Sự việc thất thoát 25 cuốn sách cổ khiến cộng đồng mạng xôn xao. Ảnh chụp màn hình
Mới đây, trên mạng xã hội Facebook xôn xao thông tin “25 cuốn sách cổ, cực kỳ quan trọng của văn hiến dân tộc biến mất khỏi kho lưu trữ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm”.
Sự việc nhanh chóng thu hút được sự chú ý của cộng đồng mạng, nhất là những người yêu sách.
Ngày 21/12, Viện Nghiên cứu Hán Nôm (thuộc Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam) có thông cáo về sự việc mất 25 cuốn sách cổ quý hiếm và đang tổ chức rà soát, tìm kiếm.
Theo báo cáo, khoảng tháng 3-4/2020, cán bộ quản lí kho sách của Viện phát hiện không tìm thấy một số cuốn sách ở vị trí quy định trên giá.
Sau khi nhận được thông tin, lãnh đạo Viện đã làm việc với người quản lí kho sách để chấn chỉnh, dự kiến các giải pháp điều chỉnh quy trình quản lí sách tránh thất thoát; đồng thời lên kế hoạch tổng kiểm kê nhằm tìm kiếm các cuốn sách bị lạc và đối soát tất cả các văn bản khác đang lưu trữ tại Viện.
Đến tháng 4/2022, Viện đã cho tổng kiểm kê toàn bộ kho sách Hán Nôm. Đây là lần tổng kiểm kê đầu tiên trong hơn 10 năm qua.
Sau 3 tháng rà soát, phát hiện không thấy trên giá 29 quyển (tập sách đóng rời), trong đó có 13 quyển thuộc kho A và kho V, 16 quyển thuộc kho ST. Về thác bản bia: thiếu 6 thác bản.
Toàn bộ sự việc đã được báo cáo chi tiết trong buổi họp Chi bộ và họp Cán bộ chủ chốt + Hội đồng khoa học của cơ quan ngày 14 và 15/7/2022.
Một trang trong “Toàn Việt thi lục” – một cuốn sách cổ đang bị thất lạc. Ảnh: Nguyễn Xuân Diện
Viện Nghiên cứu Hán Nôm sau đó tiếp tục cho rà soát, tìm được 4 quyển do để sai chỗ trên giá. Như vậy tổng số sách chưa thấy trên giá (mất hoặc thất lạc) hiện là 25 quyển. Về thác bản bia: tìm được 4 thác bản (để sai chỗ), còn 2 thác bản bị mất.
Ngày 30/9/2022, Viện đã kí văn bản bàn giao kho sách cho người quản lí mới. Đồng thời, Viện tổ chức làm vách ngăn để chia các phân kho, thay đổi quy trình quản lí sách gốc, giao trách nhiệm quản lí kho cụ thể, tránh nguy cơ tiếp tục thất thoát tài liệu.
Đến ngày 15/12/2022, Viện Nghiên cứu Hán Nôm đã có công văn báo cáo cấp trên về sự việc 25 cuốn sách để xin ý kiến giải quyết.
Ngày 16/12/2022, Viện đã họp Hội nghị Cán bộ chủ chốt + Hội đồng khoa học, trong đó có nội dung báo cáo tình hình kho sách.
Chiều ngày 19/12/2022, Viện họp tổng kết đơn vị, trong báo cáo tổng kết đã thông báo nội dung về 25 cuốn sách. Đại diện lãnh đạo Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam dự buổi họp tổng kết đã có ý kiến chỉ đạo Viện Hán Nôm tiếp tục rà soát tìm sách, xác định trách nhiệm của các bên liên quan. Viện sẽ lập hội đồng riêng để xem xét cụ thể vấn đề này. Sự việc đang được tổ chức giải quyết.
“Đây là một sự việc đang được tổ chức giải quyết, đã công khai thông tin trong nội bộ đơn vị và báo cáo cấp trên. 25 quyển sách này đã có bản scan màu và/hoặc bản photocopy làm từ trước (tức là nội dung sách không bị mất), tuy nhiên việc tìm kiếm các cuốn sách thất lạc vẫn đang được Viện đặt lên hàng đầu, bao gồm cả việc rà soát trên giá một lần nữa để tránh tình trạng sách bị lẫn giá.
Thời điểm sách bị thất lạc (mất, không thấy trên giá) tạm thời được xác định là khoảng 5 năm gần đây. Viện đã và đang tổ chức rà soát lại để tìm sách, xác định giá trị nội dung từng sách và xác định trách nhiệm liên quan”, nội dung thông cáo của Viện Nghiên cứu Hán Nôm.