Các giả thuyết về nguồn gốc tên gọi Hải Phòng

Nằm ở cực Đông của khu vực đồng bằng Sông Hồng, Hải Phòng là thành phố cảng quan trọng, đồng thời là một trong 5 thành phố trực thuộc Trung ương. Xung quanh tên gọi Hải Phòng có nhiều cách giả thuyết khác nhau đã được đưa ra. Ảnh: Khu vực cảng Hải Phòng.

Theo cách lý giải đầu tiên, “Hải Phòng” là cách gọi rút ngắn trong cụm từ "Hải Tần Phòng Thủ", gắn với cuộc chiến chống quân xâm lược phương Bắc của nữ tướng Lê Chân đầu thế kỷ thứ nhất sau Công nguyên. Ảnh: Cây đa 13 gốc ở quận Ngô Quyền, Hải Phòng.

Khi đó, nhà Hán sai tướng Mã Viện làm Phục Ba Tướng quân, thống suất đạo thủy binh tiến theo đường biển sang dẹp khởi nghĩa của người Việt. Nữ tướng Lê Chân đã cho lập phòng tuyến ngăn địch ở vùng bờ biển, đặt tên là Hải Tần Phòng Thủ. Ảnh: Bờ biển Đồ Sơn, Hải Phòng.

Theo cách lý giải thứ hai, Hải Phòng là tên gọi rút ngắn từ tên gọi của một cơ quan có từ đời vua Tự Đức ở Bắc Bộ, là “Hải Dương thương chính quan phòng”. Đây là một cơ quan thuế vụ chung, quản lý việc thương mại ở vùng cảng Ninh Hải, cửa sông Cấm. Ảnh: Đền Mõ ở Kiến Thụy, Hải Phòng.

Theo cách lý giải thứ ba, tên gọi Hải Phòng bắt nguồn từ Ty sở nha Hải Phòng hay còn gọi là đồn Hải Phòng, được Bùi Viện lập ra từ đời vua Tự Đức. Đồn này được hình thành trên vùng đất thuộc làng Cấm, trong phạm vi cảng Ninh Hải. Ảnh: Chùa Hang ở Đồ Sơn, Hải Phòng.

Theo giải thuyết này, tên gọi Ninh Hải đã có lâu đời, sau này, lính Pháp đóng quân ở đồn Hải Phòng nên họ quen dùng từ Hải Phòng để gọi toàn bộ vùng cảng Ninh Hải, từ đó mở rộng cho cả các vùng rộng lớn lân cận. Ảnh: Phiên chợ Hàng ở quận Lê Chân, Hải Phòng.

Về mặt quản lý hành chính, vào năm 1887, thực dân Pháp đã tách một số huyện ven biển của tỉnh Hải Dương gần cảng Ninh Hải ra lập tỉnh Hải Phòng. Năm 1888, sắc lệnh thành lập thành phố Hải Phòng được ký. Từ đó Hải Phòng chính thức có tên trên bản đồ Đông Dương. Ảnh: Biệt điện Bảo Đại ở Đồ Sơn, Hải Phòng.

Hơn một thế kỷ sau đó, vào ngày 9/5/2003, Hải Phòng được công nhận là đô thị loại 1 trực thuộc Trung ương. Đây là thành phố trực thuộc trung ương thứ ba được thành lập ở Việt Nam, sau Hà Nội và TP HCM. Ảnh: Bảo tàng Hải quân ở Hải Phòng.

Mời quý độc giả xem video: Đình làng Đình Bảng, tuyệt tác kiến trúc cổ Kinh Bắc - VTV1.