Tử huyệt của B-52
Trướchết, hãy nghe những lời rút kinh nghiệm từ chính đối phương. 5 năm saukhi chiến dịch không kích Linerbacker II kết thúc, Đại úy phi công MỹDrenkowski đã viết bài đăng lên tạp chí US Airfoce để lý giải nguyênnhân B-52 bị tên lửa SAM-2 bắn hạ.
Theolập luận của Drenkowski thì B-52 bị bắn rơi quá nhiều trong chiến dịchvì Bộ chỉ huy Không quân chiến lược Mỹ (SAC) đã quá cứng nhắc khi bắtcác phi công phải tuân thủ một lộ trình di chuyển cố định cho tất cả cácmáy bay đi đánh phá.
SACyêu cầu đội hình B-52 trong cuộc hành binh Linerbacker II sẽ là đội hình3 chiếc theo hình tam giác. Hai chiếc đi sau sẽ giữ khoảng cách 2,4 kmvới chiếc đi đầu và hai chiếc này sẽ bay chếch về hai bên của chiếc dẫnđầu.
Tiếp đó, khi cắt hết bom, các máy bay B-52 sẽ quặtkhỏi mục tiêu để bay về căn cứ. Vị trí quặt của chiếc đi đầu cũng sẽ làvị trí của hai chiếc tiếp theo và của toàn bộ các tốp B-52.
Drenkowski viết: “Những người điều khiển tên lửaSAM-2 khôn ngoan đã quan sát ngay vị trí chiếc B-52 đi đầu ngoặt khỏimục tiêu. Họ phóng lên một quả đạn SAM-2 để tên lửa bay theo đường đạnkhoảng 45 giây tới gần chỗ B-52 phải ngoặt. Họ dùng 5 đến 10 giây đểđiều khiển quả tên lửa “khóa” vào điểm ngoặt, sao cho khi tên lửa tới đóvừa đúng lúc thì chiếc B-52 tiếp theo cũng bay tới. Thật ngon xơi”.
Trongkhi đó, Bộ chỉ huy Không quân chiến lược Mỹ giải thích rằng trong cuộchành binh do mật độ máy bay B-52 và các máy bay chiến thuật đi theo hộtống quá dày, nếu cho phép các phi công cơ động để tránh tên lửa thì sẽkhiến máy bay dễ bị đâm vào nhau. Mặt khác, với thân xác cồng kềnh, B-52sẽ dễ dàng bị lọt và khỏi “hành lang nhiễu” nếu như nó cơ động trênkhông.
Khắc phục tình trạng thiếu đạn
Một trong những sáng kiến đã góp phần giúp bộ đội tên lửa bắn hạ nhiều B-52 đó là việc khắc phục khó khăn về thiếu đạn tên lửa.
Từ năm1969, Liên Xô đã không viện trợ cho chúng ta thêm một quả đạn tên lửaSAM-2. Với số lượng đạn dự trữ, Bộ Tổng tham mưu và Quân chủng Phòngkhông - Không quân dự liệu là sẽ thiếu nếu xảy ra trận chiến lớn với Mỹ;do vậy đã có chỉ đạo tìm biện pháp khắc phục.
Vàothời điểm đó, số đạn tên lửa đã quá hạn sử dụng nằm trong kho còn đếnvài nghìn quả. Đây là số đạn mà Liên Xô viện trợ cho ta từ trong nhữngnăm chống chiến tranh phá hoại lần thứ nhất (1964 – 1968).
Ở các nước, khi vũ khí đạn dược hết hạn sử dụng thìphải hủy để đảm bảo an toàn. Nếu muốn kéo dài tuổi thọ thì phải có quytrình công nghệ phức tạp, mà lúc đó ngành kỹ thuật quân sự của Việt Namchưa trải qua. Để đảm bảo có đủ đạn cho bộ đội tên lửa chiến đấu, mộtnhiệm vụ nặng nề được đặt ra là phải hồi sinh cho những quả tên lửa quáhạn sử dụng trong kho.
