James Borton là cựu Giám đốc của Dự án Đối ngoại Châu Á - Thái Bình Dương và là cựu phóng viên nước ngoài (có trụ sở tại Hong Kong) của The Washington Times. Ông cũng cộng tác với Asia Sentinel, Asia Times, East Asia Forum, Geopolitical Monitor, Nikkei Asian Review, The South China Morning Post, Project Syndicate and World Politics Review.
Với hơn 25 năm kinh nghiệm nghiên cứu Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, ông bày tỏ sự bất ngờ về một hình ảnh mới của Việt Nam được khơi gợi từ những chiếc xe VinFast.
Thương hiệu quốc gia với tầm nhìn toàn cầu
- Hãng xe VinFast của Việt Nam mới đây đã giao những chiếc xe điện đầu tiên cho khách hàng Mỹ, chỉ sau 5 năm thương hiệu này ra đời. Ông nghĩ sao về điều này?
Hyundai của Hàn Quốc phải sau 20 năm kinh doanh ở trong nước mới xuất khẩu sang Mỹ. Nhắc lại ví dụ này để thấy sự khác biệt và tốc độ của VinFast. Tôi cho rằng cơ hội tuyệt vời đang mở ra cho những hãng xe điện tiên phong như VinFast khi thế giới cần các giải pháp hữu ích để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.
Thế giới đang kêu gọi các hãng xe hơi từ bỏ sản xuất xe động cơ đốt trong, đầu tư phát triển xe điện, thực hiện cam kết phát triển phương tiện giao thông không phát thải tại COP26. Có thể nói chính cuộc khủng hoảng môi trường hiện nay thúc đẩy VinFast công bố chiến lược thuần điện mang tính toàn cầu và tham gia cam kết về ứng phó biến đổi khí hậu với tốc độ rất nhanh.
Chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á - Nhà báo James Borton.- Đại sứ Indonesia từng phát biểu “VinFast là bài học cho ngành xe hơi Indonesia trong việc phát triển một thương hiệu mang tính đại diện quốc gia”. Là chuyên gia nghiên cứu về Đông Nam Á, ông nghĩ sao về điều này?
Có thể nói, Việt Nam là quốc gia dẫn đầu tại ASEAN từ trước cả những thành tựu công nghệ gần đây. Chưa đầy hai năm trước, Chính phủ Việt Nam đã ban hành chiến lược quốc gia với mục tiêu trở thành trung tâm về đổi mới sáng tạo và trí tuệ nhân tạo (AI) của ASEAN. Đặc biệt, sự xuất hiện của VinFast đã củng cố đáng kể vị thế của Việt Nam với tư cách là quốc gia tiên phong về lĩnh vực xe điện với công nghệ hàng đầu.
Với sự quan tâm ngày càng cao của thế giới dành cho xe điện, rõ ràng nền tảng mà “doanh nghiệp đầu tàu” VinFast đang tạo dựng giúp Việt Nam có nhiều tiềm năng để trở thành quốc gia dẫn đầu khu vực về điện khí hóa giao thông.
- Tại châu Á, Hàn Quốc đã trở thành một trong bốn “con rồng châu Á” chủ yếu nhờ vào ngành công nghiệp ô tô, dù xuất phát muộn hơn nhiều nước khác. Theo ông, Việt Nam có thể học được gì từ quá trình này?
Không thể phủ nhận là các tập đoàn công nghiệp tư nhân Hàn Quốc đã đóng góp phần lớn vào sự phát triển thần kỳ của quốc gia này. Việt Nam có thể nghiên cứu cách mà Hàn Quốc nâng đỡ ngành công nghiệp ô tô để biến đây trở thành một nguồn sức mạnh quốc gia khi ra toàn cầu.
Cụ thể, chính quyền Seoul từ rất sớm đã có những chính sách rất mạnh mẽ hỗ trợ ngành công nghiệp xe hơi. Ban đầu, Hàn Quốc không cho phép các nhà sản xuất xe hơi nước ngoài gia nhập thị trường nội địa nếu không phải theo hình thức liên doanh. Điều này cũng tạo điều kiện để các doanh nghiệp nội địa tiếp cận công nghệ một cách nhanh chóng.
VinFast góp phần tạo dựng hình ảnh một “Việt Nam mới”- Thị trường xe điện được dự báo sẽ cực kỳ cạnh tranh trong thời gian tới. Đâu là lợi thế và cơ hội của VinFast, thưa ông?
Tôi đã được chứng kiến sự phát triển đột phá về công nghệ, kỹ thuật ở Việt Nam trong hơn hai thập kỷ qua. Nhiều chuyên gia được đào tạo ở Mỹ đã trở về làm việc cho các doanh nghiệp nội như VinFast. Bên cạnh việc thu hút các chuyên gia công nghệ giỏi nhất, VinFast còn thiết lập quan hệ đối tác quốc tế với các công ty hàng đầu của từng lĩnh vực.
VinFast phát triển trên nền tảng văn hóa khởi nghiệp đầy sáng tạo và táo bạo. Điều đó cho phép họ nhanh chóng thích ứng với các thay đổi và tùy biến trong các sản phẩm mà họ đang phát triển. Đây chính là lợi thế và cũng là cơ hội của VinFast trong hành trình chinh phục các thị trường quốc tế.
- Giá trị lâu dài mà những doanh nghiệp có hướng đi táo bạo và tiên phong như VinFast có thể mang lại là gì theo ông?
Những doanh nghiệp đi đầu chuỗi giá trị như VinFast sẽ truyền cảm hứng, khơi gợi tinh thần tự tôn trong các doanh nghiệp và cả xã hội, từ đó đóng góp cho phát triển kinh tế Việt Nam. Do đó, những chiếc SUV của VinFast xuất hiện ngày càng nhiều trên đường phố Việt Nam cũng là một minh chứng rõ ràng về niềm tự hào và sự tin tưởng của người dân đối với sản phẩm của một thương hiệu trong nước.
- Nhắc đến Việt Nam, thế giới thường nhớ ngay đến món phở nổi tiếng hay chiếc nón lá truyền thống. Liệu trong tương lai, theo ông, Việt Nam có thể sẽ là sự gợi nhắc về quốc gia khởi nguồn của một thương hiệu xe điện toàn cầu?
Hoàn toàn có thể! Sức hấp dẫn và vẻ đẹp của văn hóa truyền thống của Việt Nam chưa bao giờ làm tôi thất vọng. Nhưng đang có một Việt Nam mới! Việc ngày càng nhiều những chiếc xe VinFast mới bóng loáng lăn bánh trên đường phố đã thuyết phục tôi về một hình ảnh mới của Việt Nam. Đó là một Việt Nam hiện đại, năng động và đoàn kết. Sự ủng hộ của người dùng trong nước sẽ tiếp thêm sức mạnh cho biểu tượng mới của quốc gia. Đó là VinFast.