Ngày 12/4, TAND thành phố Hà Nội dự kiến mở phiên tòa sơ thẩm xét xử vụ án xảy ra ở Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên. Trong số 19 bị cáo, có đến 14 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí", 5 bị cáo bị truy tố tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Bị cáo Mai Văn Tinh (ảnh trái) - nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Thép Việt Nam – VNS bị xét xử về tội "vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Ông Tinh bị cáo buộc có các hành vi sai phạm khiến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư vào dự án, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, làm dự án phải dừng thi công gây thất thoát trên 830 tỷ đồng.
Bị cáo Đậu Văn Hùng - nguyên Tổng Giám đốc VNS bị cáo buộc có vai trò đồng phạm trong vụ án gây thiệt hại hơn 830 tỷ đồng tại dự án giai đoạn 2 Gang thép Thái Nguyên.
Bị cáo Trần Trọng Mừng - nguyên Tổng giám đốc TISCO ký văn bản gửi Bộ Công Thương và VNS đề nghị cho giải quyết đặc cách phạm vi được điều chỉnh về giá thiết bị và các chi phí khác với dự án. Bị cáo Mừng không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm thực hiện dự án. Hành vi này khiến dự án phải dừng thi công, gây thất thoát, lãng phí trên 830 tỷ đồng.
Bị cáo Trần Văn Khâm - nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc TISCO bị cáo buộc là người tổ chức thực hiện tội phạm. Khâm biết rõ hợp đồng EPC số 01 là hợp đồng trọn gói, không được điều chỉnh giá, nhưng vẫn ký quyết định điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án, trong đó có có dự phòng cho phần C của hợp đồng thêm 15,57 triệu USD.
Ngoài ra, ông Khâm còn ký phụ lục điều chỉnh lần thứ tư với MCC thống nhất tách phần C ra khỏi hợp đồng EPC; trực tiếp ký hợp đồng thầu phụ ba bên, chấp thuận giao cho VINAINCON không đủ năng lực và các nhà thầu phụ khác thực hiện phần C dưới hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh, TISCO tổ chức thực hiện và chịu mọi rủi ro không có cơ sở pháp lý, không đúng quy định của hợp đồng EPC số 01.
Cáo trạng xác định, hành vi sai phạm nêu trên của bị can Trần Văn Khâm đã dẫn đến TISCO không kiểm soát được chi phí đầu tư, không ràng buộc trách nhiệm của nhà thầu về tiến độ, giá trị hợp đồng, là nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước. Ảnh: Công luận.
Các bị cáo Đặng Thúc Kháng, Nguyễn Trọng Khôi, Ngô Sỹ Hán, Đặng Văn Tập, Đồng Quang Dương, Trịnh Khôi Nguyên, Nguyễn Văn Tráng, Đỗ Xuân Hòa, Uông Sỹ Bính và Lê Thị Tuyết Lan đã có hành vi đồng phạm các vi phạm nêu trên.
Các bị cáo Lệ Phú Hưng, Nguyễn Minh Xuân không thực hiện hết trách nhiệm của thành viên HĐQT VNS khi cho ý kiến nhất trí với các tờ trình đề nghị phê duyệt điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án, không có căn cứ, dẫn đến số tiền thiệt hại trên 830 tỷ đồng.
Theo cáo trạng, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 do TISCO làm chủ đầu tư được triển khai từ năm 2007 với tổng mức đầu tư dự kiến 3.843 tỷ đồng. Đơn vị trúng thầu là Tập đoàn Khoa học công nghệ và thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC).
Tháng 7/2007, Trần Trọng Mừng, tổng giám đốc TISCO, đã ký hợp đồng số 1 EPC với đại diện của MCC. Giá trị hợp đồng hơn 160 triệu USD là giá trọn gói không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Thời gian thực hiện hợp đồng được ấn định 30 tháng.
Đến tháng 8/2008, sau hơn 11 tháng khởi công xây dựng, MCC tự ý dừng hợp đồng, rút hết người về nước khi chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục, chưa lựa chọn, ký được hợp đồng với nhà thầu phụ, chưa triển khai thi công bất kỳ hạng mục nào của gói thầu. MCC lại có nhiều văn bản gửi TISCO đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. MCC còn có văn bản đề nghị điều chỉnh giá hợp đồng EPC với tổng chi phí tăng thêm hơn 138 triệu USD không có cơ sở.
Cáo trạng cáo buộc, với chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, bị can Trần Trọng Mừng, bị can Mai Văn Tinh đã không xem xét, chỉ đạo dừng, chấm dứt hợp đồng, thu hồi tiền tạm ứng, tổ chức đấu thầu lại... mà chỉ đạo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư, vi phạm hợp đồng EPC số 1.
Các bị can này còn cùng với các bị can Trần Văn Khâm, Đậu Văn Hùng chỉ đạo các cá nhân có liên quan thuộc TISCO và VNS, tổ chức, thực hiện việc điều chỉnh dự toán chi phí. Các vi phạm này chính là nguyên nhân dẫn đến dự án chậm tiến độ, làm phát sinh tăng lãi vay, tăng chi phí đầu tư, gây thất thoát, lãng phí 830 tỷ đồng.
