Ngòi nổ 3 vụ án liên quan khiến Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Đức Chung bị bắt giam

Theo Bộ Công an, các quyết định tố tụng của Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) - Bộ Công an đã được Viện KSND Tối cao phê chuẩn.

Tối 28/8, Cơ quan ANĐT - Bộ Công an thi hành lệnh khám xét nơi ở của ông Nguyễn Đức Chung tại phố Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội và nơi làm việc của ông Chung tại UBND TP Hà Nội. Khoảng 19h ngày 28/8, hai ô tô biển 80A chở một số người mặc sắc phục an ninh và kiểm sát viên đỗ trước cửa số nhà 88 phố Trung Liệt. Cũng khoảng thời gian này, 2 xe biển xanh khác đi vào cổng trụ sở UBND TP Hà Nội tại phố Lê Lai, quận Hoàn Kiếm.

Sự việc Cơ quan ANĐT - Bộ Công an khởi tố, bắt tạm giam ông Chung thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Ngoài phóng viên, rất đông người dân dồn về phía khu vực trước cửa nhà ông Chung để theo dõi quá trình khám xét của lực lượng chức năng…

Liên quan 3 vụ án

Trước khi bị khởi tố, bắt tạm giam, ông Chung ngày 11/8 bị Bộ Chính trị đình chỉ sinh hoạt Ban Chấp hành Đảng bộ, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và đình chỉ chức vụ Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội để phục vụ công tác điều tra, làm rõ trách nhiệm liên quan trong một số vụ án. Ngay trong ngày 11/8, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ký quyết định tạm đình chỉ công tác 90 ngày đối với ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP Hà Nội.

Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết, theo điều tra ban đầu, ông Chung liên quan 3 vụ án, gồm: vụ án “Buôn lậu”, “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng” xảy ra tại Cty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường (Cty Nhật Cường), Sở KH&ĐT Hà Nội và một số đơn vị liên quan.

Ông Nguyễn Đức Chung

Thứ hai là vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại UBND TP Hà Nội và các đơn vị liên quan. Cả hai vụ án trên đang được cơ quan CSĐT (C03) - Bộ Công an thụ lý điều tra. Thứ ba là vụ án “Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước”. Trước khi khởi tố ông Chung, Cơ quan ANĐT - Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố và bắt tạm giam 3 bị can, trong đó có lái xe và một thành viên tổ giúp việc của ông Chung.

Ba bị can gồm: Nguyễn Anh Ngọc (SN 1974, trú tại phường Bồ Đề, quận Long Biên) - Phó trưởng Phòng Thư ký biên tập, Văn phòng UBND TP Hà Nội và Nguyễn Hoàng Trung (SN 1983, trú tại phường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng) - lái xe của Chủ tịch UBND TP Hà Nội. Người thứ ba liên quan hành vi phạm tội là Phạm Quang Dũng (SN 1983, trú tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì) - cán bộ C03 - Bộ Công an.

Liên quan Nhật Cường, hàng chục người bị khởi tố, bắt giam, truy nã

“Ngòi nổ” cho các vụ án trên bắt đầu từ việc Cơ quan điều tra Bộ Công an điều tra, đồng loạt khám xét chuỗi cửa hàng, trụ sở công ty của Nhật Cường Mobile. Hàng chục bị can đã bị khởi tố, bắt tạm giam vì liên quan các hành vi vi phạm pháp luật, trong đó ông chủ hệ thống Nhật Cường Mobile là Bùi Quang Huy bị truy nã quốc tế.

Cụ thể, ngày 14/5/2019, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an khởi tố vụ án số 27/C03-P14 về tội “Buôn lậu” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Kỹ thuật Nhật Cường. Đồng thời khởi tố bị can đối với Bùi Quang Huy (SN 1974), Tổng Giám đốc Công ty Nhật Cường, và đồng phạm để điều tra về hai tội danh nêu trên.

Ngày 18/5/2019, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an quyết định truy nã toàn quốc và quốc tế đối với Huy. Quá trình mở rộng điều tra vụ án, từ tháng 7 đến tháng 11/2019, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an lần lượt ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bổ sung tội danh “Rửa tiền”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” đối với bị can Huy.