Mặc dù chưa có kinh nghiệm nhưng với sự thông minhsáng tạo của các cán bộ kỹ thuật, dựa trên tài liệu của quân đội bạn,chúng ta đã thực hiện thành công quy trình lắp ráp ngược.
Trướchết là lấy hết nhiên liệu ra, rửa sạch các khoang chứa, sấy thật khô,rồi dùng thiết bị đặc biệt kiểm tra độ chịu đựng áp suất cao của từngkhoang. Tiếp theo là tháo rời tầng đuôi, đầu đạn, cánh lái, xếp gọn tấtcả vào thùng, xong cặp chì lại y như mới.
Bằngcách ấy, ngành kỹ thuật tên lửa phòng không đã kéo dài tuổi thọ cho toànbộ số đạn "quá đát" nói trên thêm 48 tháng nữa. Chính nhờ vào số đạnnày mà trong 12 ngày đêm chiến đấu, bộ đội tên lửa ta được đảm bảo đủđạn để làm nên chiến dịch Điện Biên Phủ trên không đánh bại “canh bạccuối cùng” của Mỹ.
Cuốn “Cẩm nang bìa đỏ”
Trongtruyện Tam Quốc, Khổng Minh thường trao cho thuộc hạ những túi cẩm nangdặn khi nguy cấp thì mở ra sẽ có diệu kế. Ở nước ta, trước khi chiếndịch Linerbacker II diễn ra, một cuốn cẩm nang đã được phổ biến, khôngchỉ cho cán bộ sĩ quan mà cho toàn thể những chiến sĩ sắp bước vào trậnđánh.
Đó làmột tập tài liệu có bìa màu đỏ nên thường được gọi là “cẩm nang bìa đỏ”.Tên đầy đủ của tập tài liệu này là: “Cách đánh B-52 của bộ đội tênlửa”. Cuốn sách chỉ dày 30 trang đánh máy nhưng nó là sự tổng hợp, đúckết kinh nghiệm trong quá trình gần 7 năm chiến đấu với B-52 và các thủđoạn của Không quân Mỹ.
Nội dung cuốn sách bao gồm các kinh nghiệm xác địnhB-52 trong môi trường nhiễu cực mạnh, chống tên lửa Sơ Rai (AGM-45Shrike) và cả cách phát hiện những chiếc F-4 đóng giả B-52…
Ngày 31/10/1972, “Cẩm nang bìa đỏ” được đem ra thảoluận tại hội nghị của Quân chủng Phòng không – Không quân. Trong lần họpnày, ngoài sự có mặt của các cán bộ cấp quân chủng, sư đoàn, trungđoàn, tiểu đoàn và các cơ quan, còn có nhiều trắc thủ, sĩ quan điềukhiển thuộc các kíp chiến đấu của các tiểu đoàn hỏa lực. Với kinh nghiệmchiến đấu thực tiễn, họ đã có nhiều ý kiến bổ sung hết sức quý báu.
Nhữngphương pháp đánh B-52 trong cuốn cẩm nang sau đó được Quân chủng Phòngkhông - Không quân phổ biến tỉ mỉ đến từng kíp chiến đấu. Nhờ đó khi vàochiến dịch, bộ đội tên lửa đã bình tĩnh tự tin bẻ gãy các đợt tấn côngcủa Không quân Mỹ. Thậm chí, có những đơn vị chưa từng chạm trán B-52cũng bắn rơi pháo đài bay như trung đoàn 257 và 261.
Mấyngày sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ trên không kết thúc, ở hội trườngQuân chủng Phòng không - Không quân, trước đông đảo cán bộ, Đại tướng VõNguyên Giáp đã giơ cao một cuốn sách có bìa màu đỏ và nói: "Chúng tathắng được B-52 Mỹ là do nhiều nguyên nhân, trong đó có sự đóng góp hếtsức quan trọng của cuốn sách này".
