Một chiếc máy bay không người lái đáng giá chỉ vài trăm USD có thể hạ gục một radar giá 100 triệu USD. Đối với Tom Driscoll, Giám đốc Công nghệ của Echodyne, phép tính đó vừa là vấn đề lớn nhất của chiến trường hiện đại, vừa là cơ hội cho công ty ông.

Sự bất cân xứng về kinh tế này vừa là thách thức cốt lõi của chiến tranh hiện đại vừa làm thay đổi cách thức chiến tranh diễn ra.

Khi máy bay không người lái ngày càng phổ biến trên chiến trường, nhu cầu về radar để phát hiện chúng cũng tăng theo. Ảnh: James Newsome/DVIDS

Driscoll giải thích: "Nếu tôi gửi 10 hoặc 100 máy bay không người lái nhỏ, mỗi chiếc có giá 100 USD, và tôi phá hủy một radar trị giá 100 triệu USD, thì vấn đề tổn thất trở thành mối quan ngại của bất cứ lực lượng quân đội nào".

Ông lập luận rằng giải pháp không phải là chế tạo những radar tốt hơn và đắt tiền hơn, mà là chế tạo những radar có khả năng hoạt động tốt nhưng giá thành phải đủ rẻ để triển khai ở mọi nơi.

Chiến thuật giá rẻ chống lại giá rẻ

Công ty của Driscoll tuyên bố đã giải quyết được một vấn đề đã làm đau đầu các nhà thầu quốc phòng trong nhiều thập kỷ: làm thế nào để chế tạo hệ thống radar có hiệu suất tương đương với mảng pha cấp quân sự nhưng lại có chi phí, kích thước và mức tiêu thụ điện năng chỉ bằng một phần nhỏ.

Ông cho biết bước đột phá nằm ở phương pháp hoàn toàn khác sử dụng siêu vật liệu - một lĩnh vực vật lý cho phép điều khiển sóng vô tuyến thông qua các phương pháp cơ bản mới.

Radar EchoGuard của Echodyne có kích thước chỉ bằng một cặp tài liệu.

Driscoll nói về nghiên cứu siêu vật liệu ban đầu của nhóm mình: “Chúng tôi có một cái búa, chúng tôi đi tìm đinh. Hóa ra bài toán này rất có giá trị trong radar.”

Thời điểm này, khi máy bay không người lái thương mại giá rẻ tràn ngập chiến trường từ Ukraine đến Trung Đông, quân đội trên toàn thế giới đang tranh giành các hệ thống phát hiện giá cả phải chăng, có thể đáp ứng được quy mô của mối đe dọa.

Driscoll tin rằng công nghệ của ông mở ra con đường hướng tới cái mà ông gọi là "làm cho thế giới an toàn trong thời đại tự chủ" — một sứ mệnh mở rộng từ các khu vực chiến sự đang diễn ra đến bảo vệ cơ sở hạ tầng và biên giới quan trọng.

Radar EchoShield được tích hợp trên hệ thống phòng không mới nhất Saab Loke của NATO.

Driscoll mô tả Echodyne là “một công ty nền tảng công nghệ”, cho rằng tiến bộ cốt lõi của công ty là kiến ​​trúc mới cho công nghệ định hình chùm tia.

Các radar tốt nhất trên thế giới đều có khả năng điều hướng sóng vô tuyến, hầu như luôn thông qua cái gọi là mảng pha, vốn rất đắt đỏ, kích thước lớn và tiêu tốn nhiều năng lượng.

Ngược lại, ông khẳng định phương pháp siêu vật liệu của Echodyne “là một cách hoàn toàn khác biệt để tập trung toàn bộ năng lượng của radar” theo các hướng hẹp và có thể chuyển đổi nhanh chóng.

Ông cho biết: "Cách tiếp cận khác biệt đó rẻ hơn 10 hoặc 100 lần so với mọi cách tiếp cận để xây dựng một mảng pha cổ điển từng được thử nghiệm", đồng thời gọi kết quả này là "một bước ngoặt".

