SSI cho biết NIM của STB giảm nhiều hơn kỳ vọng. Ngân hàng đã thực hiện tối ưu hóa tàn sản với tỷ lệ LDR cải thiện so với quý trước đạt 83% và nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn tăng nhẹ lên 23% so với quý 2. Tuy nhiên, điều này không thể giúp NIM phục hồi trong Q3/2023. Cụ thể, NIM giảm 78 điểm cơ bản so với quý trước xuống mức 3,34% trong Q3/2023 do một số nguyên nhân như sau:
Thu nhập lãi giảm 7% so với quý trước. SSI cho rằng chất lượng tài sản suy giảm và lãi suất cho vay giảm đã làm hụt đi một lượng thu nhập lãi nhất định trong Q3. Trong Q3, STB đã chào mức lãi suất cho vay ưu đãi đối với các khoản vay vốn lưu động, từ 5,5% - 6,0% cho doanh nghiệp và từ 7,0% - 7,5% cho bán lẻ.
Tuy nhiên, khách hàng phải sử dụng các dịch vụ của STB như mở tài khoản thanh toán và các dịch vụ liên quan (SMS, tiền gửi...), mở thẻ tín dụng để được hưởng lợi từ chương trình này. SSI quan sát thấy các mức lãi suất hấp dẫn này thường kéo dài trong khoảng thời gian 3 tháng trước khi quay lại mức lãi suất bình thường giao động trong khoảng 11,5% - 12,5%.
 |
| Thống kê NIM của các ngân hàng. |
Chi phí lãi gây áp lực lên NIM. SSI nhận thấy tiền gửi của khách hàng trong thời kỳ lãi suất cao đang là gánh nặng đối với chi phí lãi trong Q3. Tính trung bình, chi phí lãi giảm 1,9% so với quý trước, thấp hơn so với mức giảm 5,4% của các ngân hàng.
Tuy nhiên, SSI ước tính 56,8% tiền gửi của khách hàng, tương đương 288,5 nghìn tỷ đồng, sẽ được huy động lại với mức lãi suất thấp hơn (kỳ hạn 6 tháng là 4,8% và kỳ hạn 12 tháng là 5,6%) trong Q4/2023, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho NIM phục hồi.
Nhìn chung, SSI cho rằng NIM giảm mạnh trong Q3/2023 chỉ là tạm thời và sẽ phục hồi trong Q4/2023 do tiền gửi lãi suất cao của khách hàng sẽ đáo hạn và được huy động lại với mức lãi suất thấp hơn, trong khi lãi suất cho vay của một số khoản vay có thể sẽ quay trở lại mức lãi suất bình thường sau khi hết thời gian ưu đãi. SSI ước tính NIM trong Q4/2023 có thể đạt 4,12%, tương đương với Q2/2023.
Nợ xấu tăng nhanh 26%, cần 3,9 nghìn tỷ đồng để xử lý trái phiếu VAMC
Nợ xấu tăng nhanh trong khi việc xử lý các tài sản tồn đọng không đạt được như kỳ vọng. Nợ Nhóm 2 và nợ xấu lần lượt là 3,4 nghìn tỷ đồng (giảm 37% so với quý trước) và 10,4 nghìn tỷ đồng (tăng 26,3% so với quý trước).
Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và kinh doanh hộ gia đình là nguyên nhân khiến nợ xấu gia tăng. SSI cho rằng hầu hết các khoản giảm của nợ Nhóm 2 đã bị chuyển sang nợ xấu trong Q3/2023. Tuy nhiên, tỷ lệ hình thành nợ xấu đã giảm xuống mức 0,47% trong Q3/2023 sau khi đạt đỉnh 0,65% trong Q2/2023.
 |
| Tỷ lệ nợ xấu của các ngân hàng. |
Tổng dư nợ tái cơ cấu theo Thông tư 02 ước tính dưới 1% tổng tín dụng trong Q3/2023. Sang Q4/2023, SSI cho rằng tăng trưởng tín dụng phục hồi nhẹ và việc xử lý nợ xấu trong giai đoạn cuối năm sẽ giúp ngân hàng ổn định tỷ lệ nợ xấu ở mức 2,2% trong cả năm 2023.
SSI ước tính khoảng 500 tỷ đồng chi phí trích lập dự phòng trái phiếu VAMC đã được thực hiện trong Q3/2023, theo đó, cần khoảng 3,9 nghìn tỷ đồng chi phí dự phòng nữa để hoàn tất quá trình xử lý trái phiếu VAMC.
Theo Thông tư 06/VBHN-NHNN, việc trích lập dự phòng cụ thể hàng năm cho trái phiếu VAMC phụ thuộc vào việc thu hồi các khoản nợ tồn đọng và dự phòng lũy kế của VAMC. Do đó, SSI kỳ vọng STB sẽ trích lập thêm khoảng 1 nghìn tỷ đồng dự phòng nữa cho trái phiếu VAMC trong Q4/2023.