Nhiều biệt thự “phá cách” làm “méo” khu đô thị mới

Quy hoạch và thực hiện quy hoạch là một phạm trù thống nhất, không thể tách rời nhau. Tuy nhiên, tại nhiều đô thị lớn hiện nay, phạm trù này đang thực hiện rời rạc. Hiệu quả của công tác quy hoạch đô thị, thực hiện, quản lý theo quy hoạch của chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước đang thể hiện những sự yếu kém, tồn tại những hệ lụy xấu.

Theo ghi nhận của PV Dân Việt, nhiều đô thị mới trên địa bàn Hà Nội đang xảy ra tình trạng thiết kế quy hoạch một đằng nhưng thực tế lại một nẻo. Việc thực hiện triển khai không kiểm soát chặt chẽ, thiếu tính phối hợp giữa chủ đầu tư và các cấp chính quyền đã và đang dẫn đến những quy hoạch đô thị hiện đại bị phá nát.

Đơn cử, tại khu đô thị mới Tây Nam Linh Đàm nằm trong tổng thể khu đô thị mới kiểu mẫu Linh Đàm tại phường Hoàng Liệt (Hoàng Mai, Hà Nội) do Tổng công ty đầu tư và phát triển hạ tầng – HUD làm chủ đầu tư. Với hứa hẹn, tạo ra một Tây Nam Linh Đàm với không gian sống đồng bộ hiện đại mang tính chất khu đô thị kiểu mẫu.

Tuy nhiên, những năm gần đây, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng tại khu vực thấp tầng đô thị mới Tây Nam Linh Đàm đang diễn ra phổ biến và có tính chất phức tạp. Hàng chục các công trình vi phạm đã hiện hữu đang ngang nhiên tồn tại, phá vỡ cảnh quan, kiến trúc của khu đô thị này.

Điển hình, công trình biệt thự lô 03+04 dãy TT5C đang xây dựng sai thiết kế mặt ngoài, vượt chiều cao, tăng mật độ xây dựng theo quy hoạch chung của khu đô thị đã được phê duyệt. Qua quan sát, các vi phạm của công trình này đã hiện hữu rất rõ và nổi bật giữa các công trình xây dựng đúng khác.

Tương tự như vi phạm của công trình lô 03+04 trên, hàng loạt biệt thự, nhà liền kề khác trong khu vực tấp tầng của khu đô thị Tây Nam Linh Đàm đang lộ rõ những vi phạm trật tự xây dưng. Cụ thể như công trình: lô số 4, số 5 dãy TT5B; lô số 5 dãy TT5C; lô số 04 dãy TT6D; lô số 13 dãy TT6B, lô 10 dãy TT6C… xây dựng vượt tầng, sai thiết kế.

Ngoài khu đô thị Tây Nam Linh Đàm, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng xảy ra nhiều tại khu đô thị mới Văn Khê (Hà Đông, Hà Nội) do Công ty CP Sông Đà Thăng Long làm chủ đầu tư. Đây là khu đô thị được thiết kế đồng bộ, hiện đại, tương đương các chỉ tiêu kinh kế kỹ thuật của đô thị loại III… với quy mô dân số gần 7.000 người được tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội) phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500 năm 2007.

Thế nhưng, sau 10 năm nhìn lại, bộ mặt đô thị tại dự án này lại rơi vào tình trạng nhếch nhác, lộn xộn. Đáng chú ý, hàng loạt các công trình biệt thự, nhà liền kề được xây dựng sai thiết kế, vượt chiều cao... làm mất tính đồng bộ đô thị tại đây.

Đặc biệt, tại quyết định về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch năm 2007 ghi rõ: “Chỉ tiêu sử dụng đất ở biệt thự”. Cụ thể, tại Khu BT1 gồm: Diện tích đất 3.041m2; mật độ xây dựng 40 - 50 (%); tầng cao từ 2 - 3. Thế nhưng, không hiểu biệt thự BT1-03, BT 4-01 lại ngang nhiên xây dựng vượt tầng, thay đổi thiết kế phá cách thành siêu.

Trong khi những căn biệt thự ở khu đô thị Viglacera Xuân Phương (Nam Từ Liêm, Hà Nội) được thiết kế đồng bộ, chỉ có 3 tầng, mái vát nhưng biệt thự BT7 (được xây gộp lại từ 3 căn biệt thự có số thứ tự là BT7.05, BT7.06, BT7.07) lại cao tới 5 tầng, kiến trúc phong cách tân cổ, mái kiểu Pháp khác biệt hoàn toàn. Đây được coi là công trình vi phạm điển hình, có tính chất nghiêm trọng trong việc xây dựng phá vỡ cảnh quan chung, tính đồng bộ của khu đô thị.

Theo tìm hiểu, 26.4.2016, bà Nguyễn Thị Mai Hạnh nhận bàn giao căn biệt thự BT7 có trách nhiệm quản lý sử dụng. Trong cam kết nhận nhà nêu: “Khi tiến hành hoàn thiện trong hoặc sửa chữa bất kỳ phần nào của ngôi nhà, đề nghị tuân thủ thiết kế, không được tập kết vật liệu gây ảnh hưởng tới mỹ quan chung của khu đô thị và phải tuân thủ nội quy của ban quản lý dự án, xí nghiệp quản lý và vận hành khu vực chức năng khu đô thị Xuân Phương”.

