Cha đẻ máy tính lượng tử xuất sắc giành giải thưởng 3 triệu USD

David Deutsch - người giành được giải thưởng trị giá 3 triệu USD với đề tài liên quan đến máy tính lượng tử.
“Đó là một thí nghiệm với suy nghĩ liên quan đến máy tính có chứa thành phần lượng tử trong đó. Ngày nay nó được gọi là máy tính lượng tử phổ thông, nhưng tôi nghĩ phải mất 6 năm nữa mới tạo ra được chiếc máy tính giống với ý tưởng của tôi.” - Deutsch nhớ lại.
Deutsch sinh ra ở Israel, với cha mẹ là những người sống sót sau thảm họa Holocaust, và lớn lên ở phía bắc London, nơi gia đình ông điều hành một nhà hàng. Ông được nhà vật lý Dennis Sciama của Đại học Oxford hướng dẫn làm luận văn tiến sĩ về lý thuyết lượng tử. Ông này cũng từng hướng dẫn cho Stephen Hawking và Lord Rees, một nhà thiên văn học hoàng gia.
Càng đi sâu vào nền tảng của lý thuyết, Deutsch càng yêu thích trường phái Đa thế giới do nhà vật lý Hoa Kỳ Hugh Everett III đề xuất vào năm 1957. Từ đó, ông phát triển ngành tính toán lượng tử với các mô tả về phân tử lượng tử (hay còn được biết đến là "qubit"). Ông cũng là người đầu tiên viết thuật toán lượng tử vượt trội hơn thuật toán kinh điển.
Giải thưởng Đột phá - do Sergey Brin, Mark Zuckerberg, Yuri Milner và một số người khác thành lập - được những người sáng lập Thung lũng Silicon mô tả là "giải Oscar của khoa học", được trao hàng năm cho các nhà khoa học và nhà toán học có những nghiên cứu xuất sắc. Năm nay một giải vật lý, ba giải khoa học đời sống và một giải toán học đã được trao tặng, mỗi giải thưởng trị giá 3 triệu đô la.
Deutsch đã chia sẻ giải thưởng của mình với Peter Shor tại MIT, một chuyên gia về thuật toán lượng tử, và Gilles Brassard tại Đại học Montreal và Charles Bennett tại IBM ở New York, người đã phát triển các dạng mật mã lượng tử không thể phá vỡ và giúp phát minh ra dịch chuyển lượng tử - một cách gửi thông tin từ nơi này sang nơi khác.
Giải nhì thuộc về Clifford Brangwynne từ Đại học Princeton và Anthony Hyman từ Viện Di truyền và Sinh học Tế bào Phân tử Max Planck. Hai nhà khoa học đã khám phá ra các protein tụ thành các nhóm giống nhau có liên quan đến bệnh thoái hóa thần kinh.

Người chiến thắng giải nhì, Clifford Brangwynne từ Đại học Princeton.

Một nhóm nghiên cứu tại DeepMind đã giành giải ba về khoa học sự sống cho AlphaFold, một chương trình trí tuệ nhân tạo dự đoán cấu trúc của gần như mọi loại protein mà khoa học biết đến.
Trước đại dịch, những người chiến thắng giải thưởng Đột phá sẽ được nhận giải thưởng của họ tại một sự kiện hoành tráng, quy tụ nhiều ngôi sao ở Thung lũng Silicon. Nhưng nếu buổi lễ được tổ chức vào năm nay, Deutsch, cũng khó có thể tham dự. “Tôi thích những cuộc trò chuyện,” ông chia sẻ. "Nhưng tôi không thích đi đâu cả."