Thứ nhất, theo đơn vị kiểm toán, tại ngày 30/06/2019, HAG đã ghi nhận các khoản phải thu ngắn và dài hạn tồn đọng với tổng giá trị hơn 8.527 tỷ đồng, trong khi ở thời điểm cuối năm 2018 là 7.595 tỷ đồng, tức cao hơn gần 1.000 tỷ đồng.
Đơn vị kiểm toán không thể thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để xác định khả năng thu hồi của số nợ tồn đọng tại thời điểm cuối tháng 6/2019 là 2.549 tỷ đồng bao gồm trong các số dư trên. Theo đó, đơn vị kiểm toán không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh các khoản mục nói trên hay không và các ảnh hưởng nếu có đến báo cáo tài chính của HAG.
Thứ hai, trong kỳ, HAG đã ghi nhận một khoản thu nhập khác từ việc hoàn nhập số dư dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tại thời điểm cuối năm 2018 là 335 tỷ đồng. Việc trích lập này đã được thực hiện trong các năm trước theo quy định tại Nghị định 20 về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Còn tại kỳ kế toán này, HAG cũng không ghi nhận khoản dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tương tự với số tiền 155 tỷ đồng. Nếu HAG thực hiện ước tính và ghi nhận chi phí thuế này theo hướng dẫn của Nghị định 20 cho kỳ kế toán này thì chỉ tiêu Thu nhập khác sẽ giảm 335 tỷ đồng, Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành sẽ tăng 155 tỷ đồng; kéo theo đó, HAG sẽ lỗ trước và sau thuế lần lượt là 355 tỷ đồng và 491 tỷ đồng. Đồng thời, lỗ lũy kế tại thời điểm cuối tháng 6/2019, Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước sẽ tăng với cùng số tiền là gần 491 tỷ đồng.
Loại vi phạm trong hợp đồng vay và trái phiếu
Ngoài ra, đơn vị kiểm toán cũng nhấn mạnh, HAG đã vi phạm một số điều khoản trong hợp đồng vay và trái phiếu.
Cụ thể, trong kỳ, khoản vay ghi nhận tăng thêm gần 1,000 tỷ đồng chủ yếu phát sinh từ vay trái phiếu thường - chuyển đổi và vay ngắn hạn ngân hàng cũng như khoản vay khác. Tài sản thế chấp của những khoản vay này thực tế có rất nhiều vấn đề từ hệ số thanh toán, bảo hiểm cho tài sản đảm bảo đến diện tích cũng như giá trị trồng cao su, cọ dầu và nuôi bò.
 |
Phân loại nợ vay của HAG
|
Theo đó, hợp đồng vay và trái phiếu thường từ Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NVB), Ngân hàng TMCP Phát triển TPHCM (HDBank), Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng Lào - Việt thì diện tích trồng cây cao su trong hợp đồng tín dụng cam kết đầu nhỏ hơn rất nhiều so với thực tế HAG đang trồng.
Ngoài ra, hai khoản vay dài hạn từ BIDV lần lượt gần 250 tỷ đồng và 579 tỷ đồng đã đến hạn thanh toán (từ tháng 6-12/2019), song HAG chưa thanh toán 106 tỷ đồng theo lịch. Hay khoản vay 537 tỷ đồng cũng từ BIDV, HAG chưa mua bảo hiểm cho các tài sản đảm bảo, và 37 căn hộ, block A-B-C tại đường số 40 Hùng Vương, Thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, thuộc sở hữu của CTCP Hoàng Anh Gia Lai Đắk Lắk nằm trong danh mục tài sản đảm bảo đã được bán.
Đối với hợp đồng khoản vay từ Ngân hàng Lào - Việt, tại ngày lập báo cáo này, HAG đã thanh lý toàn bộ số bò vì thế không đảm bảo đủ số lượng bò nhập 14.219 con theo quy định; rồi diện tích dầu cọ trong hợp đồng là 3.155 ha, song thực tế chỉ 2.850 ha; chưa đảm bảo đủ giá trị đàn bò là 26,46 triệu USD theo yêu cầu của hợp đồng. Hay khoản vay gần 64 tỷ đồng, HAG cũng chưa thanh toán khoản vay đến hạn theo lịch thanh toán là 25/05/2019.
Đối với khoản vay 300 tỷ đồng từ Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank), HAG cũng chưa mua bảo hiểm cho tài sản đảm bảo theo như cam kết.
Còn quy định trong hợp đồng đặt mua trái phiếu thường 300 tỷ đồng từ CTCP Việt Golden Farm thì hệ số thanh toán hiện hành phải lớn hơn 1, trong khi hiện chỉ số này của HAG lại nhỏ hơn 1.
6 tháng lỗ hơn 516 tỷ đồng, vay nợ giảm được hơn 5.000 tỷ đồng
Về tình hình sản xuất kinh doanh 6 tháng, HAG ghi nhận doanh thu thuần đạt vỏn vẹn hơn 922 tỷ đồng, giảm mạnh tới 68% so cùng kỳ 2018. Trong kỳ, HAG ghi nhận hơn 89 tỷ đồng lỗ từ hoạt động khác (giảm mạnh so mức 216 tỷ của cùng kỳ), chủ yếu do ảnh hưởng từ chi phí chuyển đổi vườn cây và xóa sổ tài sản cố định. Theo đó, HAG báo lỗ ròng hơn 516 tỷ đồng, cao hơn rất nhiều so mức lỗ 35 tỷ đồng của cùng kỳ.
Nhờ trong kỳ sau những cú “giải cứu” từ CTCP Ô tô Trường Hải (Thaco), mà HAG giảm được vay nợ 5.130 tỷ đồng nên cuối kỳ tổng nợ vay giảm từ mức 21.753 tỷ đồng xuống còn 17.623 tỷ đồng.