Bệnh viện Bạch Mai mới đây tiếp nhận ba trường hợp hoại tử xương hàm mặt do nhiễm nấm đen Mucormycosis, trong đó hai người tử vong, một người đang điều trị tích cực. Theo PGS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, cả ba đều bị nấm Mucormycosis gây tổn thương hàm mặt, trên người có bệnh lý đái tháo đường, có thể sau khi mắc COVID-19.
Ai dễ mắc bệnh?
Nấm đen Mucormycosis là bệnh nhiễm trùng nấm nghiêm trọng, hiếm gặp. Thống kê trên thế giới, tỷ lệ nhiễm nấm này dao động từ 0,005 đến 17/1.000.000 dân.
Các ca nhiễm nấm Mucormycosis là bệnh nhân COVID-19, 78% là nam giới, 80% bệnh tiểu đường không kiểm soát, nhiều trường hợp biểu hiện tổn thương xoang, mắt, phổi và trên 30% bệnh nhân tử vong…
 |
| Bệnh nhân hoại tử hàm mặt tại TP.HCM. |
Nấm đen Mucormycosis sống ở môi trường như đất, nước, nhất là chất hữu cơ như rau quả đang thối rữa, con người có thể hít vào hoặc bị xâm nhập qua vết xước trên da. Nấm dễ xâm nhập người suy giảm miễn dịch, đặc biệt là người bệnh đái tháo đường trong giai đoạn biến chứng, người sử dụng nhiều corticoid, người bệnh ung thư...
TP.HCM từng ghi nhận hơn 20 ca hoại tử xương sọ - mặt tại một số bệnh viện như Răng Hàm Mặt Trung ương, Tai Mũi Họng, Chợ Rẫy. Điểm chung ở họ là từng mắc COVID-19, song không rõ bệnh có liên quan COVID-19 hay không. Hai người qua đời. Một số trường hợp trong số này nhiễm nấm Candida, Aspergilus.
Theo TS Lê Quốc Hùng, Trưởng Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, đến nay vẫn chưa thể khẳng định bệnh này có liên quan đến COVID-19 hay không. Nguyên nhân của tình trạng hủy xương thường do tắc mạch, giảm máu nuôi dẫn đến hoại tử, hoặc có thể do các yếu tố bên ngoài như vi sinh vật tấn công làm viêm nhiễm xương.
Bình thường, môi trường xung quanh có nhiều loại vi sinh vật, khi cơ thể suy giảm miễn dịch như mắc bệnh đái tháo đường, sẽ dễ bị tấn công. Trước đây người đái tháo đường rất hiếm bị cốt tủy viêm xương nhưng sau khi COVID-19 xuất hiện, thế giới ghi nhận nhiều ca. Điều này có thể do cơ thể người mắc COVID-19 bị rối loạn miễn dịch kéo dài, cộng với bệnh lý nền sẵn đó, dẫn đến nấm phát triển nhiều hơn trong cơ thể, gây viêm nhiễm.
Triệu chứng của bệnh
Nhìn thấy vùng sọ hoặc mặt có dấu hiệu sưng nề, không cân đối, ấn đau và có cảm giác phù nề, lõm.
Vùng trán sưng nề, ấn lõm nhẹ, đau
Mi mắt trên sưng đỏ tấy, đau, rạch ra có ít mủ.
Khi khám nội soi xoang, bác sĩ sẽ thấy trong hốc mũi nhiều mủ vàng đặc chảy ra từ các lỗ xoang hay lỗ thông xoang sau mổ những lần trước, một số bệnh nhân kèm hoại tử nặng trong mô mềm và các xương hốc mũi.
Các răng hàm trên lung lay, đau, hoại tử niêm mạc, làm lộ xương hàm, có mùi hôi thối khi bệnh nhân súc miệng mặc dù răng còn tốt.
Trên hình ảnh học phim CT - scan thấy tình trạng viêm của các xương thuộc hệ thống xương hàm trên như xương nền sọ (xương trán, xương bướm, xương thái dương, xương chẩm); các xương thuộc hệ thống xương hàm trên; xương của thành các xoang mặt, xương khẩu cái.