-
Trong truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh, chúng ta đã vô cùng quen thuộc với sính lễ vua Hùng yêu cầu để cả Sơn Tinh và Thủy Tinh có thể rước nàng Mỵ Nương đó là:" Voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao".
-
Gà chín cựa không còn trong truyền thuyết mà là một đặc sản nức tiếng của vùng Phú Thọ. Gà chín cựa hay còn được gọi là gà nhiều cựa, được xem là một trong những đặc sản quý hiếm của vùng núi Xuân Sơn.
-
Gà chín cựa có tướng mạo hùng dũng với bộ lông ngũ sắc, mào đỏ như máu, mắt sáng tinh anh, ngực nở, đuôi cong vút tựa cầu vồng, tiếng gáy vang.
-
Đặc biệt, gà có đôi chân to, chắc và đều 4,5 cựa mỗi bên, mỗi cựa dài, ngắn khác nhau, cựa trên cùng hoàn toàn là sừng, cong như lưỡi câu liềm, hay nanh lợn rừng,…
-
Hiện nay, gà chín cựa có 2 dòng, gà lục đỉnh, là giống gà có 3 cựa hình tam giác, mỗi chân 5 cựa nhưng có 1 cựa lép thì gọi là giống gà chín cựa.
-
Gà chín cựa có nguồn gốc từ gà rừng, nên chúng có khả năng bay và chạy rất khỏe. Giống gà này hiện nay chỉ sống ở những nơi hoang đã. Đối với các hộ chăn nuôi gà rừng, mỗi sáng, sẽ thả gà vào rừng để tự kiếm ăn, vào buổi tối, gà sẽ tự về và ngủ trên cây.
-
Thông thường gọi là gà chín cựa, nhưng thật chất chỉ có 7-8 cựa là phổ biến. Trước đây, giống gà chín cựa được nhiều bà con dân tộc nuôi nhiều, nên có giá tương đối rẻ.
-
Tuy nhiên, vào những năm gần đây, giống gà chín cựa trở nên nổi tiếng và được nhiều người ưa chuộng, và một phần cách nuôi của bà con vẫn chưa áp dụng phương pháp nhân giống khoa học nên sản lượng trứng đẻ ra không nhiều. Chính vì thế, giống gà chín cựa dần dần trở nên khan hiếm và đắt đỏ.
-
Gà chín cựa ở Tân Sơn có kích thước nhỏ, con lớn nhất chỉ nặng khoảng 1,5 – 2,5kg/con. Số lượng gà nhiều cựa thuần chủng tại huyện Tân Sơn hiện nay không còn nhiều, tỷ lệ ấp trứng tự nhiên từ 30 – 35% nên những con gà đủ 9 cựa đang trở thành của hiếm.
-
Nhiều người cho rằng, thịt gà chín cựa ăn cũng chỉ ngon như gà ri nhưng nhờ vào yếu tố truyền thuyết lẫn truyền thông (báo chí, trang mạng) đã giúp cho nhiều người nuôi gà ở huyện Tân Sơn có của ăn, của để.
-
Nhiều người quan niệm rằng, biểu tượng của sự may mắn, trường tồn và vĩnh cửu nằm ở con số 9. Chính vì thế, nhiều người muốn tìm và nuôi gà chín cựa để mang lại sự may mắn, tài lộc đến cho gia đình.
-
Những con gà 5 cựa có giá 300-350 nghìn đồng/kg nhưng những con có 6 hoặc 8 cựa, nặng từ 2-4kg sẽ có giá từ 500-600 nghìn đồng/kg. Riêng loại gà có 9 cựa có giá từ 10-30 triệu đồng/con, giá cao nhưng số lượng lại hiếm, có khi phải đặt trước cả năm mới có.
-