Tuy nhiên, thực tế căn biệt thự BT đã hiện hữu có kiến trúc không đúng thiết kế chung và vượt chiều cao, mật độ xây dựng… Đáng nói hơn, tình trạng vi phạm trật tự xây dựng của chủ nhân ngôi biệt thự này đã diễn ra trong một suốt một thời gian dài nhưng không được xử lý, nêu trách nhiệm.

Liên quan đến biệt thự BT7 trên, về phía đại diện chủ đầu tư, ông Nguyễn Trí Dũng - Phó Giám đốc Công ty kinh doanh bất động sản Viglacera cho biết, dự án Viglacera Xuân Phương được triển khai từ năm 2010 và bắt đầu bàn giao nhà cho khách hàng hàng năm 2014. Đây là dự án, chủ đầu tư chỉ bàn giao công trình xây thô đúng theo thiết kế quy hoạch và khách hàng không thể ở ngay nếu không sửa chữa.

Tuy nhiên, khi được hỏi về biện pháp xử lý và hình thức phối hợp với các đơn vị chức năng để xử lý công trình vi phạm trên thì đại diện chủ đầu tư chỉ đưa ra lý do “khó” và chung chung. Duy nhất là Thông báo khi chủ đầu tư phát hiện công trình sai thiết kế gửi tới chủ biệt thự BT7.

Về phía cơ quan chức năng, bà Nguyễn Thị Phương Nam – cán bộ thanh tra xây dựng tại phường Xuân Phương chỉ cho biết, thời điểm các cán bộ này về làm việc tại phường thì đã có công trình này. Hiện, thanh tra Sở Xây dựng đang chủ trì kiểm tra và thanh tra trật tự xây dựng phường chưa nhận được kết quả.

Tương tự, đối với việc tồn tại vi phạm trật tự đô thị tại khu đô thị Tây Nam Linh Đàm, ông Nguyễn Thế Ước - Giám đốc công ty cổ phần đầu tư phát triển nhà HUD2 cho biết, về nguyên tắc quản lý, khi khách hàng muốn sửa chữa nhà thì đều phải có phương án hoàn thiện gửi chủ đầu tư. Trên quy định chung, chủ đầu tư sẽ trả lời cho khách hàng biết được thực hiện gì và không thực hiện gì.

“Gắn với Hợp đồng, khách hàng vào đây thì buộc phải thực hiện các quy chế quản lý đã ban hành. Khách hàng đều có nhu cầu khác với thiết kế ban đầu, nhưng việc thực hiện đồng ý trên các nguyên tắc như: không có vi phạm chỉ giới, không làm thay đổi chiều cao, lấn ra ngoài và không làm ảnh hưởng kiến trúc mặt ngoài, còn bên trong khách hàng có điều chỉnh thì không có vấn đề gì cả”, ông Ước nhấn mạnh.

Lý giải về tình hình vi phạm trật tự xây dựng tại khu đô thị Tây Nam Linh Đàm, ông Ước cho rằng, quản lý về mặt quy định được cho là khá là chặt, tuy nhiên vấn đề theo dõi, phát hiện, đặc biệt là biện pháp ngăn chặn, chấn chỉnh còn nhiều hạn chế.

“Bên mình, khi có trường hợp xây khác hồ sơ được duyệt thì có lực lượng bảo vệ ra lập biên bản, yêu cầu ngừng thi công, thậm chí có biện pháp cắt điện, cắt nước. Thế nhưng, trong khi bị cắt nước, cư dân vẫn có thể làm, người ta đi đấu nối ở các nhà khác. Mình có thể nói là không có chế tài để xử lý”, ông Ước nêu khó khăn.

Cũng theo ông Ước, trên yêu cầu của quận Hoàng Mai, công ty mời thanh tra xây dựng phường Hoàng Liệt đi kiểm tra và thống kê các trường hợp vi phạm tại khu vực nhà ở thấp tầng khu đô thị Tây Nam Linh Đàm. Danh sách công trình vi phạm được gửi về UBND phường, quận đã hơn 1 năm nay nhưng công ty vẫn chưa nhận được kết quả nào về việc xử lý.

Trong một diễn biến khác, một cán bộ thanh tra xây dựng phường Hoàng Liệt cho rằng, việc quản lý giám sát các công trình vi phạm tại đây gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, chủ đầu tư không phối với chính quyền trong việc cung cấp hồ sơ chủ sở hữu các ngôi nhà vi phạm. Và, khi có báo cáo ra phường thì các công trình đã được hoàn thiện, do đó việc xử lý là rất khó khăn.

Như vậy, có thể thấy, việc quản lý trật tự xây dựng tại các khu đô thị được phê duyệt đồng bộ đang có nhiều bất cập. Trong đó, trách nhiệm phát hiện, xử lý vi phạm đang được chủ đầu tư, cơ quan chức năng “đá bóng” cho nhau. Và thực tế, những công trình vi phạm đã hiện hữu để lại những hệ lụy xấu trong công tác quản lý, quy hoạch khu đô thị trên địa bàn Hà Nội.