Chứng khoán VNDirect vừa công bố báo cáo phân tích ngành ngân hàng với chủ đề Bước ngoặt đến gần.
Chênh lệch tăng trưởng huy động-tín dụng đang nới rộng sẽ đè nặng lên các ngân hàng có thanh khoản thấp
Trong Q1/2022, ngân hàng đã đạt tăng trưởng lợi nhuận 29% so với cùng kỳ và ROE 22% nhờ vào tăng trưởng tín dụng tốt, thu nhập từ phí khả quan và chi phí tín dụng được kiểm soát tốt.
Tín dụng hệ thống đã tăng 8% từ đầu năm tính đến cuối 31/5/2022 (5 tháng 2021 tăng 5%), cho thấy nhu cầu tín dụng tăng mạnh nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh quay trở lại sau đại dịch.
Còn tính đến Q1/2022, tín dụng tăng 6% kể từ đầu năm (tăng 16,9% so cùng kỳ) lên 11.149 nghìn tỷ đồng nhờ vào tăng trưởng từ các ngành nghề sản xuất - kinh doanh và các lĩnh vực ưu tiên.
Ba ngân hàng thương mại Nhà nước (NHTM Nhà nước) niêm yết là BIDV, VCB và CTG, chiếm 33,5% thị phần cho vay cả nước, ghi nhận tín dụng tăng 6,7% từ đầu năm, cao hơn mức tăng của toàn hệ thống.
Tổng dư nợ cho vay của 15 ngân hàng niêm yết, chiếm 62% tín dụng hệ thống, tăng 6,7% tính đến cuối Q1/2022.
Tiền gửi của dân cư tăng trưởng chậm lại, chỉ tăng 3,3% so với đầu năm. VNDirect cho rằng khách hàng cá nhân vẫn đang tìm kiếm các công cụ đầu tư có lợi suất cao hơn như trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, bất động sản trong bối cảnh lãi suất tiền gửi vẫn ở mức thấp tại thời điểm đó.
Tổng tiền gửi của khách hàng tại 3 NHTM Nhà nước (chiếm 30% tổng M2), tăng 4,2% từ đầu năm, cao hơn mức tăng trưởng chung. Tổng tiền gửi của 15 ngân hàng niêm yết, chiếm 56% tổng M2, tăng 4,2% so với đầu năm ở cuối Q1/2022 (cao hơn nhiều so với mức 1,6% kể từ đầu năm ở cuối Q1/2021).
VNDirect nhận thấy rằng chênh lệch tăng trưởng huy động-tín dụng đang nới rộng sẽ phần nào đè nặng lên các ngân hàng có thanh khoản thấp.
VNDirect kỳ vọng tăng trưởng tín dụng hệ thống sẽ tiếp tục tăng tốc và đạt ít nhất là 14% trong năm 2022, nhờ (i) hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi mạnh mẽ; (ii) lãi suất cho vay thấp để kích thích nhu cầu vay vốn của người mua nhà; và (iii) tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao hơn.
Theo quan điểm của VNDirect, việc Việt Nam đã được bình thường hóa kể từ tháng 10/2021 cùng với các gói hỗ trợ hiện hành của Chính phủ và lãi suất cho vay thấp sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp hồi phục và nhận các khoản vay mới để hoạt động, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng. Tuy vậy, mục tiêu của NHNN là ổn định vĩ mô, kiểm soát, không để xảy ra lạm phát và sẽ phải căn cứ vào mức độ tuân thủ của các ngân hàng về độ an toàn vốn để xét cấp hạn mức tín dụng.
Lãi suất cho vay duy trì mức thấp, lãi suất tiền gửi tiếp đà tăng mạnh
Tại thời điểm cuối Q1/2022, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 3 và 12 tháng không đổi so với mức cuối năm 2020 và năm 2021; tuy nhiên đã tăng trở lại kể từ tháng 5/2022.
