 |
| Mặt trăng Titan của sao Thổ là hành tinh được xác định có cảnh quan sông ngòi quanh co, núi đồi chập chùng, biển cả mênh mông giống hệt Trái đất. |
 |
| Tuy nhiên, điều khiến các nhà khoa học thắc mắc chính là ở hành tinh này không có nước mà chỉ toàn các dòng mê-tan lỏng. Vậy làm cách nào mà các cảnh quan như trên được hình thành? |
 |
| Để tìm câu trả lời, nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi phó giáo sư Mathieu Lapôtre từ Trường Khoa học Trái đất, năng lượng và môi trường thuộc Trường ĐH Stanford (Mỹ) đã tạo ra một mô hình hình thành cảnh quan của Titan. |
 |
| Được biết, các thành phần khác của Titan có tính chất cơ học khác biệt rất lớn so với các chất dựa trên silicat tạo nên các thiên thể trầm tích khác trong hệ Mặt Trời - bao gồm cả Trái Đất. |
 |
| Nhưng mô hình mới xây dựng cho thấy một quy trình cho phép các chất gốc hydrocarbon hình thành một dạng hạt y hệt hạt cát hay các hạt nền tảng khác của đất đai Trái đất, di chuyển nhờ vào gió và dòng chảy để tạo thành cảnh quan. |
 |
| Không giống Trái Đất, sao Hỏa và sao Kim, trầm tích của Titan không được tạo thành từ vật liệu silicat mà bằng các hợp chất hữu cơ rắn, đủ nặng và bền vững để di chuyển qua cảnh quan mà không bị mài mòn quá nhiều, không bị tan rã thành bụi. |
 |
| Các hợp chất hữu cơ rắn này mang tính chất tương tự các hạt ooids trên Trái Đất, là những hạt nhỏ, hình cầu hay xuất hiện ở các vùng biển nhiệt đới nông, ví dụ xung quanh Bahamas. |
 |
| Ooids hình thành khi canxi carbonat bị kéo ra khỏi cột nước và gắn thành từng lớp xung quanh hạt. Sự hình thành dựa trên kết tủa hóa học cho phép chúng phát triển lớn hơn, ngược lại sự xói mòn làm chúng mòn đi, nhỏ lại. |
 |
| Nhưng hai quá trình này vẫn đủ cân bằng để hạt giữ được kích thước vừa phải. Các nhà khoa học đã tiến hành đối chiếu dữ liệu hiện có từ NASA về khí hậu Titan và hướng vận chuyển trầm tích với giả thuyết về sự hình thành trầm tích này. |
 |
| Hướng vận chuyển trầm tích này được tiết lộ qua hình ảnh của các cồn cát gần xích đạo, đồng bằng ở các vĩ độ giữa và địa hình mê cung từ các cực. Tất cả đều khớp nhau hoàn hảo. |
 |
| Chu kỳ trầm tích của Titan được đánh giá là giống với Trái Đất hiện đại và cũng từng xảy ra trên sao Hỏa cổ đại. |
 |
| Điều này cho thấy mặt trăng Titan của sao Thổ là một phiên bản gần như hoàn hảo của Trái đất. Mặc dù mê-tan lỏng không phù hợp cho sự sống nhưng những nghiên cứu gần đây lại cho thấy chính Trái đất sơ khai cũng từng có thành phần kỳ dị như vậy. |