Phát hiện miền đất băng giá ngập tràn khí cười do băng tan

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan

Khi đang nghiên cứu vùng sông Lena và sông Kolyma ở Đông Bắc Siberia, các nhà khoa học đã phát hiện lượng khí cười nitrous oxide gấp 10-100 lần mức thông thường.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-2

Có thể thấy lớp băng vĩnh cửu tan chảy dọc theo các mép nước ở vùng này giải phóng lượng nitrous oxide nhiều hơn rất nhiều băng vĩnh cửu ở những nơi khác tan chảy.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-3

Nitrous oxide có công thức hóa học N2O, còn được gọi là khí cười, là một trong những khí nhà kính thúc đẩy tình trạng nóng lên của hành tinh chúng ta.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-4

Đây là loại băng vĩnh cửu đặc trưng của vùng Siberia, được đặt tên Yedoma. Theo nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà khoa học môi trường Maija Marushchak từ Đại học Đông Phần Lan, hàm lượng băng cao của Yedoma khiến nó dễ bị tan đột ngột và sụp đổ.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-5

Điều này cho phép huy động nhanh chóng trữ lượng carbon và ni-tơ trong đất sau khi tan băng. Khí cười vốn được tạo ra bởi các vi sinh vật trong đất, mặc dù không nhiều như carbon dioxide và mê-tan trong khí quyền.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-6

Dù vậy, nó vẫn tác động đáng kể hơn nhiều về mặt nhiệt độ: mạnh gấp 300 lần carbon dioxide nếu xét đến phương diện tác nhân làm nóng hành tinh trong vòng 100 năm.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-7

Khi băng Yedoma tan chảy, nó cũng khiến quần thể vi sinh vật sản xuất N2O tăng lên trong khi quần thể tiêu thụ N2O bị thu hẹp, làm thay đổi chu trình ni-tơ.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-8

Nguyên nhân của hiện tượng này được xác định là do con người. Trước đây, lớp băng Yedoma vốn được giấu bên dưới băng vĩnh cửu thông thường.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-9

Chính sự nóng lên toàn cầu mà con người là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy đã khiến Yedoma dần lộ ra và khiến sự kiện ngày càng tồi tệ hơn.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-10

Đã hàng trăm nghìn năm rồi, băng vĩnh cửu tại Siberia vẫn lưu giữ những thứ cổ vật từ ngàn xưa – nói cách khác, ta có một cái tủ lạnh tự nhiên khổng lồ tại đó.

Phat hien mien dat bang gia ngap tran khi cuoi do bang tan-Hinh-11

Nhưng, cũng như các tủ lạnh khác, nó cần cắm điện liên tục để hoạt động và hiển nhiên là hiện tượng nóng lên toàn cầu đang ảnh hưởng nghiêm trọng tới chiếc tủ lạnh này.