Việc Ngân hàng nhà nước (NHNN) đã thực hiện hỗ trợ lãi suất với quy mô 3.000 tỷ đồng vào năm ngoái từ 3-4%/năm đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng mạnh bởi dịch Covid-19. Hay Chính phủ đã có phương án khác trong năm nay với gói hỗ trợ lên đến 40.000 tỷ đồng với mức lãi suất cho vay ưu đãi 2% đến hết năm 2023... Nhờ những chính sách hỗ trợ này, VNDirect kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm trung bình khoảng 10-30 điểm cơ bản so với cùng kỳ trong năm 2022.
Ngược lại, lãi suất tiền gửi sẽ khó duy trì ở mức thấp và sẽ bắt đầu tăng trở lại trong năm nay do (1) nhu cầu huy động vốn tăng dựa trên (1) tín dụng tăng trưởng, (2) sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn như bất động sản và chứng khoán và nhất là (3) áp lực lạm phát. Theo đó, lãi suất tiền gửi sẽ tăng 30-50 điểm cơ bản trong năm 2022.
VNDirect dự đoán lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng tại các NHTM sẽ tăng lên mức 5,9-6,1%/năm vào cuối năm 2022, tuy nhiên vẫn thấp hơn mức 6,8%/năm giai đoạn trước dịch bệnh.
Ngoài ra, trong trường hợp Thông tư 08/21/TT-NHNN không được gia hạn thêm 1 năm nữa, tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn cho vay dài hạn sẽ giảm từ mức 37% xuống 34% bắt đầu từ ngày 01/10/2022; đồng nghĩa với việc các ngân hàng sẽ phải giảm nguồn vốn ngắn hạn hoặc tăng cho vay trung và dài hạn để đáp ứng yêu cầu nói trên.
Cổ phiếu ngân hàng nào có câu chuyện riêng, định giá hấp dẫn?
VNDirect kỳ vọng nền kinh tế sẽ tăng tốc vào năm 2022 nhờ xuất khẩu tăng trưởng mạnh, nhu cầu phục hồi và được các chính sách tài khóa hỗ trợ; và ngành Ngân hàng là lựa chọn đầu tư tiêu biểu trong bối cảnh nền kinh tế phục hồi sau đại dịch.
Mặc dù biên lãi thuần NIM khó có thể tiếp tục cải thiện do lãi suất huy động cao hơn, các ngân hàng vẫn có thể duy trì tăng trưởng lợi nhuận tốt (ước tính khoảng +29,4% svck; +25,6% svck nếu loại trừ khoản thu nhập bất thường từ mảng bảo hiểm của VPB) và khả năng sinh lời mạnh mẽ ở mức 22% trong năm nay, do tín dụng tăng trưởng ổn định, thu nhập từ phí tăng nhanh và chi phí tín dụng được kiểm soát tốt.
Ngành ngân hàng đang giao dịch ở mức P/BV dự phóng trung bình là 1,46 lần trong năm 2022 - thấp hơn nhiều so với mức P/BV trung bình 3 năm là 2 lần mặc dù lợi nhuận toàn ngành ước tính vẫn tăng trưởng mạnh mẽ và khả năng sinh lời ROE cao, điều này cho thấy mức định giá rất hấp dẫn đối với ngành, theo quan điểm của VNDirect.
Ngành ngân hàng đã phải đối mặt với những khó khăn do lo ngại về lạm phát, NIM thu hẹp và nợ xấu tăng nhanh sau khi Thông tư 14 kết thúc. Hơn nữa, tâm lý dè chừng đối với cổ phiếu ngân hàng đã trở nên nghiêm trọng hơn do phản ứng thái quá của nhà đầu tư khi Chính phủ có những động thái quản lý và giám sát chặt chẽ hơn đối với thị trường vốn, cho dù việc này sẽ giúp cải thiện tính minh bạch và bền vững của thị trường trong dài hạn.
