Nhà có trẻ nhỏ là một trong những nguyên nhân khiến cho nhiều gia đình mong muốn tìm người giúp việc ăn, ở tại nhà. Đặc biệt, với những gia đình ở thành phố lớn.
Giúp việc gia đình là một nghề
Theo đó, Bộ luật Lao động năm 1994 đã chính thức thừa nhận lao động giúp việc gia đình (ghi nhận tại Điều 2, Điều 28, Điều 139). Đến năm 1998, giúp việc gia đình chính thức được thừa nhận là một nghề với mã số 9131, được xếp vào nhóm lao động giản đơn, sau đó, vào năm 2007, giúp việc gia đình được công nhận trong hệ thống ngành kinh tế Việt Nam. Việc thừa nhận lao động giúp việc gia đình là một nghề trong các văn bản này, đã tạo nền tảng quan trọng để Bộ luật Lao động năm 2012 quy định cụ thể về lao động giúp việc gia đình từ Điều 179 đến Điều 183.
Tại Điều 161 Bộ luật Lao động năm 2019, định nghĩa về lao động giúp việc gia đình được quy định như sau: “Lao động là người giúp việc gia đình là người lao động làm thường xuyên các công việc trong gia đình của một hoặc nhiều hộ gia đình. Các công việc trong gia đình bao gồm công việc nội trợ, quản gia, chăm sóc trẻ em, chăm sóc người bệnh, chăm sóc người già, lái xe, làm vườn và các công việc khác cho hộ gia đình nhưng không liên quan đến hoạt động thương mại”.
Đồng thời, trong các nghị định hướng dẫn, có đề nghị đưa nghề giúp việc gia đình vào danh mục nghề nghiệp quốc gia, người giúp việc gia đình được ký hợp đồng lao động như người làm các nghề nghiệp khác, có quyền được chăm sóc y tế, được đào tạo, cung cấp kỹ năng sống...
Cầu luôn vượt cung
Hiện nay, việc trả lương cho người giúp việc hoàn toàn căn cứ vào thỏa thuận giữa người đi thuê và người giúp việc mà không theo bất cứ một căn cứ nào. Tùy theo khu vực và công việc mà mức lương giúp việc được đề xuất khác nhau. Tại nhiều bản tin tuyển người giúp việc trên các diễn đàn, thông tin mức lương chủ nhà trả cho giúp việc 10 - 20 triệu đồng thường xuyên kéo theo những xôn xao, bàn tán. Mức lương của người giúp việc nhận được có thể cao gấp 2 - 3 lần nhiều ngành nghề khác như nhân viên kinh doanh, kế toán, nhân viên bán hàng, giáo viên...
 |
| Lương giúp việc tăng chóng mặt, 60 triệu/tháng, thậm chí cao hơn (ảnh minh họa: Internet). |
Khảo sát giá tại một số trung tâm dịch vụ giúp việc tại Hà Nội, mặt bằng chung giá giúp việc gia đình công việc gồm nấu ăn, dọn dẹp khu vực các nhà chung cư cao cấp, khu biệt thự lương từ 8,5 - 9 triệu đồng/tháng bao ăn, ở. Lương giúp việc trông 1 trẻ em và dọn dẹp nhà cửa, ăn ở tại chỗ các khu vực khác thông thường từ 7 - 7,5 triệu đồng/tháng, tháng nghỉ 2 ngày thứ 7, chủ Nhật. Lương giúp việc theo giờ, khoảng 2 - 3 giờ/ngày, công việc gồm phụ giúp nấu nướng, dọn dẹp cơ bản, nghỉ 4 chủ Nhật, mỗi tháng lương khoảng 6,5 - 7 triệu đồng/tháng; lương giúp việc lau dọn theo giờ khoảng 60.000 - 70.000 đồng/giờ. Đặc biệt, lương giúp việc trông nom và ăn ở cùng người già ở mức rất cao…
Theo chị Chu Thị Minh Thơm, Giám đốc công ty TNHH Xây dựng & Phát triển dịch vụ VinHouse cho biết, hiện nay nhu cầu khách đặt giúp việc dọn dẹp nhà cửa tăng cao nên cầu dịch vụ luôn vượt cung. Với những hộ chỉ có nhu cầu dọn dẹp, nấu ăn trong gia đình thì mức lương thấp nhất là 600.000 đồng/ngày. Còn với những người thạo việc, hoặc có kinh nghiệm chăm người già lương khoảng 1 triệu đồng/ngày. Đặc biệt, vào những ngày lễ, tết, khi nhu cầu dọn dẹp nhà cửa, vệ sinh của các công ty và gia đình tăng cao, dịch vụ tìm người giúp việc luôn trong tình trạng “cháy” chợ. Mức lương trả cho người giúp việc trong dịp này tăng lên gấp 3 – 4 lần so với ngày thường nhưng vẫn khó kiếm người.
Bên cạnh đó, giúp việc thời hiện đại bao gồm cả chăm người bệnh, chăm sóc trẻ con, người giúp việc nhà theo giờ, người chăm thú cưng, chăm vườn cây cảnh, hay đảm bảo an ninh, sửa chữa đồ đạc, điện nước, lái ô tô… Nhiều gia đình có điều kiện kinh tế hoặc người nước ngoài tại Việt Nam sẵn sàng trả 18 – 25 triệu đồng/tháng cho những người giúp việc có kỹ năng ứng xử chuyên nghiệp, am hiểu các thiết bị điện tử cao cấp, có thể dạy kèm con cái học. Vì vậy, không ít người nước ngoài đã sang Việt Nam làm giúp việc với mức lương 1.000 – 1.500USD/tháng.
Chị Nguyễn Thị Quỳnh (chung cư Sun Plaza, quận Tây Hồ, Hà Nội) chia sẻ, thuê giúp việc của các công ty dịch vụ chuyên nghiệp giá thường cao hơn nhưng chất lượng dịch vụ tốt hơn. Dịch vụ giúp việc của các công ty chuyên nghiệp có bảo hiểm đồ đạc, bảo lãnh nhân thân, nhân viên được đào tạo bài bản, có dụng cụ máy móc, hóa chất chuyên nghiệp để tẩy rửa, hút bụi, làm sạch nên chi phí cao hơn.
Cũng theo chị Quỳnh, hiện có rất nhiều app cung cấp dịch vụ giúp việc sử dụng tương tự như các ứng dụng gọi xe gồm: jupviec.vn, bTaskee, Okiaf, HouseCare... Khi truy cập vào app, cho địa chỉ, nêu yêu cầu dọn dẹp, nấu ăn, đón con, giặt giũ, tẩy rửa hóa chất hay công việc cụ thể, giờ giấc sử dụng dịch vụ... sẽ hiển thị số tiền. Những nhân viên trong bán kính gần sẽ nhận yêu cầu hoặc khách hàng có thể lựa chọn nhân viên mình ưa thích. App có hiển thị lý lịch nhân viên, số sao chất lượng mà khách hàng đánh giá. Chi phí có thể trả trước trừ thẳng vào tài khoản hoặc chọn thanh toán tiền mặt cho nhân viên.
Ngày thường chi phí giúp việc trên các app khoảng 60.000 - 80.000đ/giờ, có các mã khuyến mại cho khách hàng thân thiết, khách hàng mới trải nghiệm. Ngày lễ, Tết hoặc giờ cao điểm, cần gấp thì chi phí tăng gấp 2 - 3 lần, khoảng 150.000 - 200.000 đồng/giờ. Trong giá dịch vụ có hỗ trợ hóa chất, dụng cụ làm sạch chuyên nghiệp nếu khách yêu cầu.