Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal hôm 9/4 tham dự cuộc họp của Hội đồng Hiệp hội Ukraine - EU tại Brussels (Bỉ). Ảnh: Reuters.
Ngay sau khi EU đưa ra quyết định, Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal đã lên tiếng kêu gọi khối gia hạn thỏa thuận miễn thuế, ít nhất là đến hết năm nay để Kiev có thời gian chuẩn bị, tờ Kyiv Independent đưa tin.
“Chúng tôi hi vọng có thể gia hạn thỏa thuận, ít nhất đến cuối năm nay để Ukraine có thời gian thực hiện những thay đổi phù hợp", ông Shmyhal nói, viện dẫn Điều 29 của Hiệp định Liên kết giữa Liên minh Châu Âu (EU) và Ukraine nhằm thúc đẩy thương mại tự do. Điều 29 quy định việc giảm hoặc loại bỏ thuế nhập khẩu đối với hàng hóa có xuất xứ từ mỗi bên.
Ông Shmyhal lưu ý Ukraine đã hội nhập vào thị trường châu Âu để tiến tới trở thành thành viên của liên minh. "Tất nhiên, chúng tôi hiểu được mức độ trách nhiệm của mình. Chúng tôi sẵn sàng đàm phán với các đối tác, với Ủy ban châu Âu, để duy trì mức độ hợp tác hiện tại", ông Shmyhal cho biết.
Bất chấp những thách thức, ông Shmyhal bày tỏ sự lạc quan. "Các đối tác EU lắng nghe chúng tôi rất tốt, họ hiểu được nhu cầu của Ukraine và chúng tôi biết ơn sự hợp tác và hiểu biết thực sự mang tính xây dựng, rất sâu sắc này", ông nói thêm.
Thỏa thuận thương mại tự do được EU áp dụng với Ukraine kể từ ngày 4/6/2022 nhằm giúp Kiev có thêm nguồn thu trong cuộc xung đột với Moscow. Kể từ đó, Ukraine được tự do xuất khẩu hàng hóa sang EU mà không bị tính thuế. Ukraine chủ yếu xuất sang EU các mặt hàng như ngũ cốc, mỡ, dầu động vật hoặc thực vật, sắt và thép. EU cũng mua một số sản phẩm khác của Ukraine như như gia cầm, trứng, mật ong và đường nhưng bảo lưu quyền hạn chế nếu lượng nhập khẩu vượt quá ngưỡng quy định.
Thỏa thuận từng là tâm điểm tranh cãi nảy lửa trong nội bộ EU, khi hàng hóa giá rẻ của Ukraine, đặc biệt là hàng nông sản, tràn ngập thị trường châu Âu, khiến các nhà sản xuất nội địa gặp khó khăn.
Sau cuộc họp ngày 9/4, khối đã thống nhất sẽ không tiếp tục gia hạn thỏa thuận một khi thời hạn hiện tại kết thúc vào ngày 5/6/2025, giới chức EU cho biết.
Diễn biến mới xuất hiện trong bối cảnh EU đã thông qua biện pháp đáp trả, áp thuế 25% đối với một số hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào châu Âu.
Hàng hóa Ukraine xuất khẩu sang EU theo diện miễn thuế chiếm 10% trong tổng tổng kim ngạch xuất khẩu 41 tỷ USD vào năm 2024. Trung tâm Chiến lược Kinh tế Ukraine ước tính, nếu EU áp dụng lại thuế quan, nền kinh tế Ukraine có thể mất nguồn thu khoảng 3 tỷ euro (3,2 tỷ USD).