Nữ điệp viên quyến rũ nổi tiếng thế kỷ 20 Mata Hari (1876 - 1917) tên thật là Margaretha Geertruida Zelle. Bà sinh ở thị trấn Leeuwarden, Hà Lan. Trong tiếng Mã Lai, Mata Hari có nghĩa là "Con mắt của ban ngày" tức Mặt trời.
Tên gọi Mata Hari của Margaretha có nguồn gốc từ vùng Đông Ấn, ngày nay là Indonesia nhưng trước kia là thuộc địa của Hà Lan. Ngay từ khi còn nhỏ, Mata Hari có nhan sắc xinh đẹp, quyến rũ và thông minh. Vào năm 19 tuổi, bà kết hôn với sĩ quan quân đội Rudolph MacLeod, 39 tuổi.
Dù có sự cách biệt tuổi tác lớn nhưng Mata Hari không coi đó là vấn đề quan trọng trong tình yêu. Sau khi kết hôn, bà sinh 2 con (một con trai và một con gái). Thế nhưng, cuộc hôn nhân của 2 người không kéo dài lâu khi Rudolph công khai có vợ lẽ. Điều này được xã hội thời ấy chấp nhận.
Thất vọng vì cuộc hôn nhân không hạnh phúc, Mata Hari ly hôn Rudolph. Kể từ đây, bà bắt đầu học múa từ các vũ công truyền thống người Java.
Kế đến, Mata Hari chuyển đến Paris, Pháp sinh sống và kiếm sống bằng nghề vũ công. Những điệu múa quyến rũ và nóng bỏng của bà khiến khán giả không thể rời mắt mỗi lần lên sân khấu biểu diễn.
Với những buổi diễn thành công vang dội, Mata Hari trở thành mỹ nhân nổi tiếng ở Paris được nhiều quý ông giàu có, chính trị gia quyền lực theo đuổi, tặng nhiều món quà quý giá. Nhờ vậy, cuộc sống của bà trở lên sung túc và khá giả.
Khi Thế chiến 1 nổ ra vào năm 1914, Mata Hari được lực lượng tình báo Pháp và Đức để ý. Nguyên do bà là người nổi tiếng, thường đi khắp châu Âu và có nhiều mối quan hệ với những nhân vật quyền lực ở các nước.
Vì vậy, Pháp và Đức tìm cách chiêu mộ bà làm gián điệp cho tổ chức của mình. Theo một số nguồn tin, Mata Hari đồng ý làm điệp viên cho Pháp trong cuộc chiến chống lại Đức. Bà được đặt mật danh là H-21.
Tuy nhiên, đến ngày 13/2/1917, Mata Hari bị giới chức Pháp bắt giữ vì tội hoạt động gián điệp hai mang. Sau 4 tháng thẩm vấn và đưa ra xét xử, tòa án quân sự Pháp tuyên án tử hình đối với Mata Hari với tội danh cung cấp bí mật quân sự của đồng minh cho quân đội Đức khiến Pháp và các nước đồng minh chịu tổn thất lớn.
Theo đó, sáng ngày 15/10/1917, Mata Hari bị xử bắn. Khi đối mặt với cái chết, nữ điệp viên xinh đẹp một thời không chút sợ hãi và từ chối buộc dải khăn đen lên mắt. Cuộc đời của bà trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nhà làm phim chuyển thể thành các tác phẩm điện ảnh.
