2 thợ lặn nghiệp dư Luis Lens và César Gimeno tình cờ tìm thấy kho báu tiền cổ. Lúc đầu, họ phát hiện ra 8 đồng tiền cổ ở vùng biển ngoài khơi đảo Portitxol, Xàbia, Tây Ban Nha. Họ nhanh chóng báo cáo phát hiện này cho đội ngũ các nhà khảo cổ học.
45 đồng xu khác sau đó cũng được các nhà khảo cổ học phát hiện thêm, khi quay trở lại tìm kiếm theo chỉ dẫn của họ. Những đồng tiền được tìm thấy đều ở trong tình trạng tốt, đến mức có thể dễ dàng đọc được các ký tự khắc trên mặt xu.
Các nhà nghiên cứu từ Viện Khảo cổ học và Di sản Lịch sử của trường Alicante đã phân tích những đồng xu này và cho biết chúng có niên đại từ cuối thế kỷ thứ 4 đến đầu thế kỷ thứ 5.
Kho báu gồm 53 đồng tiền vàng, nhưng với niên đại lên tới 1.500 năm, độ bảo tồn hoàn hảo đến khó tin và giá trị lịch sử, trị giá thực của kho báu lớn hơn rất nhiều lần so với giá trị của số vàng tạo nên nó.
Con số chính xác chưa được công bố, nhưng các nhà khảo cổ khẳng định đó là một trong những kho báu tiền vàng lớn nhất châu Âu từng được khai quật.
"Đó là một phát hiện khảo cổ và lịch sử đặc biệt vì nghiên cứu về nó có thể cung cấp nhiều thông tin mới để hiểu về giai đoạn cuối cùng trong sự sụp đổ của đế chế La Mã'' - nhà khảo cổ Jaime Molina từ Đại học Alicante, cho biết.
Trong số đó, 3 đồng xu có niên đại từ thời Valentinian I, 7 đồng có nguồn gốc từ thời Valentinian II, 15 đồng từ Theodosius I, 17 đồng từ Arcadius, 10 đồng từ thời Honorius và có 1 đồng xu chưa xác định được nguồn gốc.
Bên cạnh đồng xu, các thợ lặn còn tìm thấy ba chiếc đinh, có thể được làm từ đồng, cũng như tàn tích của một chiếc rương biển làm bằng chì đã bị xuống cấp nghiêm trọng.
Theo giáo sư Jaime Molina Vidal, nhiều khả năng một chủ đất địa phương giàu có đã giấu số tiền này vì muốn bảo vệ chúng khỏi những kẻ đến xâm lược và cướp bóc miền Tây Đế quốc La Mã vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, chủ nhân kho báu có thể đã qua đời trước khi có cơ hội tìm lại chúng khiến số tiền xu bị lãng quên và chôn vùi trong khoảng 1.500 năm.
“Những đồng xu này giống như mới được tạo ra ngày hôm qua vậy. Duy chỉ có một đồng xu là không thể xác định được nó thuộc về thời nào, vì phần dòng chữ trên nó đã bị xước” - nhà khảo cổ Molina nói.
Các đồng xu sẽ được phục hồi và trưng bày tại Bảo tàng Dân tộc học và Khảo cổ Soler Blasco ở Xàbia. Ngoài ra chính quyền địa phương sẽ tài trợ một khoản tiền khoảng 21.000 USD cho việc thăm dò thêm sau phát hiện này.
