Trong quá trình thực hiện cuộc khảo sát kéo dài 4 năm bắt đầu ừ năm 2015, các chuyên gia, nhà nghiên cứu thuộc Đại học quốc gia Australia đã phát hiện 137 " chum đá của người chết" tại một khu rừng hẻo lánh ở Lào.
Theo các chuyên gia, số hiện vật này có niên đại hơn 1.000 năm tuổi.
Những "chum đá của người chết" được làm từ sa thạch hoặc đá granite với kích thước khủng. Một sô "chum đá của người chết" cao khoảng 3m và nặng khoảng 2 tấn.
Việc phát hiện những hiện vật kỳ lạ này đã trở thành bí ẩn lớn đối với giới khảo cổ khi cho đến nay người ta vẫn chưa thể giải mã "chum đá của người chết" được tạo ra với mục đích gì.
Một giả thuyết cho rằng, hơn 100 "chum đá của người chết" được phát hiện tại khu rừng hẻo lãnh của Lào được tạo ra với mục đích mai táng thi thể người chết.
Một ý kiến khác suy đoán có thể những "chum đá của người chết" được người xưa dùng để hứng nước mưa.
Tuy nhiên, một truyền thuyết địa phương kể rằng, số hiện vật có kích thước "khủng" trên là những chiếc cốc được người khổng lồ dùng để uống rượu.
Thêm nữa, những chum đá nặng vài tấn được đẽo ở mỏ đó và vận chuyển qua hàng kilomet tới địa điểm hiện nay. Tại sao những vùng núi hẻo lánh được chọn làm điểm đến cuối cùng cho chum đá vẫn là bí ẩn lớn.
