Theo HoREA, Nhà nước đã chủ trương phát triển nhà chung cư cao tầng tại các đô thị. Việc này nhằm để sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả, dành nhiều không gian trên mặt đất cho giao thông, cây xanh, mặt nước, dịch vụ và tiện ích đô thị.
Ngay từ năm 2005, Luật Nhà ở tại Khoản 2 Điều 24 đã quy định tại đô thị loại đặc biệt có tối thiểu 60% diện tích sàn là nhà chung cư; đô thị loại 1 và loại 2 có tối thiểu 40%; đô thị loại 3 có tối thiểu 20% diện tích sàn là nhà chung cư. Đến năm 2014, tại Khoản 4 Điều 14 Luật Nhà ở quy định đô thị loại đặc biệt, loại 1 và loại 2 thì chủ yếu phát triển nhà chung cư.
Hiện nay, trong cả nước ngày càng có nhiều tòa nhà cao tầng, trong đó, có những tòa nhà có chức năng hỗn hợp, có khu căn hộ như Landmark 81 cao 461,3 m, Kaengnam Landmark 72 cao 336 m, Lotte Center Hà Nội cao 272 m… Đối với các đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP HCM đã hình thành xu thế người dân lựa chọn sinh sống trong các căn hộ nhà chung cư cao tầng, nhất là các dự án được xây dựng trong khoảng 10 năm qua, vì được đầu tư bài bản và có nhiều tiện ích, dịch vụ.
Tuy nhiên, có không ít cư dân sống tại các căn hộ nhà chung cư cao tầng đến từ nông thôn hoặc đến từ các khu nhà thấp tầng trong đô thị nên vấn đề trang bị kỹ năng đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy, thoát hiểm để đến được tầng lánh nạn, gian lánh nạn là rất cần thiết. Lý do là bởi trong các vụ cháy xảy ra tại nhà chung cư, bị ngạt khói do thiếu kỹ năng thoát hiểm là nguyên nhân hàng đầu.
Luật Phòng cháy chữa cháy và nhiều quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy cứu hộ và cứu nạn, đặc biệt là đối với các tòa nhà cao tầng đã được ban hành.
 |
| Một con đường ở TP HCM "gánh" hàng chục dự án chung cư. |
Nhưng trên thực tế, vẫn còn nhiều bất cập trong các văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, do nguồn lực ngân sách có hạn, nên lực lượng PCCC chưa được trang bị đầy đủ các phương tiện và các trang thiết bị để đảm bảo thực hiện công tác chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khi có sự cố cháy xảy ra, vì ngày càng nhiều tòa nhà cao tầng có chiều cao ngoài tầm với của xe thang chữa cháy và trong các vụ cháy xảy ra tại nhà cao tầng thường phát sinh nhiều khói và khí độc.
Đến nay, lực lượng PCCC chưa có máy bay chữa cháy, máy bay trực thăng cứu nạn, cứu hộ, hoặc chưa có đầy đủ trang phục bảo hộ lao động chuyên dụng hiện đại, an toàn.
HoREA cho rằng đối với nhà có chiều cao 100-150 m cần phải có tầng lánh nạn, nhằm đảm bảo an toàn cho cư dân và khách vãng lai khi xảy ra cháy, trong lúc chờ được cứu hộ, cứu nạn. Tòa nhà có chiều cao từ 100 m đến 150 m thường có khoảng 30-50 tầng, thì phải có 1 hoặc 2 tầng lánh nạn, tùy theo chiều cao tòa nhà.
Tầng lánh nạn có thể bao gồm gian lánh nạn, không bố trí căn hộ, văn phòng hoặc diện tích kinh doanh thương mại. Tầng lánh nạn sẽ dẫn đến làm tăng chi phí đầu tư, giảm số lượng căn hộ hoặc giảm diện tích kinh doanh, giảm quy mô dân số của dự án. Từ đó, dẫn đến làm tăng giá bán căn hộ và làm tăng giá bán các diện tích kinh doanh khác, mà người mua nhà và nhà đầu tư thứ cấp phải gánh chịu khi mua nhà và diện tích kinh doanh của dự án.
Do vậy, để giảm bớt thiệt hại cho chủ đầu tư dự án và người mua căn hộ nhà chung cư cao tầng, HoREA kiến nghị không tính diện tích sàn tầng lánh nạn vào tổng diện tích sàn xây dựng của dự án khi tính hệ số sử dụng đất và nên cộng thêm chiều cao tầng lánh nạn vào chiều cao tối đa của công trình.