Nhiều người thường chủ quan với các cơn đau đầu kéo dài, cho rằng đó chỉ là hậu quả của mất ngủ, stress hay thiếu nước. Tuy nhiên, đau đầu mãn tính không đơn giản như vậy. Trong nhiều trường hợp, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến thần kinh, mạch máu não hay nội tiết tố.

Thay vì chịu đựng hoặc tự ý dùng thuốc giảm đau, việc xác định nguyên nhân của đau đầu mãn tính và điều trị đúng cách là vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, cơn đau kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể là biểu hiện ban đầu của nhiều bệnh nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng nếu phát hiện muộn.

Thế nào là đau đầu mãn tính?

Đau đầu mãn tính được định nghĩa là tình trạng đau đầu xảy ra từ 15 ngày trở lên mỗi tháng và kéo dài trong ít nhất 3 tháng liên tiếp. Người bệnh có thể cảm thấy đau âm ỉ hoặc đau dữ dội, khu trú ở một vùng nhất định (như trán, thái dương, sau gáy) hoặc lan tỏa khắp đầu.

Không giống với đau đầu cấp tính do cảm lạnh hay thiếu ngủ, đau đầu mãn tính thường tái phát theo chu kỳ và kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày, chất lượng giấc ngủ, khả năng làm việc và tâm lý của người bệnh.

Nguyên nhân thường gặp gây đau đầu mãn tính

Căng thẳng, stress, lo âu kéo dài: Cảm xúc tiêu cực, áp lực tâm lý, làm việc quá sức, mất ngủ… làm cơ thể tăng tiết cortisol – một loại hormone liên quan đến căng thẳng dẫn đến đau đầu kéo dài dạng căng cơ, thường là đau âm ỉ vùng trán hoặc sau gáy.

Rối loạn giấc ngủ: Thiếu ngủ, ngủ không sâu, rối loạn nhịp sinh học có thể khiến não bộ không được nghỉ ngơi đầy đủ. Điều này làm tăng kích thích thần kinh trung ương và dễ dẫn đến các cơn đau đầu kéo dài, nhất là vào buổi sáng sau khi thức dậy.

Thay đổi nội tiết tố (đặc biệt ở phụ nữ): Dao động hormone trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ tiền mãn kinh – mãn kinh, hoặc khi sử dụng thuốc tránh thai, có thể gây đau đầu kéo dài, nhất là đau nửa đầu (migraine) kèm theo buồn nôn, mệt mỏi.

Lạm dụng thuốc giảm đau: Dùng thuốc giảm đau quá mức và kéo dài có thể dẫn đến tình trạng đau đầu do lạm dụng thuốc, một dạng đau đầu thứ phát rất khó điều trị, vì cơ thể trở nên phụ thuộc vào thuốc, gây phản ứng ngược.

Thiếu vận động, chế độ ăn uống không khoa học: Ngồi lâu, ít vận động, ăn uống nghèo nàn chất dinh dưỡng, thiếu nước, dùng nhiều caffein và rượu bia cũng có thể làm tăng nguy cơ đau đầu mạn tính.

Đau đầu mãn tính có thể là dấu hiệu của bệnh gì?

Đau đầu kéo dài có thể là triệu chứng cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm, trong đó có:

U não: Các khối u trong não, dù là lành tính hay ác tính, đều có thể gây chèn ép mô não và mạch máu, dẫn đến đau đầu dai dẳng. Đặc điểm thường gặp là đau đầu tăng dần theo thời gian, nhất là vào buổi sáng sớm, kèm theo buồn nôn, nôn ói, nhìn mờ hoặc yếu nửa người.

Phình động mạch não: Đây là tình trạng mạch máu não bị giãn và phình ra bất thường. Trước khi vỡ, người bệnh có thể bị đau đầu đột ngột dữ dội như sét đánh, kèm theo chóng mặt, mờ mắt, nôn ói. Nếu không phát hiện kịp thời, nguy cơ đột quỵ là rất cao.

Tăng huyết áp mãn tính: Huyết áp cao, đặc biệt không được kiểm soát tốt, có thể gây ra đau đầu âm ỉ vùng chẩm hoặc sau gáy, kèm theo cảm giác nặng đầu, chóng mặt. Đây là yếu tố nguy cơ chính của tai biến mạch máu não.

Viêm xoang, viêm màng não: Viêm xoang kéo dài, nhất là xoang trán, xoang sàng, thường gây đau đầu vùng trán, thái dương kèm theo nghẹt mũi. Trong khi đó, viêm màng não (một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng) gây đau đầu dữ dội, sốt cao, cứng gáy và nhạy cảm với ánh sáng.

Các rối loạn thần kinh trung ương: Bệnh Parkinson, Alzheimer, rối loạn tuần hoàn não, động kinh, hay rối loạn thần kinh thực vật đều có thể gây đau đầu mạn tính với các mức độ và kiểu đau khác nhau.

Khi nào bạn nên đi khám?

Bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế nếu:

Đau đầu kéo dài trên 2 tuần, không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi hay dùng thuốc

Đau đầu dữ dội đột ngột, khác thường so với trước

Cơn đau kèm theo nôn ói, yếu tay chân, mất thăng bằng, nhìn mờ, khó nói

Đau đầu kèm sốt cao, cứng cổ, thay đổi ý thức

Có tiền sử bệnh lý tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, thần kinh

Đừng trì hoãn việc đi khám vì đau đầu mãn tính là tình trạng cần được chẩn đoán sớm để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm.

Hướng điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Chẩn đoán chính xác nguyên nhân

Việc khám chuyên khoa thần kinh, đo huyết áp, chụp MRI/CT sọ não là cần thiết để xác định nguyên nhân gây đau đầu mạn tính.

Không tự ý dùng thuốc

Tuyệt đối không lạm dụng thuốc giảm đau, thuốc an thần nếu chưa có chỉ định. Việc dùng sai thuốc có thể khiến tình trạng đau tệ hơn hoặc dẫn đến các biến chứng về gan, thận, dạ dày.

Thay đổi lối sống

Ngủ đủ 7–8 tiếng/ngày

Ăn uống lành mạnh, uống đủ nước, hạn chế đường, rượu, cà phê

Tập thể dục đều đặn (30 phút/ngày)

Học cách thư giãn, giảm stress bằng thiền, yoga hoặc sở thích cá nhân

Theo dõi định kỳ sức khỏe

Người có tiền sử huyết áp cao, tim mạch, rối loạn nội tiết nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên để điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần.

Đau đầu mãn tính không phải là triệu chứng nên bỏ qua. Việc xem nhẹ, chịu đựng hoặc chỉ điều trị triệu chứng bằng thuốc giảm đau có thể khiến bệnh lý tiềm ẩn bị bỏ sót. Chủ động lắng nghe cơ thể, đi khám kịp thời và duy trì lối sống khoa học là chìa khóa để ngăn chặn biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nếu bạn hoặc người thân đang sống chung với những cơn đau đầu kéo dài, đừng chần chừ tìm kiếm sự hỗ trợ y tế sớm. Sức khỏe luôn cần được ưu tiên hàng đầu.