Cổ tức là một phần lợi nhuận sau thuế được chia cho các cổ đông của một công ty cổ phần. Ảnh: Hải Nguyễn
Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2022, CTCP Đầu tư Hải Phát (Hải Phát Invest, mã chứng khoán HPX) đã thống nhất chia cổ tức năm 2021 bằng tiền mặt với tỉ lệ 5%, tương đương 500 đồng/cổ phiếu. Thời hạn cuối cùng phải chia cổ tức 2021 cho cổ đông là trong tháng 10.2022.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Hải Phát chưa thực hiện trả cổ tức. Lý do được đưa ra là nửa cuối năm 2022 là thời điểm vô cùng khó khăn đối với doanh nghiệp bất động sản nói chung và Hải Phát nói riêng. Thị trường bất động sản suy thoái, mất thanh khoản, việc tiếp cận các nguồn vốn từ tổ chức tín dụng, phát hành trái phiếu không thực hiện được.
Làn sóng bán giải chấp cổ phiếu bất động sản cầm cố cho các khoản vay ký quỹ (margin) của các công ty chứng khoán liên tục diễn ra để thu hồi nợ trước hạn. Đồng thời do tác động của ngoại cảnh, từ tháng 10.2022 đến hiện tại, áp lực trả nợ các khoản vay, trái phiếu đến hạn của công ty lớn. Dòng tiền đến từ hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2022 là con số âm.
Với hơn 304 triệu cổ phiếu đang lưu hành, ước tính HPX sẽ phải chi khoảng 152 tỉ đồng để trả cổ tức năm 2021. Nhiều nhà đầu tư tỏ ra thất vọng vì Hải Phát đã nuốt lời trả cổ tức đúng hạn. Kỳ vọng lần đầu tiên HPX chia cổ tức bằng tiền mặt cũng tan biến.
Ở một diễn biến khác, Công ty CP Lilama 45.4 (mã chứng khoán L44) đã thông báo thay đổi ngày trả cổ tức lần thứ 8. Đợt thanh toán cổ tức năm 2012, 2013 bằng tiền được dời từ cuối năm 2022 sang cuối năm 2023.
"L44 đang gặp nhiều khó khăn về tài chính, nợ tồn đọng tiền lương người lao động, các khoản phải nộp ngân sách (thuế, bảo hiểm…) với số tiền lớn. Công ty sẽ sắp xếp nguồn vốn và ưu tiên trả các khoản nợ người lao động, ngân sách. Do đó chưa thu xếp được nguồn tiền để thanh toán cổ tức", đại diện doanh nghiệp giải trình.
Thậm chí, nhiều doanh nghiệp còn liên tục "om" cổ tức của nhà đầu tư suốt nhiều năm nay. Từ năm 2015 tới nay, SAM Holdings (mã chứng khoán SAM) liên tục không trả cổ tức tiền mặt cho cổ đông. Chi phí tài chính tăng đột biến dẫn tới lợi nhuận của SAM Holdings giảm mạnh trong năm 2022. Năm vừa qua, doanh nghiệp này đặt kế hoạch tổng doanh thu 2.855,8 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế 210,7 tỉ đồng. Như vậy, kết thúc năm tài chính 2022 với lợi nhuận trước thuế là 40,63 tỉ đồng, công ty chỉ hoàn thành 19,3% kế hoạch lợi nhuận năm.
Tương tự, Công ty CP Đầu tư Phát triển Đô thị và Khu công nghiệp Sông Đà (SJS) cũng vừa có thông báo tiếp tục kéo dài thời gian thanh toán cổ tức năm 2016 và năm 2017 sang thời điểm mới là 30.6.2023. Trong trường hợp thu xếp được nguồn tiền đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp sẽ thực hiện thanh toán cổ tức năm 2016 và năm 2017 cho cổ đông sớm hơn thời gian thông báo thay đổi trên.
Đây đã là lần thứ 8 công ty trì hoãn việc thanh toán cổ tức 2016 và là lần thứ 4 trì hoãn chi trả cổ tức 2017 cho cổ đông. Thậm chí, vào giữa năm 2019, HOSE từng phải nhắc nhở và đề nghị doanh nghiệp giải trình về nguồn tiền để trả cổ tức cho cổ đông.