Ngách 5/1 nằm gần chùa Kim Liên (quận Tây Hồ) có chiều rộng khoảng 2 m, dài gần 100 m nhưng lại là con ngõ mang vẻ độc đáo hiếm có ở Hà Nội khi hầu hết hộ dân ở đây đều xây cổng mái vòm.
Gần 20 chiếc cổng mái vòm liền kề nhau tạo nên sự "đồng nhất" hiếm có cho nơi này.
Để có được điều đặc biệt này, người dân trong ngõ đã "bảo nhau" để cùng xây lại hầu hết cổng nhà từ nhiều năm nay.
Bà Bùi Thị Mỹ (73 tuổi) người dân sống tại ngách 5/1 phố Từ Hoa cho biết: "Ngõ này bắt đầu xây dựng cách đây 20 năm và kiến trúc cổng này được khởi phát cách đây khoảng 10 năm. Ban đầu có nhà bà Uyên đầu xóm làm trước rồi mọi người thấy đẹp nên làm theo. Mỗi cổng này chúng tôi xây dựng trong khoảng 2-3 tháng, kinh phí xây dựng khoảng 20-30 triệu đồng mỗi mỗi cổng".
Bà Mỹ cho biết thêm, trong ngõ có 24 hộ nhưng có đến hơn 20 hộ xây cổng theo lối kiến trúc này.
Những chiếc cổng được sơn màu tùy thích của gia chủ, có đỏ, nâu và cả xanh nhưng màu nâu sẽ chiếm phần lớn. Tại đây, người dân còn bài trí trên những lá cờ Tổ quốc khiến cho con ngõ nhỏ trở nên lung linh, bắt mắt hơn.
Các tường gạch đa phần để trần không trát vữa, điểm xuyết bằng dây leo. Tất cả tạo nên lối kiến trúc mộc mạc cho con ngõ nhỏ.
Người dân cho biết từ ngày hoàn thiện cổng này, nhiều người đi qua đều ghé vào check-in, đặc biệt là các bạn trẻ và du khách nước ngoài.
Cổng được làm từ gỗ theo lối kiến trúc xưa cách điệu đan xen lối thiết kế hiện đại.
Tuy đồng nhất là mái vòm, nhưng những chiếc cổng độc lạ nơi đây vẫn thể hiện lên được chút "cá tính" của chủ nhà, có cổng làm bằng gỗ, có nơi lại bằng sắt, có nơi lợp thêm mái âm dương...
Hàng ngày người dân trong ngõ vẫn tranh thủ thời gian để quét dọn ngõ.
Tổ trưởng tổ dân phố số 1 cho biết tại đây tại ngách 5/1 có gần 30 hộ dân nhưng chỉ có vài người là chủ thôi còn lại đều là người đi thuê. Kiểu cổng vòm là người dân trong xóm bảo nhau làm chứ không theo bất kỳ thiết kế nào của địa phương. Từ khi xây dựng kiểu cổng vòm đó cũng có nhiều biết đến và lui tới hơn.
Tường được làm bằng gạch đỏ để trần tạo nên nét cổ kính, mộc mạc cho con ngõ.
