12% ca điều trị mất tinh hoàn do xoắn
Theo thống kê tại khoa Tiết niệu Bệnh viện Nhi Thanh Hóa, từ ngày 01/01/2024 đến ngày 01/01/2025 khoa đã thực hiện phẫu thuật cho 92 ca xoắn tinh hoàn. Trong đó số ca phải cắt tinh hoàn là 11 ca, số ca phải cắt phần phụ tinh hoàn là 52 ca, tổng ca bảo tồn được là 29 ca.
Có thể thấy rằng, số lượng xoắn tinh hoàn ở trẻ có xu hướng tăng cao, đặc biệt số trẻ phải cắt tinh hoàn chiếm đến 12% tổng ca điều trị. Đây là một con số rất đáng báo động.
Theo nghiên cứu, 90% những trường hợp được điều trị xoắn tinh hoàn trong vòng 4 – 6 giờ kể từ khi bắt đầu đau đều không cần phải cắt bỏ tinh hoàn. Tuy nhiên, nếu quá trình này thực hiện sau 24 giờ trở lên, 90% tinh hoàn có nguy cơ bị cắt bỏ.
Việc cắt bỏ tinh hoàn có thể gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone ở trẻ sơ sinh và khả năng sinh sản trong tương lại do số lượng tinh trùng giảm. Nếu cơ thể bắt đầu tạo kháng thể do xoắn, khả năng di chuyển của tinh trùng cũng có nguy cơ bị hạn chế.
Chính vì vậy, khi để phát hiện kịp thời xoắn tinh hoàn ở trẻ sơ sinh, bố mẹ cần kiểm tra túi bi đôi của bé thường xuyên. Nếu thấy túi bi đôi thỉnh thoảng bị trống chỉ có một bên thì cha mẹ cần phải đưa đến bệnh viện để được thăm khám kịp thời. Đối với trẻ lớn hơn triệu chứng điển hình là những cơn đau bìu dữ dội khởi phát cấp tính.
Trẻ cần được đưa vào cơ sở y tế đúng chuyên khoa để được thăm khám và can thiệp kịp thời, tránh để lại hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của trẻ.
 |
Phẫu thuật xoắn tinh hoàn cho trẻ - Ảnh BVCC |
68% hoại tử hoặc teo tinh hoàn nên cần phát hiện sớm
Các bác sĩ khoa Ngoại bệnh viện sản Nhi Nghệ An cho biết, xoắn tinh hoàn là một cấp cứu ngoại khoa trẻ em, tuy ít gặp hơn các bệnh lý khác nhưng cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh những biến chứng đáng tiếc như hoại tử tinh hoàn hoặc teo tinh hoàn với tỷ lệ lên đến 68%.
Bệnh lý có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng thường ở trẻ sơ sinh với tỉ lệ khoảng 12 –17% và ở trẻ từ 12 – 14 tuổi.
Tinh hoàn có thể xoắn từ 270 độ - 720 độ. Tổn thương phụ thuộc vào mức độ xoắn và thời gian xoắn. Quá 12 giờ có ít tinh hoàn nào giữ được. Tuy nhiên xoắn nhẹ 270 – 360 độ cũng có tinh hoàn sống 24 – 48 giờ được mổ tháo xoắn nhưng vẫn có nguy cơ thiếu máu nuôi dưỡng dẫn đến kém phát triển và teo tinh hoàn.
Triệu chứng: đau đột ngột dữ dội tăng dần vùng bẹn, bìu ở thời gian đầu nhưng sau đó đau đỡ hơn làm trẻ ít quan tâm để báo cho gia đình. Với trẻ sơ sinh thì có biểu hiện quấy khóc nhiều, mẹ kiểm tra thấy bìu con sưng nề, màu da đỏ …; Bìu và ống bẹn sưng to, nề, đau, da bìu đỏ giống như viêm nhiễm.
Tinh hoàn bị xoắn kéo lên cao lên và có xu hướng nằm ngang. Sau xoắn khoảng vài giờ, một số trẻ có sốt, nôn.
Chỉ định phẫu thuật phải đưa ra khi có chẩn đoán xoắn tinh hoàn hoặc nghi ngờ xoắn tinh hoàn, nhất là các trường hợp đến trước 06h.
Trong phẫu thuật, bác sĩ sẽ đánh giá: loại xoắn tinh hoàn (trong bao hay ngoài bao), tình trạng, màu sắc tinh hoàn xoắn. Sau đó, cần cẩn thận tháo xoắn tinh hoàn, đắp gạc ấm, phong bế novocaine để đánh giá mức độ hồi phục tưới máu tinh hoàn.
Bác sĩ luôn ưu tiên phương án bảo tồn tinh hoàn khi có thể, kể cả những trường hợp tình trạng phục hồi tưới máu rất chậm thì sẽ đánh giá lại sau đó qua siêu âm hay mở đánh giá trực tiếp.
Trong trường hợp tinh hoàn không thể phục hồi ( thường xoắn trên 12h) thì phải cắt bỏ và cố định tinh hoàn bên đối diện để tránh nguy cơ xoắn tinh hoàn sau này.
Xoắn tinh hoàn là một bệnh lý cấp cứu ngoại khoa có thể để lại những hậu quả đáng tiếc cho các trẻ trai.
Vì vậy, khi có những biểu hiện nghi ngờ của bệnh xoắn tinh hoàn, gia đình cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được các bác sỹ thăm khám và chẩn đoán, xử trí kịp thời.
Cần tiếp tục theo dõi diễn tiến của tinh hoàn được tháo xoắn và cả tinh hoàn bên đối diện. Thông thường một tinh hoàn vẫn có đầy đủ chức năng về nội tiết và sinh sản như bình thường.