Radar Counter-Drone ra đời

Driscoll cho biết "bàn đạp" của công ty là chống lại UAS: phát hiện và theo dõi các máy bay không người lái nhỏ, bay thấp, thường là thương mại trong môi trường phức tạp.

Luôn có những radar hiệu suất cao có thể phát hiện những máy bay không người lái nhỏ này, đồng thời một số hệ thống hàng đầu thế giới có giá lên tới hơn 10 triệu USD mỗi chiếc, một số trong số đó có giá lên tới 100 triệu USD.

Trong khi đó, các đàn máy bay giá rẻ, xuất kích với số lượng vừa đủ đã có thể cân bằng chiến trường và đưa các radar đắt tiền này vào thế nguy hiểm.

Echodyne tuyên bố rằng radar của họ mang lại "hầu hết hiệu suất của một radar cao cấp, rất đắt tiền trong khi vẫn đưa ra mức giá cho phép bạn cân bằng vấn đề".

Để theo kịp, nhịp độ của chiến tranh hiện đại cần phải áp dụng cùng một tốc độ phòng thủ đủ nhanh giống như việc phát triển các UAV.

"Bạn phải lên kế hoạch cho sự phát triển nhanh chóng, lặp lại nhanh chóng", ông nói. Điều đó có nghĩa là các hệ thống được định nghĩa bằng phần mềm và khả năng "cung cấp các bản cập nhật phần mềm để phản ứng với bản chất thay đổi của các mối đe dọa".

Tuy nhiên, vị CEO này cho rằng họ cũng không đe dọa cướp đi công việc hay mối làm ăn của các nhà thầu quân sự với các radar cỡ lớn và đắt tiền hiện nay.

Ông nói: “Tôi có thể sở hữu radar tốt nhất thế giới và bán nó với giá một USD, và điều đó sẽ không gây ảnh hưởng đến Raytheon hay Northrop. Vị thế mạnh mẽ của các công ty lớn trong việc quản lý các chương trình chính phủ lớn là "khá bất khả xâm phạm".

Lĩnh vực quốc phòng cuối cùng cũng đang đón nhận các sản phẩm được điều chỉnh từ thị trường dân sự. Tương tự việc vũ khí hóa các UAV dân sự, các loại radar cỡ nhỏ cũng vậy. Đây không phải là tư duy mới, nó chỉ mới bắt đầu được chấp nhận và sự thay đổi cần có thời gian.

Những cụm radar gọn nhẹ này có thể được triển khai dày đặc để phát hiện các UAV với chi phí cực thấp.

Ông chỉ ra radar EchoGuard và EchoShield của Echodyne là ví dụ về các nền tảng nhận được "các bản cập nhật phần mềm thường xuyên", mà ông mô tả là bổ sung "những tính năng mới rất đáng kể" chứ không chỉ là các bản vá lỗi đơn thuần. Ông khẳng định, các tín hiệu nhu cầu "rất rõ ràng, rất lớn và đang tăng trưởng với tốc độ rất lành mạnh".

Ông lập luận rằng điều quan trọng là khám phá ra nhiều ứng dụng hơn với quy mô của radar ô tô, thứ đã kéo toàn bộ chuỗi cung ứng tiến lên. Ông cho rằng máy bay không người lái có thể đạt được quy mô đó nếu các thành phố cần mạng lưới cảm biến dày đặc để quản lý không phận đông đúc ở độ cao thấp.

"Chúng ta có lẽ sẽ cần cảm biến, các cảm biến khá cần thiết cho radar. Nếu các thành phố xây dựng mạng lưới radar giúp quản lý không phận thì các khoản đầu tư sẽ "tăng vọt", chúng tôi sẽ có thêm tiền để thúc đẩy những tiến bộ trong lĩnh vực này."