Hiện nay, pháp luật đã đưa ra những quy định cụ thể về việc nộp thuế thu nhập cá nhân khi thực hiện các giao dịch mua bán hay chuyển nhượng bất động sản.
Trường hợp bắt buộc phải nộp thuế
Nộp thuế thu nhập cá nhân chính là nghĩa vụ của mỗi người. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần nộp thuế thu nhập cá nhân khi bán nhà.
Theo khoản 5 điều 2 quy định số 111/2013/Thông tư - Bộ Tài chính, những người được nhận tiền, có thu nhập trong giao dịch mua bán bất động sản thì phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc người mua không cần chịu phần việc này.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp người mua và người bán đã thỏa thuận trong hợp đồng thì phải làm theo hợp đồng. Nếu không thể đi được tới kết luận cuối cùng thì người nộp thuế sẽ được pháp luật quy định.
Thông tin về đối tượng nộp thuế được cụ thể hơn tại Luật thuế thu nhập cá nhân năm 2007.
Đối với cá nhân cư trú trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam có thu nhập
Các đối tượng ở đây bao gồm những cá nhân sống và làm việc tại Việt Nam, bất kể là người Việt Nam hay người ngoại quốc. Những đối tượng này được cho là cá nhân cư trú khi đáp ứng được đầy đủ một vài điều kiện sau:
- Tính theo 12 tháng lịch dương, cá nhân đã đến và ở Việt Nam được hơn 183 ngày.
- Sở hữu nơi ở tại Việt Nam một cách thường xuyên. Bao gồm cả trường hợp nhà đi thuê, lẫn trường hợp nhà ở hợp pháp được đăng ký với pháp luật Việt Nam. Nếu là nhà thuê, phải có thời hạn thuê trên 183 ngày trong khoảng thời gian tính thuế.
Trong trường hợp đối tượng cư trú tại Việt Nam dưới 183 ngày, nhưng không chứng minh được thân phận thì vẫn được xác định là cá nhân cư trú. Còn ngoài ra, nếu không đáp ứng được 2 điều kiện nêu trên thì đối tượng đó không được xác nhận là cá nhân cư trú.
Đối với cá nhân không cư trú trong lãnh thổ Việt Nam có thu nhập và chịu thuế thu nhập phát sinh
Nói theo một cách đơn giản và dễ hiểu hơn thì cá nhân không cư trú là những người không thể đáp ứng được các điều kiện để trở thành cá nhân cư trú đã nêu ở trên.
Thủ tục khai thuế thu nhập cá nhân khi bán nhà
Tất cả các đối tượng có thu nhập từ việc chuyển nhượng bất động sản (kể cả đối tượng phải chịu thuế hay được miễn thuế) đều phải lập hồ sơ khai thuế. Thủ tục chi tiết như sau:
Hồ sơ khai thuế được chuẩn bị bao gồm đầy đủ các thông tin:
Tờ khai thuế thu nhập cá nhân; hợp đồng chuyển nhượng nhà đất có công chứng; giấy chứng nhận quyền sử dụng nhà, quyền sử dụng đất bản sao. Nếu được miễn thì cá nhân cần phải có đầy đủ giấy tờ để xác định mình là đối tượng được miễn nộp thuế thu nhập cá nhân khi bán nhà.
Trong đó nếu là trường hợp chuyển nhượng nhà đất công trình trong tương lai thì:
Khi nộp bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cần ký với các chủ dự án hay sàn giao dịch của họ. Cần thêm hợp đồng chuyển nhượng lần trước liền kề, khi chuẩn bị hợp đồng chuyển nhượng nhà đất có công chứng lần hai.
Bước tiếp theo chính là nộp hồ sơ khai thuế tại Chi cục thuế hoặc Bộ phận một cửa liên thông. Bước tiếp theo chính là kiểm tra và xác nhận hồ sơ đã nộp. Thông báo nộp thuế sẽ được gửi từ cơ quan thuế. Bước cuối cùng chính là nộp thuế cho cơ quan có thẩm quyền.