VNDirect tin rằng những sự kiện nói trên sẽ không đem lại những hệ quả nghiêm trọng và các ngân hàng Việt Nam có thể vượt qua mọi rủi ro về chất lượng tài sản nhờ vào bộ đệm dự phòng lớn và việc kiểm soát chặt chẽ khi giải ngân vào phân khúc bất động sản có rủi ro cao; và đợt bán tháo ồ ạt vừa qua đã đưa định giá của các ngân hàng về mức rất hấp dẫn.
Với những phân tích trên, VNDirect ưa thích cổ phiếu VPB, HDB và TCB dựa trên câu chuyện riêng của từng ngân hàng, định giá hấp dẫn cùng với nền tảng cơ bản vững chắc.
Trong đó, với VPBank (VPB), VNDirect kỳ vọng ngân hàng sẽ ghi nhận hạn mức tăng trưởng tín dụng cao trong năm nay, ít nhất 23%, dựa vào tỷ lệ an toàn vốn cao nhất ngành (15,2% cuối Q1/2022).
Đồng thời, FE Credit sẽ hồi phục trở lại về mức trước đại dịch (3-4 nghìn tỷ đồng LNTT; gấp 6 lần năm 2021).
Quan trọng hơn, việc bán vốn thành công cho đối tác nước ngoài sẽ là một động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho VPB trong thời gian sắp tới.
Đối với HDBank (HDB), ngân hàng này cũng sẽ nhận được hạn mức tăng trưởng tín dụng cao nhờ vào tỷ lệ an toàn vốn thuộc top toàn ngành (14,4%); VNDirect dự kiến tăng trưởng tín dụng của HDB sẽ đạt ít nhất 22% vào năm nay. Ngoài ra, HDB cũng sẽ là 1 trong số ít các ngân hàng có thể hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp của toàn ngành trong năm 2022 dựa trên tỷ lệ cho vay/tiền gửi (LDR) rất thấp 66% (so với quy định là 85%).
Bảo hiểm sẽ là điểm sáng trong bức tranh kết quả kinh doanh của HDB khi HDB là 1 trong số ít các ngân hàng mới tái khởi động lại hoạt động bảo hiểm và đồng thời chưa ký kết hợp đồng bảo hiểm độc quyền. Với tệp khách hàng lớn và tiềm năng vốn có, VNDirect tin rằng HDB sẽ đẩy mạnh được thu nhập từ phí 1 cách mạnh mẽ thông qua mảng bảo hiểm.
Còn Techcombank (TCB), việc Chính phủ sẽ kiểm soát và giám sát chặt chẽ thị trường vốn theo VNDirect là một điểm tích cực để giúp nâng tính minh bạch và bền vững của thị trường trong dài hạn. Tuy vậy, điều này đã gây ra tâm lý dè chừng của nhà đầu tư đối với cổ phiếu TCB - cổ phiếu của 1 ngân hàng có tỷ trọng cho vay bất động sản lớn trong danh mục cho vay và nắm giữ khối lượng trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất trong toàn ngành NH.
VNDirect tin rằng TCB sẽ gặp ít rủi ro đối với sự kiện trên nhờ vào mô hình kinh doanh tốt và vị thế vững chắc của ngân hàng trong thời điểm hiện tại để có thể nắm bắt được xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường trái phiếu và bất động sản trong những năm tới.
Về bức tranh KQKD 2022, TCB sẽ là 1 trong các ngân hàng ghi nhận tăng trưởng tín dụng cao (khoảng 22%) dựa trên tỷ lệ an toàn vốn CAR cao (15,1%). NIM nhìn chung sẽ không giảm mạnh nhờ vào tỷ lệ CASA cao nhất trong toàn ngành và tiềm năng lớn để mở rộng cho vay cá nhân. Kết hợp với chất lượng tài sản tốt nhất toàn ngành, VNDirect tự tin rằng TCB sẽ đạt 26% tăng trưởng LN ròng trong năm nay với tỷ suất sinh lời ROE là 22%.