Không rõ nguồn gốc, xuất xứ
Nhân viên các cửa hàng chuyên bán chén, đĩa, ly bằng gốm sứ trên đường Nguyễn Phúc Nguyên, quận 3, TP HCM cho biết, phần lớn hàng hóa ở khu vực này được mua từ các lò gốm sứ Bình Dương và hàng từ nước ngoài.
 |
| Nhiều sản phẩm gốm sứ không rõ nguồn gốc, xuất xứ được bày bán tràn lan trên thị trường. |
Trên tuyến đường Võ Thị Sáu, quận 3, TP HCM cũng bày bán nhiều bình hoa, bình trưng bày được giới thiệu là gốm sứ Bình Dương, Bát Tràng và cả gốm ngoại nhập nhưng không rõ nguồn gốc. Vì thế, nhiều người tiêu dùng băn khoăn không biết nên mua loại nào cho an toàn.
Chị Nguyễn Thị Hồng Mơ ở quận 10, TP HCM cho hay, nhà có con nhỏ nên chị hay mua các loại chén đĩa có màu sắc, hoa văn in hình để kích thích thị giác, khi con nhìn thấy thích sẽ ăn nhiều cơm.
“Mình thường mua chén đĩa sử dụng theo ý thích, chứ thú thực cũng không để ý kỹ đến nhãn hiệu hay chất lượng”, chị Mơ chia sẻ.
Chị Nguyễn Thị Sinh, ở quận Phú Nhuận, TP HCM - một người mê sưu tập đồ gốm sứ cho biết, những khi rảnh rỗi chị thường tới các nơi bán sản phẩm gốm sứ để xem và mua.
“Vì đam mê mà sưu tầm thôi, chứ tôi không để ý đến chất lượng sản phẩm, bởi so với các loại gốm sứ trong nước, các sản phẩm từ nước ngoài có nhiều cái “độc” và lạ, ít đụng hàng”, chị Sinh cho hay.
Nguy cơ gây hại tới sức khỏe người dùng
Theo ông Nguyễn Trung Tín, GĐ Công ty TNHH gốm sứ Mỹ Hà, trên thực tế, các sản phẩm gốm, sứ trôi nổi trên thị trường đều khá “bắt mắt” người tiêu dùng bởi mẫu mã, chủng loại đa dạng cũng như họa tiết hoa văn phong phú. Tuy nhiên, ẩn đằng sau những họa tiết ấy là những nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Hiện nay, hoa văn được in lên sản phẩm gốm, sứ được thực hiện bằng phương pháp hấp decal. Phương pháp này cũng được chia làm hai loại, lửa nặng và lửa nhẹ.
Đối với loại nặng lửa, decal được dán lên sản phẩm sau đó mới phủ men. Nhưng loại này khiến cho sản phẩm kém tươi và không sắc nét. Trong khi đó, đối với nhẹ lửa thì hoàn toàn ngược lại. Hoa văn decal chỉ cần nung ở nhiệt độ khá thấp (dưới 800oC) mà màu vẫn giữ được độ tươi sáng lại giúp tiết kiệm năng lượng trong quá trình nung.
Thế nhưng decal trên gốm, sứ nung nhiệt càng nhẹ càng không bền, sau một thời gian sử dụng hoa văn sẽ mờ đi. Không đâu khác, chính lớp hoa văn decal đó đã “hòa quyện” với thực phẩm đi vào cơ thể con người. Và tất nhiên, chì là chất không thể thiếu trong decal dán lên gốm, sứ. Với quy trình sản xuất như trên, các sản phẩm càng có nhiều họa tiết hoa văn, nhiều màu sắc càng có hàm lượng chì cao.
Ngay trong nguyên liệu đất, đá để làm đồ gốm sứ cũng có kim loại chì và nhiều kim loại nặng khác. Do đó, nhà sản xuất phải chọn vùng đất tốt có ít kim loại nặng nên có giá thành cao nhưng cũng có nhà sản xuất muốn giảm giá thành nên chọn mua loại nguyên liệu đất, đá có tỉ lệ kim loại cao.
“Chưa hết, nguyên liệu đất nếu được sản xuất từ những nhà máy có công nghệ cũ kỹ sẽ không lọc được hết kim loại nặng. Kể cả trong men dùng để sản xuất đồ gốm sứ cũng có kim loại nặng”, ông Tín cho hay.
Cách lựa chọn đồ gốm sứ an toàn
Các chuyên gia cho rằng, để dùng đồ gốm sứ dân dụng an toàn trong sinh hoạt hàng ngày, người tiêu dùng cần chú ý tới 2 thông số gồm thành phần hóa học của men và nhiệt độ nung. Tuy nhiên, có ít nhà sản xuất cung cấp 2 thông số này.
Để cho đơn giản, các chuyên gia khuyến cáo người tiêu dùng nên chọn sản phẩm có nước men mịn, trắng trong, bóng láng, ít chấm đen nhỏ, không nhăn nhúm, hoa văn có lớp phủ bảo vệ để không bị trầy tróc, không thấm nước. Khi chọn mua hãy dùng ngón tay gõ vào đồ sứ, nếu nghe thấy tiếng kêu coong coong như kim loại thì là đồ tốt.
 |
| Người tiêu dùng tránh sử dụng đồ gốm sứ gia dụng trôi nổi, không rõ nguồn gốc. |
Ngoài ra, đồ sứ tốt có khả năng chịu được va chạm, kể cả khi gõ mạnh 2 cái chén vào nhau cũng không bị vỡ. Người tiêu dùng có thể úp ngược 2 sản phẩm trong cùng một bộ vào nhau để xem độ tròn méo, cong vênh của sản phẩm.
Còn hàng gốm sứ kém chất lượng khi sờ vào thấy nhám tay, chi tiết hoa văn, màu nổi cộm trên mặt men. Đặc biệt, người tiêu dùng nên cẩn trọng với những ly, cốc độc đáo làm quà tặng bởi có thể hoa văn được dán, vẽ, lên men chỉ nung ở nhiệt độ thấp để giữ màu nên không loại bỏ được độc tố chì. Độ thôi nhiễm chì sẽ càng cao khi đựng đồ ăn nóng, đồ chua hay nước hoa quả.