Ngày 10/7/2020, anh trai của bị can Huy là Bùi Quốc Việt (SN 1970) bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “buôn lậu”...

Nhiều quan chức, cán bộ “dính chàm”

Liên quan hành vi “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Sở KH&ĐT Hà Nội và các đơn vị có liên quan, ngoài Bùi Quang Huy, CQĐT đã khởi tố bị can, bắt tạm giam một loạt cán bộ, lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Sở KH&ĐT thành phố Hà Nội và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh. Trong số bị can có ông Nguyễn Văn Tứ, Chánh Văn phòng Thành ủy Hà Nội, nguyên Giám đốc Sở KH&ĐT Hà Nội; Nguyễn Tiến Học, nguyên Phó Giám đốc Sở KH&ĐT Hà Nội và Lê Duy Tuấn, Giám đốc kinh doanh Công ty THHH Đầu tư và phát triển Đông Kinh.

Nhóm bị can này được xác định có liên quan đến việc phê duyệt, thực hiện gói thầu “Số hóa tài liệu hồ sơ đăng ký doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội năm 2016”. Gói thầu được ký ngày 26/12/2016 giữa 3 bên là Sở KH&ĐT Hà Nội, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh. Giá trị hợp đồng là gần 43 tỷ đồng, bao gồm toàn bộ chi phí vận hành, vận chuyển, hỗ trợ, chuyển giao các loại thuế, phí, lệ phí theo quy định của Nhà nước…

Gần đây nhất, ngày 20/8, Cơ quan điều tra Bộ Công an quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Võ Tiến Hùng, Tổng giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Thoát nước Hà Nội để điều tra về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo Điều 219 Bộ luật Hình sự năm 2015”. Đây là vụ án đã được C03 khởi tố điều tra từ tháng 4. Hành vi của ông Hùng được cho là có liên quan đến việc mua độc quyền chế phẩm Redoxy-3C để xử lý các hồ ô nhiễm ở Hà Nội.

Vụ mua chế phẩm và con trai ông Chung

Trước đó, liên quan vụ lùm xùm mua độc quyền chế phẩm RedOxy-3C để xử lý các hồ ô nhiễm ở Hà Nội, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung giao Thanh tra TP Hà Nội chủ trì thành lập đoàn liên ngành thanh tra toàn diện việc mua, đánh giá hiệu quả sử dụng đối với chất RedOxy-3C và yêu cầu sau khi hoàn thành thanh tra phải công khai kết quả.

Kết luận thanh tra làm rõ, đơn vị phân phối chế phẩm RedOxy-3C là Cty TNHH Thương mại dịch vụ Arktic, được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu ngày 2/11/2015, mã số doanh nghiệp 0107077975, trụ sở chính ở số 313 đường Nguyễn Tam Trinh (Hoàng Mai, Hà Nội). Thành viên góp vốn gồm ông Đào Xuân Tấn (người đại diện theo pháp luật) và ông Nguyễn Đức Hạnh (người được cho là con trai ông Nguyễn Đức Chung - PV).

Tuy nhiên, Cty này trải qua nhiều lần chuyển nhượng vốn và thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Tháng 6/2016, ông Đào Xuân Tấn chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp của mình cho ông Nguyễn Trường Giang và ngày 23/7/2016, ông Nguyễn Đức Hạnh ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ vốn góp của mình tại Cty Arktic cho ông Nguyễn Trường Giang và bà Nguyễn Thị Bích Hằng.

Ngày 30/5/2017, Sở KH&ĐT cấp Giấy chứng nhận đăng ký địa điểm kinh doanh cho Cty Arktic tại số 180 Triệu Việt Vương (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Tiếp đó, ngày 4/6/2019, Cty Arktic đăng ký thay đổi Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần thứ 5 với 2 thành viên góp vốn gồm ông Nguyễn Trường Giang và ông Đỗ Xuân Hùng; trụ sở chính tại Phòng 1002, số 180 phố Triệu Việt Vương (Hai Bà Trưng, Hà Nội). Người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Trường Giang.

