Theo Bộ Công Thương, tiêu thụ xăng dầu tăng 4% so với cùng kỳ năm trước (YoY) trong 8 tháng đầu năm 2024. Vietcap (VCI) dự báo tiêu thụ xăng dầu tại Việt Nam sẽ tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) là 4,1% trong giai đoạn 2023-2028. Con số này cao hơn gấp 10 lần so với dự báo tiêu thụ xăng dầu toàn cầu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) với CAGR là 0,4% trong cùng kỳ.
Công ty chứng khoán này kỳ vọng nghị định mới về ngành xăng dầu sẽ có tác động tích cực đến lợi nhuận của PLX và OIL. Do tình trạng thiếu hụt xăng dầu nghiêm trọng vào cuối năm 2022, Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan đã dự thảo thêm các quy định để sửa đổi Nghị định 80 (ban hành vào tháng 11/2023) nhằm đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai.
Kể từ những nhận xét gần đây của VCI về dự thảo thứ ba của nghị định mới trong Báo cáo cập nhật PLX (có vị thế tốt để tăng trưởng thị phần, và nâng cao lợi nhuận, ngày 08/08/2024), dự thảo thứ tư đã được ban hành vào ngày 20/08. Dự thảo này nhìn chung tương tự với dự thảo thứ ba về cơ chế định giá, nhằm tạo điều kiện cho các nhà phân phối xăng dầu có thể tự định giá, điều chỉnh chi phí kinh doanh và lợi nhuận định mức hàng năm dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam, và giảm bớt các khâu trung gian trên thị trường.
Có 2 thay đổi chính so với dự thảo thứ ba. (1) Quỹ Bình ổn giá xăng dầu (PSF) sẽ do Chính phủ quản lý, thay vì vẫn do các nhà phân phối xăng dầu quản lý. Bộ Tài chính sẽ giám sát PSF và đảm bảo việc chuyển giao quỹ này vào Ngân sách Nhà nước (NSNN). (2) Khoản mục ‘premium’, một thành phần của giá cơ sở/giá trần (chi tiết trong Hình 4), sẽ được xem xét mỗi 3 tháng (tương tự nghị định hiện hành), thay vì mỗi 7 ngày như trong dự thảo thứ ba. Nghị định mới dự kiến sẽ được thông qua vào cuối năm 2024 và có hiệu lực từ đầu năm 2025.
 |
| PLX và OIL dự kiến ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng ở mức 2 chữ số mỗi năm trong giai đoạn 2024-2028. |
Nghị định mới sẽ cho phép các nhà phân phối xăng dầu tự định giá và chuyển từ cơ chế giá cơ sở sang cơ chế giá trần. Kỳ vọng điều này sẽ cải thiện biên lợi nhuận cho các nhà phân phối xăng dầu.
VCI nhận thấy việc phân phối xăng dầu ở châu Á tuân theo 3 cơ chế định giá chính: giá thị trường, giá cơ sở và giá trần. Từ giai đoạn 2015-2023, các quốc gia áp dụng cơ chế giá thị trường hoặc giá trần có biên lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh (HĐKD) trung bình lần lượt đạt 3,0% và 3,9%, trong khi biên lợi nhuận từ HĐKD trung bình đạt 2,1% đối với PLX và 0,6% đối với PV OIL (trang 12).
VCI tin rằng việc chuyển sang cơ chế giá trần sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận từ HĐKD của PLX và OIL, phục hồi về mức trước đại dịch COVID-19 và có thể tăng lên, tiệm cận với biên lợi nhuận từ HĐKD của các công ty cùng ngành trong khu vực.
Nghị định mới nhằm giảm bớt các khâu trung gian, điều này sẽ giúp PLX và OIL tăng sản lượng bán và giành lại thị phần. Trong 3 năm qua, số lượng thương nhân đầu mối giảm từ 38 xuống 34 và có thể giảm còn 10 (theo kế hoạch của Bộ Công Thương). Số lượng thương nhân phân phối cũng giảm từ 500 xuống còn 300-400.
