Vai trò trong việc thúc đẩy hòa bình ở Ukraine của Wikoff đã tăng lên sau khi ông tham dự cuộc họp Nga – Mỹ ở Ả Rập Saudi. Ảnh: Reuters.
Theo tờ Politico, ông Witkoff nói Nga không phải là bên đáng bị đổ lỗi trong cuộc xung đột. Lập trường này tương tự như quan điểm của ông Trump và loạt những lời công kích Tổng thống Ukraie Volodymyr Zelensky gần đây.
“Cuộc xung đột này lẽ ra không xảy ra. Nó bị kích động. Nhưng không nhất thiết là do Nga kích động”, ông Witkoff nói trên đài CNN.
Ông Witkoff nói việc Ukraine theo đuổi con đường gia nhập NATO đã khởi nguồn xung đột. “Hồi đó có đủ loại các cuộc thảo luận về việc Ukraine gia nhập NATO. ... Điều đó không cần phải xảy ra”, ông nói. “Về cơ bản, việc Ukraine theo đuổi mục tiêu gia nhập NATO đã trở thành mối đe dọa đối với Nga và vì vậy chúng ta phải giải quyết thực tế đó”.
Đây là lần đầu tiên ông Witkoff lên tiếng công khai kể từ khi tham gia cuộc đàm phán Nga – Mỹ ở Ả Rập Saudi vào tuần trước. Khi được người dẫn chương trình đài CNN hỏi về tuyên bố gần đây của thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, rằng xung đột có thể kết thúc trong tuần này, ông Witkoff bày tỏ sự đồng tình.
“Theo quan điểm của tôi, cuộc thảo luận của chúng tôi tại Ả Rập Saudi là tích cực, mang tính xây dựng và rõ ràng là đang tạo đà. Vì vậy, tôi muốn nói rằng tôi lạc quan về việc chúng tôi có thể hoàn thành mục tiêu một cách khá nhanh chóng”, ông Witkoff nói.
Ông Witkoff không tiết lộ thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Nga và Ukraine, nhưng nhấn mạnh các bên đều sẽ phải nhượng bộ, “dù là về lãnh thổ hay kinh tế". Tuần trước, truyền thông Anh đưa tin, Nga được cho là sẵn sàng dành 300 tỉ USD tài sản bị đóng băng ở phương Tây để hỗ trợ tái thiết Ukraine.
“Chúng ta sẽ thấy sự nhượng bộ từ cả hai phía. Và đó là điều mà Tổng thống Trump làm tốt nhất. Ông ấy tập hợp các bên, khiến họ hiểu rằng con đường dẫn đến hòa bình là sự nhượng bộ và xây dựng đồng thuận. Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy một kết quả rất thành công ở đây”.
Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ nói phương hướng đạt thỏa thuận hòa bình Nga – Ukraine là dựa trên “thỏa thuận Istanbul”. “Chúng ta đang tiến rất, rất gần đến việc ký kết một điều gì đó", ông Witkoff khẳng định.
Thỏa thuận hòa bình ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ mà Nga và Ukraine suýt đạt được năm 2022 đòi hỏi Kiev cam kết trung lập, từ bỏ gia nhập NATO, cắt giảm đáng kể quy mô quân đội. Nhưng kể từ đó đến nay, tình hình xung đột đã có nhiều thay đổi, bao gồm Nga sáp nhập 4 vùng ở Ukraine.
Phát biểu sau cuộc gặp ông Trump vào ngày 23/2, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda thừa nhận “Ukraine không thể duy trì xung đột mà không có Mỹ” và rằng “chúng ta cần kết thúc xung đột bằng một cách nào đó”.