Nằm ẩn mình giữa một vườn cây ăn trái xanh mát ở làng cổ Đông Hòa Hiệp (xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang), căn nhà cổ của gia đình ông Trần Tuấn Kiệt được coi là một trong những ngôi nhà cổ đẹp nhất Nam Bộ cũng như cả Việt Nam.
Được xây dựng vào khoảng năm 1838, nhà cổ ông Kiệt có kiến trúc kiểu chữ Đinh với 3 gian, 2 chái, mái nhà lợp ngói âm dương, diện tích gần 1.000 m2. Nhìn từ bên ngoài, công trình mang dáng vẻ mộc mạc như bao ngôi nhà khác ở miền quê Nam Bộ.
Vào bên trong, du khách sẽ không khỏi choáng ngợp trước một không gian kiến trúc cổ xưa đầy ấn tượng với 108 cây cột làm từ các loại gỗ quý, hệ khung gỗ được thiết kế kiểu chồng rường truyền thống của kiến trúc bản địa Việt Nam.
Các hoa văn trang trí trên các bộ kèo, cột, xiên và vách được chạm khắc rất công phu, mang đặc trưng của phong cách nhà ở của các phú hộ xưa tại vùng đất Nam Bộ.
Nối liền các trụ chính của căn nhà là hệ thống bao lam được chạm lộng hình mai, lan, cúc, trúc cách điệu hài hòa. Các họa tiết mềm mại được thếp vàng đem lại sự tôn nghiêm cho không gian thờ tự ở trung tâm ngôi nhà.
Các liễn đối và tranh treo tường trong nhà đều được khảm xà cừ lộng lẫy.
Hiên trước nhà và các cửa hai bên đều được che bằng liễn gồm nhiều tấm gỗ căm se vuông xếp so le để lấy ánh sáng, khí trời và người trong nhà dễ quan sát bên ngoài.
Hầu hết vật dụng trong nhà là những món đồ cổ xưa quý giá như đèn dầu, chùm đèn treo, tủ chén, sập gụ, bàn ghế gỗ…
Có thể nói, từng chi tiết của ngôi nhà thể hiện trình độ tay nghề của các nghệ nhân và cái gu thụ hưởng cuộc sống tinh tế của người xưa.
Vào năm 2002, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) sang khảo sát và xác định ngôi nhà cổ của ông Kiệt ở làng cổ Đông Hòa Hiệp là một trong những căn nhà cổ có giá trị đặc biệt, nhưng đang xuống cấp nghiêm trọng. JICA quyết định đầu tư trùng tu ngôi nhà này.
Năm 2004, sau hơn một năm làm việc nỗ lực, việc trùng tu hoàn tất và ngôi nhà gần 200 tuổi trở thành một trong những địa điểm du lịch hút khách của tỉnh Tiền Giang. Ngôi nhà cũng được nhận bằng chứng nhận Di sản Văn hóa do tổ chức UNESCO châu Á trao tặng.
Không chỉ là điểm thăm quan thông thường, nhà cổ ông Kiệt còn là điểm du lịch homestay, cho phép du khách nghỉ ngơi, trải nghiệm thực tế cuộc sống sinh hoạt của một gia đình giàu có ở Nam Bộ hai thế kỷ trước...
