Lần đầu tiên sau 10 năm báo lỗ quý
Công ty Cổ phần Tasco (HNX: HUT) được coi là “trùm BOT” khi sở hữu hàng chục dự án BOT với tổng mức đầu tư riêng mảng này là 6.900 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu, Tasco của ông Phạm Quang Dũng là chủ đầu tư các dự án BOT với các trạm thu phí để hoàn vốn cho dự án như Quốc Lộ 10, Quốc lộ 21, Quốc lộ 1 đoạn qua Quảng Bình, Quốc lộ 10 đi Hải Phòng. Bên cạnh đó, Tasco cũng là chủ đầu tư Dự án Thu phí không dừng toàn quốc (theo hình thức BOO). Dự án có quy mô hơn 1.500 tỷ đồng và được áp dụng trên 28 trạm thu phí BOT trong giai đoạn 1.
 |
| Ông Phạm Quang Dũng - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tasco. Ảnh: Vietnamfinance. |
Trong thời gian vừa qua, hàng loạt trạm thu phí như BOT 10 (La Uyên – Tân Đệ), BOT 21 (Mỹ Lộc, đường tránh Nam Định), BOT QL1 (Quảng Bình), BOT 39 (Thanh Nê, Thái Bình) bị “thất thủ” khiến cho doanh thu của Tasco giảm mạnh.
Theo Vietnamfinance, báo cáo tài chính của Tasco, doanh thu thuần trong quý 3/2018 giảm 57% (giảm mạnh nhất trong 5 năm qua) chỉ còn hơn 164 tỷ đồng. Lãi gộp trong kỳ giảm mạnh gần 60% so với cùng kỳ. Lũy kế trong 9 tháng đầu năm, doanh thu thuần của HUT chỉ còn 759 tỷ đồng, giảm 46%.
Nợ vay của Tasco ngày càng phình to trong khi lợi nhuận thì rất ít. Theo BCTC hợp nhất quý 3/2018, Tasco gánh 5.315 tỷ đồng nợ vay dài hạn, cùng với 22,4 tỷ đồng nợ vay ngắn hạn. Trong khi đó, con số nợ vay của HUT năm 2017 xấp xỉ 5.137 tỷ đồng vay dài hạn và hơn 19,2 tỷ vay ngắn hạn. Năm 2016, vay dài hạn là 4.015 tỷ và 301 tỷ đồng ngắn hạn.
Tình hình quý 4/2018 cũng không sáng sủa hơn. Theo The Leader, trong báo cáo tài chính quý 4/2018 của Tasco, hoạt động thu phí chỉ góp hơn 70 tỷ đồng, giảm 53% so với cùng kỳ khiến công ty lần đầu phải báo lỗ. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2008, công ty báo cáo kết quả kinh doanh theo quý thua lỗ.
Nguyên nhân sự sụt giảm này được cho là do các dự án BOT của Tasco gặp sự cố. Trước đó, các dự án này đã đem lại khoản lợi nhuận “kếch xù” cho Tasco, đỉnh điềm năm 2916 đã đem về nguồn lợi nhuận khổng lồ là 406 tỷ đồng.
Tuy nhiên, thời gian qua, mô hình BOT đã bộc lộ nhiều yếu kém. Các thông tin lùm xùm về xây dựng, quản lý, vận hành các dự án BOT liên tục xuất hiện. Kéo theo đó là việc xả trạm BOT khiến cho Tasco cũng bị ảnh hưởng.
Trong quý 4/2018, hoạt động thu phí chỉ có đóng hóp 70 tỷ đồng, giảm 53%. Tasco lý giải rằng, hoạt động thu phí tại dự án BOT đoạn từ Cầu La Uyên đến cầu Tân Đệ tạm dừng thu phí từ tháng 6/2018, dự án BOT Mỹ Lộc tạm dừng thu phí từ tháng 7/2018 đã ảnh hưởng lớn tới doanh thu. Trong khi đó, chi phí của các dự án BOT vẫn ở mức cao.
Các BOT của Tasco gặp sự cố như thế nào?
Có thể nói, BOT luôn là “con gà đẻ trứng vàng”, giúp doanh Tasco thu lợi hàng nghìn tỷ đồng. Tuy nhiên, trong năm 2018, nhiều dự án BOT thu phí của Tasco liên tục phải xả trạm vì gặp sự cố.
Cụ thể, tại trạm thu phí BOT Mỹ Lộc (Nam Định) trên tuyến QL21B, cũng là đường tránh TP. Nam Định (tỉnh Nam Định), nhiều lái xe và doanh nghiệp vận tải cho rằng, làn đường rộng 5m trên QL21B, đoạn từ vòng tròn Big C Nam Định đến trạm thu phí Mỹ Lộc dài 3,9 km là BT, không phải là BOT. Do đó, nhiều lái xe đã lập chốt ở Trạm BOT Mỹ Lộc trên tuyến đường này, để phản đối việc thu phí.
 |
| Trạm BOT Mỹ Lộc. Ảnh: Internet. |
Tương tự, các tài xế cũng phản ứng dữ dội về việc trạm BOT Tân Đệ đã hết hạn thu phí, việc Tasco vẫn duy trì hoạt động của trạm thu phí này để hoàn trả kinh phí làm quốc lộ 10, đoạn tránh thị trấn Đông Hưng (huyện Đông Hưng, Thái Bình) là vô lý.
Trước áp lực của dư luận, Tasco phải dừng thu phí đối với 2 dự án BOT này kể từ giữa năm 2018. Việc xả trạm đã làm giảm mạnh doanh thu của Tasco.
Bên cạnh đó, dự án BOT Quốc lộ 10 Hải Phòng mới chỉ thực hiện thu phí kể từ đầu năm 2019. Dự án BOT Đông Hưng vẫn chưa thi công xong vì vướng mặt bằng, nên việc thu phí cũng chưa được triển khai.
Từ ngày 4/1/2019 trạm thu phí BOT Tiên Cựu trên QL10 đoạn Hải Phòng–Thái Bình bắt đầu thu phí. Mức phí thấp nhất là 35.000 đồng/xe dưới 12 chỗ. Dự dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 10 đoạn từ cầu Quán Toan đến cầu Nghìn theo hình thức BOT được triển khai xây dựng từ năm 2015, hoàn thành năm 2017, với chiều dài toàn tuyến gần 31km, quy mô 4 làn xe; Xây dựng mới 3 cầu lớn gồm cầu: Tiên Cựu, cầu Quý Cao và cầu Trạm Bạc. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 2.800 tỷ đồng. Thời gian thu phí thu hồi vốn dự án là 14 năm và 11 tháng.
Liệu việc thu phí tại tuyến BOT này có đem lại sự tăng trưởng khả quan cho Tasco hay không vẫn phải chờ thời gian trả lời.