Cũng theo kết luận thanh tra, đơn vị cung cấp RedOxy-3C là Cty Watch Water GmbH có trụ sở tại Đức. Ngày 1/8/2016, Cty Watch Water GmbH ký văn bản thỏa thuận về việc phân phối độc quyền với Cty Arktic; cấp Giấy chứng nhận Nhà phân phối ủy quyền (ngày 15/9/2016); cấp Giấy chứng nhận Nhà phân phối độc quyền (ngày 23/9/2016), đồng ý cho Cty Arktic được quyền đại diện kinh doanh và cung cấp dịch vụ đối với các sản phẩm của Watch Water GmbH tại Việt Nam.

Về việc mua chế phẩm RedOxy-3C, kết luận thanh tra nêu rằng, sau khi có văn bản đề nghị UBND thành phố cho phép ứng dụng sản phẩm RedOxy-3C và theo sự chỉ đạo của Chủ tịch UBND thành phố về việc mua chế phẩm RedOxy-3C phục vụ thử nghiệm xử lý ô nhiễm nước hồ của Hà Nội, ngày 10/8/2016, Cty Thoát nước ký Hợp đồng số 08 với Cty Arktic mua 3,24 tấn chế phẩm RedOxy-3C (giá 326.000 đồng/kg vận chuyển theo đường hàng không). Sau đó, Hà Nội còn mua chế phẩm này theo nhiều đợt, vận chuyển cả bằng đường hàng không và đường biển.

Theo tài liệu do Cty Thoát nước cung cấp, từ năm 2016 đến quý I/2019, tổng số lượng RedOxy-3C mà Cty Thoát nước đã mua, nhập kho là 403,04 tấn, với tổng trị giá hơn 137,6 tỷ đồng. Cty đã sử dụng 380,592 tấn, tồn kho 22,448 tấn. Khối lượng này được theo dõi, quản lý trên hồ sơ, sổ sách kế toán của Cty Thoát nước.

Có khuất tất trong việc thay kết luận thanh tra?

Theo tìm hiểu của phóng viên Tiền Phong, ngày 12/2, Thanh tra Hà Nội ban hành Kết luận thanh tra số 555 về việc mua, quản lý, sử dụng chế phẩm RedOxy-3C để xử lý ô nhiễm nước các hồ ở Hà Nội. Theo văn bản này, Thanh tra Hà Nội kết luận có một số tồn tại và đánh giá Cty Thoát nước Hà Nội đã vội vàng trong việc đề nghị mua 141 tấn chế phẩm RedOxy-3C (20 tấn bằng đường hàng không và 121 tấn bằng đường biển) phục vụ xử lý ô nhiễm 81 hồ nội thành.

Kết luận số 555 xác định trách nhiệm của ông Võ Tiến Hùng - Giám đốc Cty Thoát nước (người ký văn bản). Bên cạnh đó, Sở Tài chính và liên ngành đã có nhiều văn bản đề nghị Cty Thoát nước đàm phán, thỏa thuận ký hợp đồng mua 141 tấn chế phẩm RedOxy-3C là chưa thận trọng. Thiếu sót này thuộc Ban Giá (Sở Tài chính), người ký là một phó giám đốc Sở Tài chính (nay đã nghỉ hưu). Ngoài ra, Phòng Hạ tầng kỹ thuật, Ban Duy tu và người đứng đầu Sở Xây dựng thời điểm đó cũng có trách nhiệm…

Tuy nhiên, điều kỳ lạ là chỉ 14 ngày sau khi Kết luận thanh tra số 555 được ban hành, Chánh Thanh tra thành phố Hà Nội Nguyễn An Huy lại ký ban hành Kết luận thanh tra số 794, ngày 26/2/2020, thay thế Kết luận số 555. Ở Kết luận 794, những vấn đề tồn tại được chỉ rõ ở kết luận số 555 đã biến mất. Thay vào đó, Kết luận 794 chỉ nêu ra thực trạng xử lý ô nhiễm ở các hồ trên địa bàn, đơn vị sản xuất, đơn vị phân phối chế phẩm RedOxy-3C, quá trình thử nghiệm, mua chế phẩm về quản lý, sử dụng..