Bộ Công thương sau quá trình điều tra đã đưa ra quyết định áp dụng tạm thời mức thuế tự vệ và thuế chống bán phá giá ở mức 48,88% với đường tinh luyện và 33,88% với đường thô nhập khẩu từ Thái Lan, có hiệu lực trong vòng 120 ngày kể từ ngày 17/2/2021.
Cùng với kỳ vọng đường lậu được kiểm soát, nguồn cung đường trong nước thiếu hụt sẽ hỗ trợ giá đường nội địa tiếp tục tăng mạnh, hỗ trợ các nhà sản xuất đường gia tăng biên lợi nhuận gộp.
Theo SSI, với mức thuế tự vệ tạm thời, lượng tồn kho giá thấp nhập khẩu từ Thái Lan từ cuối 2020 sẽ được bán ra mạnh ra thị trường trong quý 1/2021 và cạnh tranh về giá bán với đường nội địa trong ngắn hạn.
SSI cũng cho rằng giá đường nội địa vẫn còn dư địa để tăng trưởng từ mức giá hiện tại do (1) giá đường nội địa của Việt Nam đang thấp hơn so với các nước trong khu vực từ 30-40% và (2) chi phí nhập khẩu chính ngạch sẽ tăng khoảng 4.000-4.500 đồng/kg đối với đường RS/RE khi mức thuế 48,88% được áp dụng và (3) hiện tại đang là thời điểm chính vụ nên nguồn cung chưa bị thiếu hụt rõ rệt. Giá mua mía tại ruộng của các nhà máy cũng đã tăng khoảng 15-20% so với giá mua mía niên vụ trước.
QNS và SBT có kỳ vọng gì trong năm 2021?
Đối với 2 doanh nghiệp ngành đường trong năm 2021 là Đường Quảng Ngãi (QNS) và Thành Thành Công Biên Hoà (SBT), SSI cho rằng lợi nhuận đều tăng trưởng phục hồi.
Theo đó, SSI ước tính QNS sẽ đạt 9,17 nghìn tỷ đồng doanh thu (+41,3%) và 1,3 nghìn tỷ đồng lợi nhuận sau thuế (+24%) năm 2021.
SSI cho rằng với nhu cầu nội địa ở mức 2,2 triệu tấn mỗi năm, QNS với vị thế là công ty đường lớn thứ 2 cả nước, sẽ không khó để chiếm lĩnh được ít nhất 10% thị phần, một khi thuế tự vệ được áp dụng. SSI cũng ước tính mảng điện biomass sẽ quay trở lại có lãi năm 2021 nhờ vào sản lượng đường tăng.
Sản lượng sữa đậu nành của QNS ước tăng 7% và giá bán trung bình tăng 2% năm 2021. Tỷ suất lợi nhuận gộp sẽ chỉ đạt 40,6% (so với mức 44,4% năm 2020) do giá đậu nành và giá đường tăng mạnh. Cần lưu ý là công ty đã chốt được giá đậu nành cho một nửa nhu cầu đậu nành cho sản xuất năm 2021 ở mức giá tốt.
Đối với SBT, cho năm tài chính 2020, công ty hiện đang đặt kế hoạch doanh thu thuần và lợi nhuận trước thuế lần lượt là 14.358 tỷ đồng (+12%) và 662 tỷ đồng (+31%), dựa trên mục tiêu về sản lượng tiêu thụ là 1.058 nghìn tấn đường (tương đương so với năm 2020).
SSI đánh giá đây là kế hoạch hoàn toàn khả thi, và SBT có thể vượt kế hoạch do (1) giá đường trong nước vẫn đang tiếp tục tăng và (2) giả định thuế tự vệ sẽ được áp dụng trong quý 1/2021.
SSI lưu ý rằng trước năm 2017, SBT chưa thực hiệp sáp nhập BHS và chỉ chiếm 16% thị phần nội địa so với 40% thị phần hiện nay, và giai đoạn 2018-2020 là thời điểm khó khăn chung của ngành, đồng thời SBT ghi nhận mức lợi nhuận rất thấp trong giai đoạn này.