VCI tin rằng xu hướng này sẽ tiếp tục khi Chính phủ tăng cường giám sát. Vì vậy, kỳ vọng PLX sẽ đạt được mức thị phần cao nhất gần đây là 44% (ghi nhận vào năm 2022) vào năm 2028. Ngoài ra, dự báo thị phần của OIL sẽ tăng từ 16,5% vào năm 2022 lên 23% vào năm 2028 (so với mức đỉnh là 23% vào năm 2014).
PLX và OIL dự kiến ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng ở mức 2 chữ số mỗi năm trong giai đoạn 2024-2028: Điều này được thúc đẩy bởi sự gia tăng đáng kể trong chi phí kinh doanh và lợi nhuận định mức vào giữa năm 2023 và giữa năm 2024, và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong những năm tới để phù hợp với CPI Việt Nam. Chi phí kinh doanh và lợi nhuận định mức được giữ ổn định trong giai đoạn 2014-2022 mặc dù lương, chi phí vận chuyển và chi phí quản lý tăng, dẫn đến biên lợi nhuận từ HĐKD/lít xăng dầu của PLX và OIL giảm mạnh (trang 10).
VCI hiện có khuyến nghị MUA đối với PLX với giá mục tiêu là 59.600 đồng/cổ phiếu. Dự báo CAGR EPS báo cáo đạt 31% trong giai đoạn 2023-26, được thúc đẩy bởi sản lượng bán tăng 4,3%/năm và biên lợi nhuận từ HĐKD cải thiện lên 2,6% vào năm 2025/26 so với mức trung bình trước đại dịch COVID-19 là 3,2%.
PLX đã công bố KQKD 8 tháng đầu năm 2024 sơ bộ với doanh thu đạt 197 nghìn tỷ đồng (+16,6% YoY) và lợi nhuận trước thuế (LNTT) đạt 3 nghìn tỷ đồng (đi ngang YoY), lần lượt tương đương 69% và 51% dự báo năm 2024 của VCI.
Doanh thu phù hợp với kỳ vọng, trong khi LNTT thấp hơn nhẹ. Tuy nhiên, VCI cho rằng LNTT thấp hơn dự kiến do sự thận trọng của ban lãnh đạo trong việc trích lập dự phòng hàng tồn kho do giá dầu giảm trong quý 3/2024.
Giá dầu Brent trung bình từ quý 3/2024 đến nay đạt 80 USD/thùng (-6% so với quý trước (QoQ); -7% YoY). Các khoản dự phòng hàng tồn kho có thể được hoàn nhập trong quý 4. Trong năm 2023, PLX đã trích lập khoảng 700 tỷ đồng dự phòng hàng tồn kho trong quý 3 và sau đó đã hoàn nhập gần như toàn bộ khoản dự phòng này trong quý 4.
VCI có quan điểm tích cực đối với OIL và đưa ra giá trị hợp lý là 16.200 đồng/cổ phiếu. Dự báo CAGR EPS báo cáo/cốt lõi đạt 21%/33% trong giai đoạn 2023-26, được thúc đẩy bởi (1) sản lượng bán tăng 5,7%/năm, gấp 1,5 lần tốc độ tăng trưởng của toàn ngành, (2) biên lợi nhuận từ HĐKD cải thiện lên 0,8% vào năm 2025/26 so với mức trước đại dịch COVID-19 là 0,9%, và (3) CAGR LNTT ước tính đạt 24% của các dịch vụ phi xăng dầu bao gồm trạm sạc xe điện.
VCI cho rằng OIL có định giá hấp dẫn với P/E dự phóng năm 2025 là 18,9 lần, thấp hơn khoảng 20% so với P/E trung bình 5 năm của công ty. Dự báo DPS năm 2025/2026 sẽ tăng gấp 2-3 lần so với năm 2023 (tương ứng với lợi suất cổ tức dự phóng là 3,0%/4,5%).