Nhà đầu tư phương Tây quan tâm đến tài sản Nga?
Sau khi Nga bị cô lập khỏi hệ thống tài chính toàn cầu do xung đột với Ukraine năm 2022, nhiều tài sản nước này rơi vào trạng thái đóng băng đối với nhà đầu tư phương Tây. Tuy nhiên, kỳ vọng về một sự cải thiện quan hệ giữa Nga và Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump đã khiến một số quỹ đầu tư đặt cược vào các tài sản tài chính liên quan đến Nga.
Các khoản đầu tư chủ yếu tập trung vào đồng rúp, trái phiếu của các tập đoàn năng lượng lớn như Gazprom, Lukoil và đồng tiền của Kazakhstan – một nền kinh tế có liên kết chặt chẽ với Nga. Tuy nhiên, thay vì một làn sóng đầu tư ồ ạt, các chuyên gia cho rằng thị trường Nga vẫn sẽ tách biệt với phương Tây trong dài hạn.
Một trong những giao dịch phổ biến hiện nay là hợp đồng kỳ hạn không thể chuyển giao (NDF) bằng đồng rúp. Đây là công cụ tài chính giúp nhà đầu tư kiếm lời từ sự biến động của đồng rúp mà không cần trực tiếp sở hữu tài sản Nga, tránh được các rủi ro từ lệnh trừng phạt.
Đồng rúp hiện là đồng tiền có hiệu suất tốt nhất trong nhóm thị trường mới nổi, tăng khoảng 30% so với đồng USD từ đầu năm. Các quỹ đầu tư lớn đang nắm giữ khoảng 8,7 tỷ USD hợp đồng NDF bằng đồng rúp, cho thấy kỳ vọng đồng tiền này sẽ tiếp tục mạnh lên nếu quan hệ Mỹ - Nga cải thiện.
Dù vậy, các quỹ như Erste Asset Management vẫn tỏ ra thận trọng và chưa có kế hoạch tham gia mạnh mẽ vào các tài sản Nga, do tính thanh khoản kém và rủi ro chính trị cao.
Bên cạnh đồng rúp, các nhà đầu tư cũng quan tâm đến trái phiếu bằng ngoại tệ của các công ty Nga như Gazprom, Lukoil hay Phosagro. Những trái phiếu này vẫn thanh toán lãi suất đầy đủ, nhưng do khả năng giao dịch hạn chế, nhà đầu tư yêu cầu mức chiết khấu cao hơn để mua vào.
Trước chiến tranh, nợ doanh nghiệp Nga trị giá khoảng 100 tỷ USD, chiếm 4% danh mục các quỹ đầu tư vào thị trường mới nổi. Tuy nhiên, lệnh trừng phạt đã khiến thị trường này gần như tê liệt, buộc các nhà đầu tư tìm kiếm những giao dịch thay thế, như mua trái phiếu của các nước láng giềng có quan hệ kinh tế mật thiết với Nga như Uzbekistan và Kazakhstan.
Một số nhà môi giới tại Trung Á, Trung Đông và Mỹ Latin – những khu vực có quan hệ thân thiện với Nga – cũng đang gia tăng các giao dịch liên quan đến tài sản Nga, tận dụng mạng lưới tài chính không bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận của phương Tây.
Logo của công ty Gazprom được nhìn thấy tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế
Mỹ và châu Âu có cùng quan điểm về đầu tư vào Nga?
Một trong những rào cản lớn nhất với nhà đầu tư phương Tây là sự khác biệt trong cách tiếp cận của Mỹ và châu Âu đối với Nga.
Dưới thời Tổng thống Trump, chính quyền Mỹ có xu hướng mềm mỏng hơn với Nga, tạo cơ hội cho một số nhà đầu tư đánh cược vào việc nới lỏng trừng phạt. Tuy nhiên, châu Âu lại đang tăng cường chi tiêu quốc phòng và siết chặt các biện pháp trừng phạt, khiến triển vọng khôi phục dòng vốn đầu tư vào Nga trở nên mờ mịt.
Ngoài ra, chính Moscow cũng đã ban hành các luật hạn chế sở hữu và giao dịch tài sản của nhà đầu tư đến từ các nước không thân thiện, khiến khả năng mở cửa trở lại của thị trường Nga càng xa vời hơn.
Pavel Mamai, chuyên gia tại ProMeritum Investment Management, nhận định: "Chúng tôi không tin rằng thị trường Nga và thị trường quốc tế sẽ sáp nhập trở lại trong tương lai gần".