà không cần tin tình báo từ Mỹ”, Yurii Fedorenko – chỉ huy Trung đoàn hệ thống không người lái Achilles, tác chiến tại Kharkiv, nói.
“Chúng tôi vẫn cầm cự được. Đối phương đang mệt mỏi ở đây”, Bart (biệt danh), lính bắn tỉa Ukraine ở thành phố Pokrovsk (Donetsk) nói.
Theo chuyên gia Samus, lực lượng Ukraine vẫn có “nguồn tin tình báo tốt” từ các UAV của họ.
“Các UAV này có thể nhìn sâu ít nhất vài trăm km vào lãnh thổ Nga”, ông Samus nói và lưu ý thêm rằng, việc bị Mỹ đình chỉ sử dụng chương trình khai thác vệ tinh GEGD cũng không tác động nhiều đến Ukraine.
“Chúng tôi có vệ tinh riêng”, ông Samus nói.
Cơ quan tình báo quân sự Ukraine (HUR) tuyên bố, từ tháng 2/2022, các vệ tinh của Ukraine đã chụp được hơn 4.000 hình ảnh về cơ sở quân sự Nga. Những thông tin này được sử dụng để gây thiệt hại “hàng tỷ USD” cho Nga.
Lính cứu hỏa dập lửa ở thị trấn Dobropillia hôm 8/3 (ảnh: Reuters)
Vấn đề phòng không
Theo Kyiv Independent, tác động lớn nhất đối với Ukraine là bị Mỹ cắt thông tin tình báo dẫn đến mất khả năng cảnh báo về các cuộc không kích từ quân đội Nga.
“Hệ thống phòng không hoạt động dựa vào thông tin chúng tôi thu được từ các radar tầm xa”, ông Viktor Kevliuk – cựu sĩ quan Ukraine – nói.
Ông Kevliuk cho biết, Mỹ có những loại radar có tầm hoạt động sâu 400 – 500km bên trong lãnh thổ Nga.
“Quyết định của Mỹ khiến chúng tôi không biết trước về thời điểm đối phương không kích”, ông Kevliuk nói.
Theo chuyên gia Samus, Ukraine có thể khắc phục vấn đề bằng cách sử dụng 2 máy bay do thám ASC 890 mà Thụy Điểm cam kết cung cấp hồi tháng 5/2024.
“Hệ thống radar trên các máy bay này có thể phát hiện các hoạt động của đối phương từ khoảng cách 300km, bao gồm cả việc triển khai tên lửa Iskander”, ông Samus nói.
Tuy nhiên, những chiếc máy bay này vẫn chưa được gửi đến Ukraine.
Hôm 7/3, giới chức Ukraine thông báo, quân đội Nga phóng 67 tên lửa và 194 máy bay không người lái (UAV) vào nhiều khu vực, gây thiệt hại lớn về hạ tầng và cơ sở năng lượng.
Hôm 8/3, Bộ Nội vụ Ukraine cho hay, ít nhất 14 người thiệt mạng và 37 người khác bị thương khi quân đội Nga tấn công bằng tên lửa và UAV vào thị trấn Dobropillia (vùng Donetsk) và một khu định cư ở vùng Kharkiv trong đêm.
Bộ Quốc phòng Nga chưa bình luận về thông tin trên.