Hỏi: Tôi nghe nói, từ 25/12/2023, người bị bạo lực gia đình được hỗ trợ tiền và thanh toán chi phí khám chữa bệnh. Nhưng tôi không rõ ly hôn, sống chung với nhau bị đuổi ra khỏi nhà có được coi là bạo lực gia đình không?
Nguyễn Thị Phượng (Hà Nội)
Trả lời: Ngày 1/11/2023, Chính phủ ban hành Nghị định 76/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, có hiệu lực từ ngày 25/12/2023.
Theo đó, các khoản mà người bị bạo lực gia đình được hỗ trợ gồm tư vấn tâm lý, cung cấp kỹ năng ứng phó với bạo lực gia đình (theo quyết định của UBND cấp tỉnh); hỗ trợ nhu cầu thiết yếu khi thực hiện cấm tiếp xúc (mức chi như đối tượng bảo trợ xã hội).
Ngoài ra, người bị bạo lực gia đình sẽ được thanh toán chi phí khám chữa bệnh nếu chăm sóc, điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Nghị định cũng quy định chi tiết về hành vi bạo lực đối với người đã ly hôn và sống chung như vợ chồng như sau:
Giữa người đã ly hôn: Cưỡng ép ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật; tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm; ngăn cản gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý; ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; cản trở kết hôn.
Với người chung sống như vợ chồng: Cưỡng ép thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái ý muốn; cô lập, giam cầm; cưỡng ép ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật; Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới, giới tính, năng lực.
Tiết lộ hoặc phát tán thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
Ngăn cản gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội hợp pháp, lành mạnh hoặc hành vi khác nhằm cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý; ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; Bỏ mặc, không quan tâm.
Cưỡng ép, cản trở kết hôn; cưỡng ép học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần.
Người bị bạo lực gia đình có thể gọi đến Tổng đài điện thoại quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình số 111 để tố giác. Tổng đài hoạt động 24 giờ tất cả ngày để tiếp nhận tin báo, tố giác về hành vi bạo lực gia đình.
ThS.LS Trần Văn Thọ (Đoàn Luật sư TP Hà Nội)