Nhiều biến chứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng
ThS.BS Nguyễn Tuấn Hải, Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, suy giãn tĩnh mạch là tình trạng các tĩnh mạch (đặc biệt là tĩnh mạch chân) bị giãn ra, suy yếu và mất khả năng đưa máu trở về tim một cách hiệu quả. Nguyên nhân chính là do các van tĩnh mạch bị hư hỏng, khiến máu ứ đọng lại trong lòng mạch.
1/3 người trưởng thành Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ suy giãn tĩnh mạch. Dấu hiệu để nhận biết bệnh gồm: Đau nhức, nặng chân, đặc biệt vào cuối ngày; Phù nề, sưng mắt cá chân; Nổi các tĩnh mạch xanh tím, ngoằn ngoèo dưới da; Chuột rút, ngứa hoặc cảm giác nóng rát ở chân.
 |
1/3 người trưởng thành bị suy giãn tĩnh mạch - Ảnh minh họa |
Tại Việt Nam, suy giãn tĩnh mạch đang trở thành một vấn đề sức khỏe đáng quan tâm. Theo các nghiên cứu, khoảng 25-35% người trưởng thành có nguy cơ mắc bệnh này. Đối tượng dễ mắc bệnh suy tĩnh mạch bao gồm: Lối sống ít vận động: Người làm việc văn phòng, đứng hoặc ngồi lâu; Phụ nữ mang thai hoặc sau sinh; Người cao tuổi.
Người có tiền sử gia đình mắc bệnh: Di truyền là một trong những nguy cơ chính của suy tĩnh mạch. Gen di truyền liên quan đến cấu trúc thành mạch, van tĩnh mạch yếu bẩm sinh.
Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Hải, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, suy giãn tĩnh mạch có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
Loét da: Do máu ứ đọng lâu ngày, gây thiếu dinh dưỡng cho da.
Huyết khối tĩnh mạch sâu: Cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch, có thể di chuyển đến phổi, gây tắc mạch phổi (nguy hiểm tính mạng).
Suy giảm chất lượng cuộc sống: Đau đớn, khó khăn trong vận động và sinh hoạt hàng ngày.
Cách phát hiện sớm để điều trị kịp thời
Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Hải, khi có dấu hiệu suy tĩnh mạch chân, người bệnh cần đi khám để được chẩn đoán bệnh. Quy trình khám suy giãn tĩnh mạch thường bao gồm các bước sau:
Hỏi bệnh sử: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, thời gian xuất hiện, tiền sử bệnh lý và các yếu tố nguy cơ (như công việc, thói quen sinh hoạt).
Khám lâm sàng: Bác sĩ quan sát và sờ nắn vùng chân để đánh giá tình trạng tĩnh mạch, tìm kiếm các dấu hiệu như phù nề, viêm, loét da, dấu hiệu các tĩnh mạch giãn ngoằn nghèo. Đánh giá mức độ ảnh hưởng của suy giãn tĩnh mạch đối với chất lượng cuộc sống của người bệnh
Siêu âm Doppler: Đây là phương pháp chính để chẩn đoán suy giãn tĩnh mạch, giúp đánh giá mức độ suy tĩnh mạch và phát hiện huyết khối tĩnh mạch.
Để thuận tiện cho việc khám vùng chân, nên mặc quần áo thoải mái, dễ cởi bỏ (như quần ngắn hoặc váy); Tránh mặc quần bó sát hoặc đồ quá dày, vì có thể gây khó khăn khi thực hiện siêu âm.
 |
Suy giãn tĩnh mạch chân trước và sau điều trị - Ảnh BVCC |
Để thuận tiện cho quá trình siêu âm, người bệnh nên mặc đồ lót thoải mái và phù hợp.
Việc khám suy tĩnh mạch không bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh nguyệt, vì vậy người bệnh có thể khám bất kỳ thời điểm nào. Tuy nhiên, nếu cảm thấy khó chịu hoặc đau nhiều hơn trong chu kỳ kinh nguyệt, nên thông báo cho bác sĩ để được tư vấn cụ thể.
Theo ThS.BS Nguyễn Tuấn Hải, người bệnh không cần nhịn ăn trước khi khám suy giãn tĩnh mạch. Để tối ưu thời gian - chi phí cơ hội, bệnh nhân có thể đi khám vào buổi chiều và tốt nhất nên liên hệ trước để đặt lịch, xác nhận giờ khám cụ thể.
Những trường hợp bị suy giãn tĩnh mạch chân cần điều trị gồm:
Bệnh nhân có triệu chứng đau nhức, phù nề, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
Có biến chứng như loét da, huyết khối tĩnh mạch.
Tĩnh mạch giãn lớn, gây mất thẩm mỹ hoặc nguy cơ biến chứng cao.
Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm:
Điều trị nội khoa: Sử dụng thuốc tăng cường tĩnh mạch, mang tất y khoa.
Điều trị xâm lấn tối thiểu: Tiêm xơ tĩnh mạch, laser nội mạch.
Phẫu thuật: Áp dụng cho trường hợp nặng, không đáp ứng với các phương pháp khác.
Chế độ tập luyện sinh hoạt cho người mắc bệnh suy tĩnh mạch gồm:
Về vận động, tập luyện: Nên đi bộ nhẹ nhàng 20-30 phút/ngày, bơi lội đạp xe, các bài tập co duỗi chân. Không nên chạy bộ đường dài, nhảy dây, tập tạ nặng, đứng/ngồi bất động quá lâu (>1 giờ).
Về thói quen sinh hoạt: Nên kê cao chân (khi ngủ hoặc nghỉ ngơi, cao hơn tim 10-15cm); Mang tất áp lực (theo chỉ định của bác sĩ), massage chân nhẹ nhàng. Không nên ngâm chân nước nóng >40 độ C, xông hơi lâu, mang giày cao gót >3 cm.
Về chế độ ăn uống: Nên ăn thực phẩm giàu chất xơ (rau xanh, đậu, yến mạch); Uống đủ nước 2-2,5L/ngày; Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C&E (cam bưởi..). Không nên ăn quá mặn, đồ hộp (gây giữ nước, phù chân); tránh béo phì (duy trì BMI <25).
Suy giãn tĩnh mạch là bệnh lý có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc thăm khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sẽ giúp bạn tránh được các biến chứng nguy hiểm. Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Siêu âm Doppler mạch là phương pháp an toàn, nhanh chóng, không đau, không xâm lấn giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý suy tĩnh mạch.
Siêu âm Doppler mạch máu là phương pháp chính trong chẩn đoán và theo dõi bệnh lý suy tĩnh mạch, vì vậy người bệnh nên lựa chọn các cơ sở uy tín với trang thiết bị bảo đảm kết quả siêu âm chính xác nhất.
Quy trình thực hiện như sau: Bác sĩ bôi một lớp gel lên vùng da cần khám. Dùng đầu dò di chuyển trên da để quan sát hình ảnh tĩnh mạch trên màn hình.
Phương pháp này giúp đánh giá lưu thông máu, phát hiện huyết khối và xác định mức độ suy giãn tĩnh mạch. Thời gian thực hiện thường khoảng 15-30 phút.