Giá vàng tăng kỷ lục ảnh hưởng thế nào đến kinh tế Việt Nam?

Tính đến 16h30 ngày 10/5/2024, giá vàng trong nước tăng bứt phá, chính thức chạm ngưỡng 92,4 triệu đồng/lượng.

Hiện, giá vàng SJC được Tập đoàn DOJI niêm yết ở ngưỡng 90,1 - 91,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Chênh lệch giá mua - bán ở ngưỡng 1,4 triệu đồng/lượng.

Trong khi đó, Bảo Tín Minh Châu niêm yết giá vàng SJC ở ngưỡng 90-91,8 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Chênh lệch giá mua - bán vàng SJC ở ngưỡng 1,8 triệu đồng/lượng.

Giá vàng SJC tại Công ty Vàng bạc Đá quý Sài Gòn – SJC niêm yết ở ngưỡng 90,1-92,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra).

Không chỉ trong nước, kim loại quý ở thị trường thế giới cũng đang tăng rất mạnh. Tính đến 16h15, giá vàng thế giới niêm yết trên Kitco ở ngưỡng 2.373.5 USD/ounce.

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển chia sẻ trên báo Tiêu Dùng, hiện giá vàng trong nước đang tăng do chịu 3 yếu tố tác động cùng lúc. Thứ nhất, giá vàng thế giới tăng do bất ổn của kinh tế, chính trị.

Thứ hai, trong nhiều năm nay không có khung vàng miếng ở thị trường nội địa, trong khi nhu cầu mỗi năm đều có và đặc biệt nhu cầu tăng mạnh trong năm 2022, 2023 là những năm thị trường bất động sản suy thoái, dòng tiền “chảy” nhiều vào kênh đầu tư vàng.

Thứ ba, lãi suất tiết kiệm giảm cũng là nguyên nhân gián tiếp khiến nhu cầu mua vàng tăng mạnh, từ đó đẩy giá vàng trong nước tăng nhanh và tăng cao hơn cả giá vàng thế giới.

Dù mục tiêu của đầu thầu vàng vẫn là để hạ nhiệt giá vàng, giảm khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng Việt Nam và thế giới nhưng việc đấu thầu chưa diễn ra thành công, cũng như chưa có lượng cung vàng trên thị trường để hạ nhiệt nhu cầu, vì vậy giá vàng vẫn tăng. Sắp tới khi nguồn cung vẫn còn khan hiếm thì giá vàng vẫn sẽ còn tăng.

Rõ ràng đấu thầu không phải là giải pháp phù hợp cho quản lý thị trường vàng, mà cụ thể ở đây là giảm giá vàng trong nước xuống một mức hợp lý so với giá vàng thế giới như Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

Trên thực tế, đấu thầu vàng là cách để NHNN cung lượng vàng ra với một mức giá không bị trách nhiệm. Có thể hiểu nôm na là, nếu NHNN cung giá thấp quá thì có thể bị trách nhiệm, ngược lại cung giá cao quá cũng bị trách nhiệm.

Vì vậy, NHNN mới dùng biện pháp đấu thầu để giảm trách nhiệm về xác định giá. Cách làm này về bản chất không giải quyết được yếu tố chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới, mà chỉ đưa được giá vàng ra ở mức sát nhất với thị trường qua đấu thầu.

Tình hình hiện tại, vẫn còn may mắn vì vàng tăng giá không phải do chính sách kinh tế vĩ mô đang yếu kém, hay do Nhà nước tung tiền để lạm phát. Nếu những yếu tố này là nguyên nhân khiến vàng tăng giá thì thật sự đáng lo ngại. 

Tuy nhiên, như tôi đã phân tích ở trên, vàng tăng giá vì chịu ảnh hưởng của vàng thế giới, lãi suất tiết kiệm giảm, các kênh đầu tư khác như chứng khoán, bất động sản suy yếu…khiến cung không đủ cầu.

Do đó, chỉ cần lượng vàng được tung ra một cách có kế hoạch, từng bước sẽ dần dần đáp ứng được nhu cầu nhất định cho người dân và làm giá vàng trên thị trường “hạ nhiệt”.

Ông Lê Xuân Nghĩa là thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia phân tích với báo Tiền Phong rằng, giá vàng tăng mãi tác động tới tâm lý rất lớn. Điều này khiến dân tìm cách mua vàng để tích trữ và bảo toàn. Như vậy, một lượng vốn lớn không đi vào sản xuất kinh doanh.

“Giá vàng tăng một cách vô lý, tăng giá do độc quyền. Ông không nhập khẩu về hay nói cách khác là ngăn sông cấm chợ”, ông Nghĩa nói và cho rằng nếu cho nhập khẩu và quản lý qua hải quan điện tử, thuế sẽ khiến giá vàng hạ nhiệt.

Nói về câu chuyện đấu thầu vàng để hạ nhiệt giá vàng, ông Nghĩa không đồng tình với việc đấu thầu này.

“Đấu thầu không phải là biện pháp để tăng nguồn cung. Quan trọng nhất tăng nguồn cung là cho phép ngân hàng thương mại, doanh nghiệp vàng được xuất nhập khẩu vàng, nhà nước chỉ nên kiểm soát bằng thuế.

Nếu cho phép nhập khẩu vàng, ngay lập tức trong vòng 1 tuần giá vàng trong nước và thế giới sẽ liên thông. Nhập khẩu vàng từ Singapore, Hong Kong - Trung Quốc, Thái Lan… về Việt Nam rất nhanh”, ông Nghĩa khẳng định.

Theo tính toán của Hội đồng vàng thế giới, nhu cầu vàng trong nước khoảng 50 tấn/năm, nếu nhập khẩu tốn hết khoảng 3 tỷ USD - một con số không quá lớn. Chưa kể, cho phép xuất nhập khẩu vào chính thức sẽ khuyến khích được xuất khẩu vàng nữ trang, giúp thị trường cân bằng được ngoại tệ.

Về nỗi lo vàng hóa, theo chuyên gia này, Ngân hàng Nhà nước đã tách vàng ra khỏi hệ thống ngân hàng (cấm vàng trở thành tiền gửi và cho vay trong hệ thống ngân hàng) nên vàng hóa đã kết thúc, không cần lo lắng về vấn đề này.