Trong tháng 4/2021, Bộ Tài chính cho biết đã nhận được một số câu hỏi từ phóng viên, cơ quan báo chí, người dân, doanh nghiệp về các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính; trong đó có các vấn đề liên quan đến lĩnh vực chứng khoán.
Theo Bộ Tài chính, báo chí phản ánh tình trạng các công ty chứng khoán "biến tướng" huy động vốn, vi phạm nghiêm trọng các quy định của nhà nước, dưới các hình thức hợp tác đầu tư, tiết kiệm tiền gửi…
Nhiều chuyên gia cho rằng, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phải thanh kiểm tra và yêu cầu các công ty chứng khoán chấm dứt ngay dịch vụ này để tránh rủi ro phát sinh.
Trả lời về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, đã có văn bản yêu cầu Công ty cổ phần Chứng khoán MB - MBS, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect (VNDirect) báo cáo, giải trình về nội dung phản ánh của báo chí nói trên. Bộ Tài chính đã có văn bản yêu cầu MBS dừng thực hiện dịch vụ.
Đối với VNDirect, Bộ Tài chính sẽ có xử lý tương tự sau khi nhận được ý kiến giải trình của công ty và tổ chức kiểm tra hoạt động một số công ty chứng khoán.
Một vấn đề nóng được dư luận quan tâm nữa đó là, có ý kiến cho rằng, việc Sở Giao dịch Chứng khoán TP Hồ Chí Minh (HoSE) gửi công văn đến công ty chứng khoán về việc nâng lô giao dịch khá gấp nên thông tin đến nhà đầu tư có phần cập rập, nhiều người không kịp bán lô lẻ (từ 1 - 99 cổ phiếu). Nhiều công ty chứng khoán phản ánh tiềm ẩn nguy cơ thua lỗ khi phải đứng ra giải cứu.
Một số nhà đầu tư cho rằng, việc đầu tư, nâng cấp hệ thống xử lý lệnh là của cơ quan quản lý. Tất cả các giao dịch dù lớn hay nhỏ đều thu phí của khách hàng trên phần trăm giá trị giao dịch. Tại sao lại lấy lý do nghẽn lệnh mà bắt khách hàng phải có trách nhiệm giải quyết tình trạng nghẽn lệnh này bằng cách nâng số cổ phiếu được phép giao dịch lên 100 cổ phiếu/lần?
Ở góc độ khác, nhiều nhà đầu tư vẫn lo việc ông Lê Hải Trà, Tổng Giám đốc HoSE giải thích với giới truyền thông rằng nếu nâng lô tối thiểu lên 1.000 cổ phiếu áp dụng với các cổ phiếu có thị giá dưới 30.000 đồng sẽ giúp giảm hơn 20% số lượng lệnh hiện nay, từ đó góp phần giảm tắc nghẽn cho HoSE.
Trước đó, giải pháp tăng lô lên 1.000 cổ phiếu bị Bộ Tài chính bác bỏ. Trong khi đó, theo TS. Hồ Quốc Tuấn, giảng viên Đại học Bristol, Anh, xu thế chung của thị trường chứng khoán thế giới là giảm lô giao dịch tối thiểu về 1 cổ phiếu hoặc thấp hơn.
Về vấn đề này Bộ Tài chính cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến sự quá tải và nghẽn lệnh trong thời gian vừa qua là do thanh khoản thị trường tăng trưởng quá nhanh, trong khi năng lực xử lý của hệ thống giao dịch hiện tại có giới hạn.
Bộ Tài chính nhận định, việc thay thế sang hệ thống giao dịch mới để đáp ứng nhu cầu giao dịch ngày càng tăng của thị trường là nhu cầu cấp thiết nên đã yêu cầu HoSE và các đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ, sớm đưa hệ thống công nghệ thông tin thị trường chứng khoán mới (dự án KRX) vào hoạt động.
Theo kế hoạch, dự án này đã có thể hoàn thành trong năm 2020. Tuy nhiên, do dịch bệnh COVID-19 ảnh hưởng đến việc chuyên gia nước ngoài có mặt đầy đủ đúng thời hạn triển khai công việc nên tiến độ dự án bị kéo dài.
Trong thời gian chờ hệ thống mới, Bộ Tài chính đã quyết định lựa chọn phương án thuê dịch vụ công nghệ thông tin do Tập đoàn FPT cung cấp; phương án này hiện đang được gấp rút triển khai, khi hoàn thành sẽ giải quyết được triệt để tình trạng nghẽn lệnh.
Hiện, giải pháp nâng lô giao dịch lên 100 cổ phiếu đã được thực hiện là giải pháp tạm thời để giải quyết sự cố, giảm thiểu tình trạng nghẽn lệnh và hạn chế thiệt hại cho đại đa số nhà đầu tư trên thị trường, có lợi cho tổng thể thị trường. Nhà đầu tư có thể thỏa thuận với các công ty chứng khoán để bán các cố phiếu lô lẻ nếu có.
Hiện nay, Bộ Tài chính chưa có phương án tiếp tục nâng lô giao dịch. Sau khi phương án thuê dịch vụ công nghệ thông tin hoàn tất và đi vào hoạt động, Bộ Tài chính mà cụ thể là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ sớm khôi phục môi trường đầu tư, bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho các nhà đầu tư và thành viên thị trường.
Bộ Tài chính rất mong nhận được sự ủng hộ và cùng chung tay của các doanh nghiệp và nhà đầu tư để thị trường sớm vượt qua giai đoạn khó khăn hiện tại, hướng tới một thị trường chứng khoán phát triển ổn định, bền vững trong thời gian tới.