Chiều 17/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội (NOXH), thực hiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".
Theo đó, giai đoạn từ năm 2021 đến nay, cả nước có 503 dự án NOXH đã được triển khai với quy mô 418.200 căn (tăng 4 dự án, 6.950 căn so với thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024). Trong đó, số lượng dự án hoàn thành là 75 dự án với quy mô 39.884 căn (tăng 3 dự án, 1.756 căn so với thời điểm báo cáo ngày 15/3/2024). Số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 128 dự án với quy mô 115.379 căn. Số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư là 300 dự án với quy mô 262.937 căn (có 4 dự án, 5.919 căn được chấp thuận mới).
Về gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho NOXH, các ngân hàng thương mại đã giải ngân với số tiền là 1.144 tỷ đồng bao gồm, 1.133 tỷ đồng cho chủ đầu tư tại 11 dự án; 11 tỷ đồng cho người mua nhà tại 4 dự án.
Tuy nhiên, nhiều tỉnh, thành phố lớn, tập trung nhiều khu công nghiệp như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ, Long An có tỷ lệ thực hiện NOXH thấp so với mục tiêu của đề án. Việc giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho NOXH còn chậm. Các doanh nghiệp đầu tư NOXH gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Để tiếp tục thực hiện đề án có hiệu quả, Thủ tướng yêu cầu các Bộ Tư pháp, Bộ TN&MT, Bộ Xây dựng khẩn trương phối hợp để Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội quyết định việc xây dựng, ban hành nghị quyết cho phép Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sớm từ ngày 1/7/2024, sớm áp dụng các quy định về chính sách ưu đãi cho dự án NOXH (Luật Nhà ở), quyền thế chấp tài sản, quyền sử dụng đất đai của dự án NOXH (Luật Đất đai).
Bộ Xây dựng, Bộ TN&MT, Ngân hàng Nhà nước ưu tiên xây dựng, trình ban hành các nghị định hướng dẫn các luật liên quan đến NOXH trên tinh thần cắt giảm thủ tục hành chính. Bộ TN&MT rà soát lại quỹ đất 20% cho NOXH.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương giám sát việc thực hiện đề án; hoàn thiện các chính sách thuê, thuê mua, mua, phát huy kinh nghiệm triển khai gói tín dụng 30.000 tỷ đồng trước đây; nghiên cứu chuyển mục đích sử dụng nhà ở tại các khu tái định cư chưa sử dụng sang NOXH…
Ngân hàng Nhà nước thu xếp tín dụng cho cả người mua, người bán; khẩn trương chỉ đạo các ngân hàng thương mại nhà nước lớn chung tay cùng doanh nghiệp, nghiên cứu, xây dựng, cung cấp gói tín dụng cho người mua, mở rộng gói tín dụng, kéo dài thời gian vay lên 10-15 năm, lãi suất ưu đãi thấp hơn từ 3-5% so với vay thương mại thông thường.
Bộ Tài chính nghiên cứu thành lập quỹ về NOXH, đề xuất sớm trước ngày 30/6/2024; xây dựng, hướng dẫn các địa phương phát hành trái phiếu cho NOXH.
Ngoài ra, đối với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu khẩn trương, tập trung làm quy hoạch NOXH, lựa chọn nhà đầu tư, duyệt đối tượng mua, duyệt giá bán, các thủ tục này phải làm nhanh, thuận lợi; dành đủ quỹ đất cho NOXH; phối hợp với Bộ Tài chính phát hành trái phiếu cho NOXH.
Đối với các doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án cần lập tiến độ, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực tài chính, áp dụng công nghệ mới, rút ngắn thời gian thi công; công bố công khai thông tin về dự án để người dân biết.
Chuyển đổi gói tín dụng 120.000 tỷ thành gói nhà ở vừa túi tiền
Về việc phát triển NOXH trong thời gian qua, chia sẻ với PV, chuyên gia BĐS Nguyễn Hoàng cho rằng, mặc dù đã có sự vào cuộc của Nhà nước, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương nhưng số lượng dự án NOXH vẫn còn hạn chế, đặt ra thách lớn cho các mục tiêu của đề án.
Từ 2021 đến nay, số lượng dự án NOXH hoàn thành không nhiều. Ảnh: Trọng Hiếu.
Gói tín 120.000 tỷ đồng ra đời 1 năm nhưng chưa hiệu quả, với tỷ lệ giải ngân quá thấp. Trong khi, các chủ đầu tư, doanh nghiệp không mặn mà với loại hình NOXH bởi nhiều ràng buộc mà lợi nhuận bị giới hạn, chưa có quỹ đất được Quốc hội phù hợp để rành riêng cho NOXH. Quy trình thủ tục pháp lý cũng chưa được thuận tiện cho cả chủ đầu tư và người mua.
Đặc biệt, ông Hoàng đánh giá, lãi suất của gói tín dụng cho NOXH chưa thực sự hấp dẫn vì không thấp hơn đáng kể so với vay mua nhà thương mại. Theo ông, với gói tín dụng này, lãi suất cho vay mua NOXH chỉ nên thấp hơn hoặc bằng lãi suất tiết kiệm.
Bàn về giải pháp, vị chuyên gia nhận định, nếu không có những giải pháp mạnh và nhanh chóng thì mục tiêu đến năm 2025 của đề án sẽ khó thực hiện. Do đó, cần thúc đẩy chương trình NOXH để có nguồn cung mới thực tế vào nửa cuối 2024 và 2025 nhiều hơn, quý sau tăng hơn quý trước.
Đồng thời, ứng dụng chuyển đổi gói 120.000 tỷ đồng thành gói nhà ở vừa túi tiền như gói 30.000 tỷ đồng năm 2013. Ví dụ, cho vay lãi suất tương đương tiết kiệm với loại hình căn hộ có giá không quá 50 triệu đồng/m2 và giá trị căn hộ không quá 3 tỷ đồng.
Việc này sẽ thúc đẩy khuyến khích cho các chủ đầu tư chuyển hướng tập trung nhiều hơn vào phân khúc căn hộ vừa túi tiền đáp ứng nhu cầu của đại đa số dân chúng. Đồng thời, làm giảm bớt áp lực cho sự kỳ vọng vào NOXH.